Bir patolojik yalan söyleme alışkanlığı olan mitomaniye sahip insanlara 'mitoman' adı verilir. Bu kelime, yunanca muthos (efsane) ve latince mania (delilik) kelimlerinin birleşmesinden oluşur. Patalojik yalancılık, yalan söyleme hastalığı olarak da bilinir. Bu hastalığa sahip kişiler o kadar sık yalan söyler ki yalan söylediklerinin farkında değildirler. Mitomanlar yalan söylediklerinde ne bundan utanç ne de suçluluk duyarlar. Mitomani, psikiyatrik bir hastalıktıe. Peki, Mitomani (yalan söyleme hastalığı) nedir, belirtileri nelerdir? Mitomani (patolojik yalancılık) neden olur, tehlikeli mi, nasıl düzelir?
MİTOMANİ (YALAN SÖYLEME HASTALIĞI) NEDİR, BELİRTİLERİ NELERDİR?
Mitomani, diğer adıyla yalan söyleme hastalığı, sürekli olarak ve gereksiz yere yalan söyleyen insanların sahip olduğu psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu kişiler, yalan söylediklerinde genellikle herhangi bir belirgin kazanç elde etmezler; bu yalanlar, genellikle gerçek dışı hikayeler ve olaylar yaratmak veya kendilerini olduğundan farklı biri olarak göstermek amacıyla söylenir.
Mitomani hastalığının sebebi genellikle düşük benlik saygısı, dikkat çekme ihtiyacı ya da geçmiş travmalar olabilir. Bu rahatsızlık, kişinin sosyal ilişkilerini ve iş hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Mitomaninin tedavisi genellikle psikoterapi ile gerçekleştirilir ve bu süreçte kişinin yalan söyleme davranışının altında yatan nedenlerin keşfedilmesi ve ele alınması amaçlanır.
Mitomani belirtileri şöyledir:
- Sürekli Yalan Söyleme
- Gerçeklerden Kaçma
- Abartılı Hikayeler Anlatma
- Tutarsızlık
- Gerçek ve Yalanları Ayırt Etmekte Zorlanma
- Kendini Savunma Eğilimi
- Dikkat Çekme İhtiyacı
- Empati Eksikliği
MİTOMANİ (PATALOJİK YALANCILIK) NEDEN OLUR?
Mitomaniye neden olan çeşitli psikolojik ve çevresel etkiler vardır.
Bunlar; düşük benlik saygısı, travma ve çocukluk deneyimleri, dikkat çekme ihtiyacı, kontrol ihtiyacı, öz kimlik sorunları, kişilik bozuklukları, sosyal çevre ve aile dinamikleri şeklinde sıralanabilir.
MİTOMANİ TEHLİKELİ Mİ?
Mitomani, kişi ve çevresi için tehlikeli olabilir. Bu tehlikeler; sosyal ilişkiler, iş hayatı ve genel yaşam kalitesini ciddi olumsuz etkiler yaratabilir. Mitomani; sosyal ilişkiler üzerinde, iş hayatında tehlikeli olabilir. Mitomanide hukuki ve yasal sorunlar doğurabilir. Bu kişiler, kendine ve başkalarına zarar verme riski taşırlar. Kişinin zamanla gerçeklik algısı bozulabilir. Ruhsal rahatsızlıklarla beraber görülebilir ve kişinin genel psikolojik sağlığını olumsuz etkileyebilir.
MİTOMANİ NASIL DÜZELİR?
Mitomani (patolojik yalancılık), tedavi edilmesi zaman alabilen ve sabır gerektiren bir hastalıktır. Mitomani tedavisinde ilk adım kişinin yalan söyleme alışkanlığını kabul etmesidir. Daha sonra kişinin yalan söyleme eğilimlerini fark etmesi ve bu davranışların ne zaman ve neden ortaya çıktığını anlaması gereklidir. Mitomani tedavisinde, BDT (bilişsel davranışçı terapi) uygulanabilir. Bu terapi türü, kişinin yalan söyleme davranışını değiştirmesine yardımcı olabilir. Bir diğer tedavi ise Psikodinamik Terapi olabilir. Bu terapi, kişinin geçmişte yaşadığı travmalar veya çocukluk deneyimlerinin yalan söyleme davranışı üzerindeki etkilerini araştırır. Son olarak da grup tedavisi denenebilir. Grup ortamında diğer insanlarla deneyim paylaşmak, kişinin sorunlarıyla başa çıkmasına yardımcı olabilir ve sosyal destek sağlayabilir.
Sosyal destek grupları yalan söyleme eğilimlerini kontrol etmeye çalışan diğer insanlarla bir araya gelme fırsatı sunarken; aile ve arkadaşların desteği, kişinin yalan söyleme alışkanlığını değiştirmesi sürecinde önemli bir rol oynayabilir.
Meditasyon, yoga veya derin nefes alma teknikleri gibi stres yönetimi yöntemleri, kişinin bu dürtülerle başa çıkmasına yardımcı olabilir.
Kişi, yalan söyleme eğilimlerini ve bu davranışların tetikleyicilerini kaydetmek için bir günlük tutabilir.
Mitomaniyi düzeltmek zaman alabilir ve geri dönüşler yaşanabilir. Kişi, sürecin zaman alacağını ve iniş çıkışlar olabileceğini kabul etmelidir.
Küçük, ulaşılabilir hedefler belirlemek, tedavi sürecinde ilerleme kaydedildiğini görmek için faydalı olabilir.
Eğer mitomani başka ruhsal bozukluklarla ilişkilendiriliyorsa, bir psikiyatrist ilaç tedavisi gibi ek tedavi yöntemleri önerebilir.
Bir psikolog veya terapist, bireyin mitomaniyle başa çıkmasına ve bu alışkanlığı bırakmasına yardımcı olabilir.