Osmanlı İmparatorluğu zamanında 'kaime' olarak adlandırılan banknotlar, o zamanlar aslında modern anlamda bir kağıt para değildi. Yalnızca, devletin ekonomik krizleri aşmak için ürettiği parçalardı. Bu süreçle beraber Türkiye'deki kağıt para tasarımının temeli atıldı denilebilir. Türkiye Cumhuriyeti ilan edildikten sonra kendi para birimimizi tasarlama gerekliliği oluştu. İlk Türk lirası 1927 yılında tedavüle girdi. O dönem kağıt paraların tasarımı, dönemin teknik ve estetik anlayışını yansıtıyordu. Tasarımları, genellikle Avrupa'da basılan desenlere dayanmaktaydı. Hatta ilk kağıt paralar, Osmanlı alfabesi olan Arap harfleriyle basılmıştı. Peki, bu kağıt paralar günümüzdeki tasarımına ve rengine nasıl kavuştu? 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 lira kağıt paranın üzerinde kimler var? İşte kağıt paranın öyküsü...
KAĞIT PARANIN TASARIM HİKAYESİ
1928 yılına gelindiğinde harf inkılabı ve Latin alfabesine geçiş yaşandı. Bunun üzerine 1937 yılında çıkarılan banknotlarda Mustafa Kemal Atatürk'ün portresi yer almaya başladı. O zamanlar kağıt paralar Almanya ve İngiltere gibi ülkelerde basılıyordu.
1940'lı yıllara gelindiğinde dünya çapında bir ekonomik kriz yaşanmaktaydı. Bundan ötürü Türkiye, kendi kağıt para tasarımına daha fazla önem vermeye başladı. Hüseyin Avni Lifil ve İbrahim Çallı gibi değerli ressamlar, kağıt para tasarımında kullanılan figüratif unsurların temelini oluşturdu.
1958 yılında ise Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'na bağlı olarak Türk Devlet Matbaası kuruldu. Bu matbaanın kurulmasıyla beraber banknotlarda Türk tarihi, kültürü ve doğasına özgü motifler kullanılmaya başlandı.
2009'da Türk lirasından 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası artık Türk Lirası olarak adlandırıldı. E9 Emisyon Grubu olarak isimlendirilirken banknot serisinde, Atatürk'ün yanı sıra sanat, bilim ve edebiyat dünyasından önemli isimler de banknotlarda yerini aldı.
5,10, 20, 50, 100 ve 200 LİRA KAĞIT PARA ÜZERİNDE KİMLER VAR?
5 TL'nin üzerinde Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, 10 TL'nin üzerinde Cahit Arf, 20 TL'nin üzerinde Mimar Kemaleddin, 50 TL'nin üzerinde Fatma Aliye Hanım, 100 TL'nin üzerinde Buhurizade Mustafa Itri, 200 TL'nin üzerinde ise Yunus Emre'nin portresi yer almaktadır. Ayrıca günümüzde tedavülde olan tüm kağıt paraların üzerinde Mustafa Kemal Atatürk'ün portresi vardır.