Vücutta kopan kılların ciltte bir yol bularak, deri altında toplanması ve burada kıl yuvasından oluşan kistik bir oluşum meydana getirmesiyle karekterize 'kıl dönmesi' veya tıptaki adıyla 'pilonidal sinüs', her yaşta ve her iki cinste de ortaya çıkabilen küçük bir hadise gibi görülse de yaşam konforunu bozan bir hastalıktır.
Kıl dönmesi erkeklerde kadınlara kıyasla 3 kat daha fazla ve en çok 17-35 yaş arası görülür.
Kıl dönmesi neden olur?
Oluş mekanizmasında kabul gören en önemli teori uzun süre oturma veya uzun süre giyilen dar giysiler sonucunda sürtünme ile ciltteki kıl ya da kılların cilt altına doğru yürümesi ve burada kistik bir yapıya neden olmasıdır. Kilolu olmak, vücut yapısının çok kıllı olması, deri kalınlığı, gün içerisinde fazla oturmak, çok terlemek, kötü hijyen ve dar pantolonların giyilmesi kıl dönmesine neden olan faktörler arasındadır.
Kıl dönmesi sadece kuyruk sokumunda mı görülür?
Kıl dönmesi vücudun her yerinde görülse de göbek ve kasık bölgesi, erkeklerde sakal çevresi, koltuk altı ve en fazla da kuyruk sokumunda görülür. Kuyruk sokumunda en fazla görülmesinin nedeni, sırt bölgesindeki kılların bu bölgeye dökülmesi ve sürtünme ile kılların cilt altına girerek kıl yuvası oluşturması, bu bölgenin daha nemli ve kirli olmasından ötürü bakterilerin de buna eşlik etmesiyle enfeksiyon riskinin daha fazla olmasından ötürüdür.
Belirtileri nelerdir?
Hastalık, cilt altında bir kist oluşması ve bu kistin kıl ve deri artıklarıyla dolması, bu kistik yapının iltihaplanması gerçekleşene kadar bir belirti vermeyebilir. En sık görülen belirtisi, her iki kalça arasında sinüs ağzı dediğimiz deliklerden irinli akıntı gelmesi ve iç çamaşırının kirlenmesidir. Başlangıçta basit bir sivilce veya cilt lezyonu gibi görüntü verse de apse oluşmasıyla birlikte ağrılı bir süreç başlar. Bu süreçte en fazla görülen belirtiler;
-Akıntı
-Ağrı
-Şişlik, kızarıklık
-Yanma, kaşınma
-Oturamamadır.
Enfeksiyonun oluşması ve ilerlemesiyle birlikte, kötü kokulu cerahat oluşmaya başlar ve apse süreci gelişir. Bazen apse o kadar ağrılı olur ki, acil cerrahi müdahale ile boşaltılması gerekir. Apse oluşmasıyla beraber vücutta ateş, üşüme-titreme, halsizlik, eklem ağrıları başlar. O bölgeye cerrahi olarak müdahale edilmediği durumda, enfeksiyon kronikleşir ve akıntı oluşur. Cerrahi tedavi gecikirse akıntının geldiği sinüs ağzı sayısı fazlalaşır ve hatta apse tüm kalçaya yayılır.
Kıl dönmesi kendi kendine iyileşir mi?
Kıl dönmesinin kendi kendine iyileşmesi mümkün değildir. Mutlaka bir genel cerraha görünmeleri gerekir.
Kıl dönmesi bulaşıcı mıdır?
Kıl dönmesi bulaşıcı değildir. Ancak hastalığın seyrinde hijyen çok önemlidir. O bölgedeki kılların temizlenmesi, sık duş alınması oldukça önem arzeder. Bilinenin aksine doğuştan gelen bir rahatsızlık ta değildir.
Tanı nasıl konur?
Şikayet bölgesinin basitçe gözle ve elle yapılan fiziksel muayenesi ile tanı konur.
Tedavisi nasıldır, ameliyatsız kıl dönmesi tedavisi mümkün müdür?
Kıl dönmesinin tedavisinde hastalığın evresi çok önemlidir. Başlangıç evrelerinde kristalize fenol uygulaması, lazer yöntemi gibi ameliyatsız tedavi mümkündür. Yine başlangıç evresinde lokal cerrahi ile mikro sinüzektomi denilen basit bir cerrahi yöntem uygulanarak, ağrısız ve aynı gün işe dönüş ile tedavisi mümkündür.
Cerrahi yapılan vakalar nükseder mi?
Evresi ilerlemiş kıl dönmesi ameliyatının çok dikkatli yapılması gerekir. Aksi halde hastalığın tekrar etme şansı çok yüksektir. Kapalı cerrahi yöntemi veya bu alanın çıkarılması ve çıkarıldıktan sonra açık bırakılması, flep yöntemi denilen bir çok cerrahi teknik kişiye ve vakanın durumuna göre tercih edilmelidir.
Kıl dönmesi operasyonu sonucu bölgenin iyileşmesi bir hafta ile on hafta arasında değişmektedir. Yapılan cerrahi teknik, ameliyat sonrası yara bakımı, o bölgenin hijyeni, tüy dökücü kremler veya lazer yöntemiyle kılların temizlenmesı, sık duş alınması hastalığın tekrar etmesinde en önemli etkenlerdendir.
Doçent Doktor Mehmet Emin Güneş/Genel Cerrahi Uzmanı