Boynumuzun ön kısmında, adem elmasının hemen altında, yaklaşık 20 gr. ağırlığında yer alan kelebek şeklindeki tiroid bezi kendisi küçük ancak fonksiyonları hayati öneme haiz bir organdır. Öyle ki vücudumuzda adeta bir orkestra şefi olarak görev yapar. Sagıladığı tiroid hormonlarının vücut işleyişimizde rol oynamadığı bir sistem yoktur.
Araştırmalar ülkemizde 10 milyondan fazla tiroid hastası olduğunu göstermektedir ve neredeyse her üç kişiden birinde tiroid bezi ile ilgili yakınmalarının olduğu bilinmektedir.
Kadınlarda daha sık görülen tiroid kanseri, genellikle tiroid bezinde büyüme, ses kısıklığı, kuru öksürük, yutma güçlüğü, nefes almada zorluk gibi belirtilerle kendini gösteren, erken teşhis edildiği takdirde tedavide başarı şansının yüzde yüze yakın olan bir kanser türüdür.
Tiroid Kanseri Nedir?
Tiroid bezi hücrelerinden köken alır, 20-40 yaş aralığında ve kadınlarda erkeklere nazaran 3-4 kat daha fazla görülür.
Tiroid Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Tiroid kanserlerinin çoğu hiçbir belirti vermez. Çoğu tiroidinde nodül nedeniyle takip edilen hastalarda saptanır. En yaygın belirtileri ;
-Boyunda ele gelen şişlik,
-Boyunda lenf düğümlerinde büyüme,
-Ses kısıklığı,
-Geçmeyen kuru öksürük,
-Halsizlik,
-Yutma güçlüğü,
-Nefes almada güçlük,
-Çarpıntı, aşırı terleme, adet düzensizliği
Tiroid Kanserine Neden Olan Etmenler
Tiroid kanserine neden olan etmenlerin başında baş boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması gelir. Bunun dışında ailede tiroid kanseri olması, obezite, zehirli guatr, tiroid bezinde tespit edilen nodüller, iyot eksikliği, geçmişte lityum kullanımı da etmenler arasındadır.
Tanı Nasıl Konur?
Doğru tanı ancak tiroid nodüllerine doğru yaklaşımla konur. Tiroid nodülleri tiroid bezi içerisinde oluşan milimetrik büyüklükten, 4-5 cm.e kadar oluşan yumrulardır. Tiroid nodülleri genellikle sıcak (hormon salgılayan) ve soğuk (hormon salgılamayan) olarak ayrılır. Ciddiye alınması gereken tipi soğuk nodül olarak adlandırılandır. İyi bir hasta muayenesi, tiroid ultrasonografisi, kan tiroid hormon düzeyleri ve tiroidde tespit edilen nodüllere yapılan ince iğne asipirasyon biyopsisi ve gereğinde boyun MR ile tanı konur.
Her Tiroid Nodülü Kanser midir?
Her tiroid nodülü kanser değildir ve her saptanan tiroid nodülü ameliyat demek te değildir. Tiroid nodüllerinin ancak yüzde 5 ila 10' u kötü huyludur.Tiroid nodüllerinin teşhisinde kullanılan altın standart ultrasonografi eşliğinde yapılan 'ince iğne aspirasyon biyopsisi' dir. Bununla gereksiz tiroid ameliyatları ortadan kalkmıştır. Lokal anestezi ile yapılan düşük riskli oldukça kolay bir yöntemdir.
Tiroid Kanserinin Tipleri Var mıdır?
Evet vardır. Papiller tiroid kanseri tipi en sık görülen tip olup, zamanında yapılan yeterli cerrahi ile tam iyileşme sağlanır. Eğer boyun lenf bezlerine metastaz yapmışsa, cerrahiye boyun disseksiyonu dediğimiz sıçrama yapılan lenf bezlerine yönelik cerrahi de ameliyata eklenir. Foliküler tip dediğimiz çeşidi daha çok yaşlı hastalarda görülür, akciğer ve göğüs bölgesine yayılma yapar. Anaplastik ve medüller kanser dediğimiz diğer tipler ise maalesef prognozu daha kötü olan tiplerdir.
Tiroid Kanserinin Tedavisi Nasıl Olur?
En etkili tedavi cerrahidir. Cerrahide en güvenilir yöntem tiroid bezinin bir lobunun ya da tamamının çıkarılmasıdır.
Tiroid Ameliyatı Riskli midir?
Ameliyat mutlaka deneyimli ellerde yapılmalıdır. Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama, sıvı toplanması, enfeksiyon, özellikle geçici veya kalıcı ses kısıklığı ve ameliyat bölgesinde olan vücut kalsiyum metabolizmasından sorumlu paratiroid bezlerinin zarar görmesiyle geçici veya kalıcı kas krampları ameliyatın en önemli komplikasyonlarıdır.
Cerrahi Sonrası Atom Tedavisi Şart mıdır?
Tümörün büyüklüğü, hastanın yaşı, yapılan cerrahi operasyonunun başarısı, çıkarılan tiroid bezinin patoloji sonucu ve ameliyat sonrası yapılan tüm vücut taramasına göre atom tedavisine karar verilir.
Doçent Doktor Mehmet Emin Güneş/Genel Cerrahi Uzmanı