Hemen hemen her sokakta askere alım dönemlerinde gençlerin uğurlama törenleri ile karşılaşmışsınızdır. Davullu zurnalı bu törenlerde, asker adayları, "En büyük asker bizim asker" sözleriyle omuzlarda askere uğurlanır. Peki, bu geleneğin nasıl ortaya çıktığını hiç merak ettiniz mi? Asker uğurlaması sadece Cumhuriyet döneminde değil Osmanlı döneminde de yapılıyordu. Peki, Asker uğurlama geleneği ne zaman başladı, nereden geliyor? Asker uğurlama töreninde neler yapılır? İşte asker uğurlaması ile ilgili merak edilen her şey...
ASKER UĞURLAMA GELENEĞİ NE ZAMAN BAŞLADI, NEREDEN GELİYOR?
Asker uğurlama geleneğinin kökeni Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanır. Türk kültüründe önemli bir yer tutan bu törenle, askere gidecek gençler, aileleri, arkadaşları ve komşuları tarafından coşkulu bir şekilde uğurlanır.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde, askerlik hizmeti çok önemliydi. O dönemde askerlik, vatan savunmasının yanı sıra bir erkeklik sınavı olarak da görülüyordu. Askere gidecek olan gençler, ailelerinden, köylerinden veya kasabalarından ayrılmadan önce dualarla ve iyi dileklerle uğurlanırdı. Bu uğurlama törenleri, gençlerin moralini yüksek tutmak ve onlara destek olmak amacıyla yapılırdı.
Asker uğurlama geleneği, halk kültüründe de zamanla derin bir yer edindi. Anadolu'nun dört bir yanında farklı şekillerde gerçekleştirilen bu gelenek, genellikle dualar, yemekler, eğlenceler ve çeşitli törenlerle zenginleştirilir. Özellikle köylerde ve kasabalarda, askere gidecek gençler için özel yemekler hazırlanır, ardından dualar edilir ve gençler konvoylar eşliğinde askere uğurlanır.
Cumhuriyet döneminde de asker uğurlama geleneği devam etti. Modern Türkiye'de, askerlik hala önemli bir vatandaşlık görevi olarak görülmekte ve askere gidecek gençler için düzenlenen uğurlama törenleri büyük bir coşku ile yapılmaktadır. Büyük şehirlerde bile bu gelenek sürdürülmekte, gençler konvoylarla ve çeşitli etkinliklerle askere uğurlanmaktadır.
ASKER UĞURLAMA TÖRENİNDE NELER YAPILIR?
Asker uğurlama törenlerinde askere gidecek gencin ailesi, yakın akrabaları ve komşuları davet edilir. Genç, uğurlama günü evde yakınlarıyla birlikte toplanır. Dualar edilir ve askere moral verilir. Aile, askere gidecek genç için özel yemekler hazırlar. Misafirlere bu yemekler ikram edilir. Gelen misafirlere çeşitli tatlılar ve içecekler sunulur. Bazı bölgelerde mevlit okutulur ve dualar edilir. İmam veya aile büyüğü, askere gidecek genç için dua eder. Dualarda genellikle sağlıklı ve başarılı bir askerlik dönemi geçirilmesi dilenir. Uğurlama törenlerinde müzik çalınır, halaylar çekilir ve çeşitli oyunlar oynanır. Geleneksel olarak davul ve zurna eşliğinde eğlenceler düzenlenir.
Askere gidecek gencin omzuna veya beline Türk bayrağı asılır. Genç, araçlarla konvoy oluşturularak şehir merkezine veya otogara kadar uğurlanır. Araçlar süslenir ve kornalar çalınır. Konvoy sırasında vatanseverlik sloganları atılır, marşlar söylenir. Genç, ailesi, arkadaşları ve komşularıyla vedalaşır. Duygusal anlar yaşanır. Askere gidecek gence çeşitli hediyeler verilir, hatıra fotoğrafları çekilir. Genç, genellikle otogarda veya tren garında uğurlanır. Burada son dualar edilir ve veda edilir. Son olarak toplu bir dua yapılır ve genç dualarla askere uğurlanır.
ASKER UĞURLAMA DUASI
Özellikle asker uğurlama duası diye bir dua yoktur fakat asker uğurlarken şu dualar edilebilir:
- "Bismillahirrahmanirrahim."
- Fatiha Suresi okunur.
- "Allah’ım! Senin adınla başlıyor, Senin rızanı gözeterek bu genç kardeşimizi vatani görevine uğurluyoruz. Ona güç, kuvvet, sabır ve metanet ver. Sağlıklı, başarılı ve kazasız bir şekilde görevini yapmasını nasip eyle."
- "Allah’ım! Bu gencimizi ve tüm askerlerimizi her türlü tehlikeden, kazadan ve beladan muhafaza eyle. Onların yolunu açık, bahtını aydınlık eyle. Ailelerine ve sevdiklerine hayırlı haberlerle dönmelerini nasip eyle."
- "Ya Rabbi! Vatanımızı, milletimizi, bayrağımızı her türlü düşman şerrinden koru. Ordumuza, güvenlik güçlerimize daima yardım eyle. Bu genç kardeşimiz de dahil olmak üzere tüm askerlerimize cesaret, feraset ve basiret ihsan eyle."
- "Ey merhametlilerin en merhametlisi olan Allah’ım! Bu genç kardeşimizi vatanı uğruna göreve gönderirken bizlere sabır ve metanet ver. Onun yokluğunu kolaylıkla karşılayabilmemizi ve tekrar kavuşabilmemizi nasip eyle."
- "Allah’ım, dualarımızı kabul eyle. Onu ve tüm askerlerimizi senin yüce himayene emanet ediyoruz. Amin."
- Ardından "El-Fatiha" denilerek Fatiha Suresi okunur.