Ötanazi ikiye ayrılıyor: İnsan ve hayvan ötanazisi. Kimi ülkelerde insan ötenazisi yasalken, kimilerinde değil. Bu terim son günlerde ülkemizin gündeminde yer alıyor. Sokak hayvanları düzenlemesi ile başıboş sokak köpeklerinin uyutulması planlanıyor. Geçtiğimiz gün, AK Parti, Grup Başkanı Abdullah Güler, " sahipsiz köpeklerin ötenazi yoluyla da hayatlarına son verme noktasında da bir imkan tanıyoruz." açıklamasını yaptı. Bunun ardından vatandaşlar, sokak köpekleri uyutulacak mı, ötenazi yapılacak mı sorusuna yanıt aramaya başlarken, bu kavramın ne anlama geldiği de merak konusu oldu. Peki, Ötanazi nedir, hangi ülkelerde var? Ötanazi içinde ne var, Türkiye'de yasal mı? İnsan ve hayvan Ötanazisi hakkında her şey...
ÖTANAZİ NEDİR?
Ötanazi, ölümcül bir hastalığı ya da dayanılmaz acıları olan bir insanın ya da bir hayvanın yaşamını, acısız veya az acılı bir ölümcül enjeksiyonla, yüksek dozda ilaç vererek sonlandırma işlemidir. İnsanlarda ötenazi kişinin kendi isteği ya da yakınlarının izni alınarak yapılır.
Hayvanlarda ise hayvanın yaşamına, genellikle acı çekmesini önlemek amacıyla, veteriner hekimlerce uygulanan bir yöntemdir. Hayvanlara ötenazi; ciddi bir hastalık ya da yaralanma, yaşlılık, davranışsal sorunlar ve barınaklarda aşırı nüfus nedeniyle yer açmak amacıyla uygulanır. Fakat bu son madde etik ve toplumsal açıdan oldukça tartışmalıdır.
ÖTANAZİ HANGİ ÜLKELERDE VAR?
Öncelikle insan ötenazisinin yasal olduğu ülkelere baktığımızda, bu ülkeler; Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Kanada, İspanya, Kolombiya, Avustralya ve Yeni Zelanda'dır. Ötenazi bu ülkelerde sıkı düzenlemeler ve prosedürler çerçevesinde gerçekleşir.
Hayvan ötanazisi ise ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Avustralya, Yeni Zelanda, ve Avrupa Birliği Ülkeleri'nde yasaldır. Bu ülkelerde hayvan ötenazisi yapılırken, genellikle hayvanın yaşam kalitesinin ciddi şekilde düşmesi, tedavi edilemeyen hastalıklar veya yaralanmalar, yaşlılık ve dayanılmaz acılar gibi durumlar dikkate alınır. Veteriner hekimler tarafından gerçekleştirilen ötenazi, en insancıl ve acısız şekilde gerçekleştirmek için çeşitli yöntemler kullanılır ve hayvanın gereksiz yere acı çekmemesi için özen gösterilir.
ÖTANAZİ İÇİNDE NE VAR?
Hayvanlarda ötanazi için kullanılan maddeler ise pentobarbital, T61 ve potasyum klorürdür.
Ötenazi işleminde kullanılan maddeler ve yöntemler, hem insanlar hem de hayvanlar için özenle seçilerek uygulanır. Bu maddeler, genellikle hızlı ve acısız bir ölüm sağlamak amacıyla kullanılır. İşte ötenazi işlemi için yaygın olarak kullanılan bazı maddeler ve yöntemler:
Pentobarbital, en yaygın kullanılan ötenazi maddesidir. Veteriner hekimler tarafından sıklıkla tercih edilir ve intravenöz olarak uygulanır.
T61 ilacı, anestezik, nöromusküler blokaj ve kalp durması etkilerini birleştirir. Bu kombinasyon, hayvanın hızlı ve acısız bir şekilde ölmesini sağlar.
Potasyum Klorür, genellikle anestezi altında uygulanır. Kalp ritmini bozar ve hızlı bir şekilde kalp durmasına neden olur. Ancak, anestezi olmadan kullanılması ağrılı olabileceği için sadece anestezi altında kullanılır.
ÖTANAZİ TÜRKİYE'DE YASAL MI?
İnsan ötanazisi Türkiye'de yasal değildir. Hem aktif hem de pasif ötanazi Türk Ceza Kanunu'na göre yasaktır. Bu tür eylemler, cezai yaptırımlara tabidir.
Türk Ceza Kanunu'na aktif ötenazi durumunda, yani bir kişinin yaşamına son vermek amacıyla yapılan doğrudan müdahaleler, "kasten öldürme" suçu kapsamında değerlendirilir ve bu suça ilişkin cezai yaptırımlar uygulanır.
Kanuna göre pasif ötenazi durumunda ise yaşamı sürdüren tıbbi tedavilerin durdurulması veya başlatılmaması, "ihmal suretiyle kasten öldürme" olarak değerlendirilebilir ve yine cezai yaptırımlara tabidir.
HAYVAN ÖTANAZİSİ HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?
Türkiye'de hayvan ötanazisi ise belirli koşullar altında yasaldır ve veteriner hekimler tarafından uygulanabilir. Hayvanların acı çekmesini önlemek, yaşam kalitesini korumak ya da tedavi edilemeyen hastalıklar ve ciddi yaralanmalar gibi durumlarda hayvan ötenazisi, insancıl ve etik kurallar çerçevesinde gerçekleştirilebilir.
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, hayvanların korunmasını ve refahını sağlamayı amaçlar. Hayvanlara kötü muamele ve işkence yasaktır. Ötenazi, veteriner hekimlerin belirli koşullar altında uygulayabileceği bir prosedürdür. Yasaya göre, hasta, sakat veya acı çeken hayvanlar için ötenazi kararı, yalnızca bir veteriner hekim tarafından verilebilir ve uygulanabilir.
Son Dakika! Sokak hayvanları teklifinin ayrıntıları... AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler açıkladıGündem
ÖTENAZİ DİNİ HÜKMÜ NEDİR?
Ülkemizde ötenazi, etik ve dini açıdan büyük tartışmalara yol açmaktadır. İslam dini, yaşamın kutsallığını vurgular ve kişinin yaşamına son vermesini veya bir başkasının yaşamına son vermesini yasaklar. Bu nedenle, ötenazi konusu dini perspektiften de genellikle olumsuz bir şekilde ele alınır. Türkiye'de ötenaziye izin verilmemekte, bunun yerine hastaların acılarını hafifletmeye yönelik palyatif bakım hizmetleri teşvik edilmektedir.