Genellikle hafıza kaybı, dikkat eksikliği, düşünme yetilerinde azalma, karar verme güçlükleri, dil bozukları belirtileriyle kendini gösteren demans, ilerlediğinde günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede zorluklar ortaya çıkarabilir. Demansın tedavisi hastalığın tipine ve ilerleyişine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Erken teşhis ve tedavi ile hastalığın belirtilerini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini yükseltmek mümkündür. Demansın son evresinde belirtiler nelerdir, tedavisi var mı? Demans (bunama) hastaları yürümekte zorlanır mı, zayıflama olur mu?
DEMANSIN SON EVRESİNDE BELİRTİLER NELERDİR?
Zamanla ilerleyen bir hastalık olan demansın belirtileri, evreden evreye değişiklik gösterebilir.
Genel olarak demansın evre evre belirtileri şöyledir:
Erken Evre (Hafif Demans)
- Özellikle yeni bilgileri hatırlamakta zorluk yaşama
- Dikkat ve odaklanma güçlükleri.
- Günlük işleri yerine getirmede küçük zorluklar (örneğin randevuları hatırlamakta güçlük, yemek yapma gibi basit görevlerde unutkanlık)
- Kelime bulma zorlukları veya dilde düzensizlikler
Orta Evre (Orta Derecede Demans)
- Hafıza problemleri artar ve daha belirgin hale gelir
- Dil bozuklukları daha da belirginleşir; konuşma ve iletişim güçlükleri artar
- Zaman ve mekan algısında bozulmalar: Yerini veya zamanı karıştırma
- Karışıklık ve endişe durumları sıklaşabilir
- Kişilik ve davranış değişiklikleri gözlenebilir
İleri Evre (Ağır Demans)
- Hafıza kaybı ciddi düzeyde olabilir; yakınları tanımayabilir
- Dil yetisi büyük ölçüde kaybolabilir; sadece basit ifadeler kullanabilir
- Günlük aktiviteleri (giyinme, yeme, tuvalete gitme gibi) yerine getirmede büyük zorluklar yaşanabilir
- Hareket yetileri azalabilir; yürüme ve denge sorunları görülebilir
- Ağır demans durumunda, hasta genellikle tamamen bağımlı hale gelebilir ve bakım gerektirebilir
Her bireyde demans belirtileri farklılık gösterebilir. Hastalığın ilerleyiş hızı da kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile belirtilerin ilerlemesi yavaşlatılabilir veya semptomların yönetimi sağlanabilir.
DEMANS HASTALARI YÜRÜMEKTE ZORLANIR MI?
Demans hastaları ilerleyen evrelerde denge sorunları yaşayabilir, yürümekte zorlanabilir. Genellikle beyindeki yapısal değişiklikler ve sinir iletimindeki bozulmalar sebebiyle motor becerilerini etkileyebilir. Bu durumda, hastaların yürüme yetenekleri azalabilir ve denge sorunları ortaya çıkabilir.
Demas hastalarında yürüyememe şu şekillerde görülebilir:
- Hastalar ayakta durma ve yürüme sırasında denge sağlamada güçlük çekebilir,
- Adımlar arasında uyumsuzluk, düzensiz veya sallantılı yürüme tarzı görülebilir,
- Yavaş yürüme veya hareket etme hızında belirgin azalma görülebilir
- Hasta yerini kaybedebilir veya yolunu unutabilir
- Yürüme sırasında düşme riski artabilir
DEMANS HASTALARINDA ZAYIFLAMA OLUR MU?
Demans hastalarında zayıflama görülebilir. Bunun nedeni; beslenme sorunları, duygusal ve davranışsal değişiklikler, metabolik değişikler, fiziksel aktivitenin azalması, ilaç kullanımı olabilir. Demanslı hastaların beslenme durumu düzenli olarak değerlendirilmeli ve gerekirse beslenme desteği sağlanmalıdır. Ayrıca, hastanın ihtiyaçlarına uygun bir beslenme planı oluşturulmalı ve yemek saatlerinin düzenlenmesine özen gösterilmelidir.
DEMANS HASTALIĞI ÖLÜMCÜL MÜ?
Demans; ilerleyici ve ölümcül bir hastalıktır. Demans hastalığının ilerleyen evrelerinde görülen komplikasyonlar ve zorluklar nedeniyle, hastanın yaşam kalitesi ciddi bir şekilde etkilenebilir ve hayatı tehdit edici durumlar ortaya çıkabilir.
DEMANS NEDEN OLUR?
Unutkanlığın altında öncelikle sıklıkla modern yaşam tarzının getirdiği ruhsal sıkıntılar ve hastalıklar (depresyon, anksiyete, uyum bozukluğu gibi) aranmalıdır. Bazı vitamin eksiklikleri (B12 ve folat) ve guatr bezi bozuklukları da unutkanlığa neden olabilir ve araştırılması gereklidir.
İLERLEYEN DEMANS NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hastalığın türüne ve ilerleme durumuna göre ilerleyen demansın tedavisi yönetilir. Fakat maalesef demansı tamamen iyieleştiren bir tedavi yoktur. Fakat semptomları hafifletmek, ilerlemeyi yavaşlatmak ve yaşam kaliyesini artırmak için bazı yaklaşımlar mevcuttur. Bunlar; ilaç tedavisi, semptomatik tedavi, bilişsel rehabilitasyon, fiziksel ve sosyal aktiviteler, beslenme ve hidrasyon, bakım ve destektir.
DEMANS TÜRLERİ NELER?
- Alzheimer hastalığı
- Vasküler demans
- Parkinson hastalığı
- Frontotemporal demans
- Lewy cisimcikli demans