Geçtiğimiz yıllarda benzer bir ilaç krizi yaşanmıştı. Belki hatırlarsınız; özellikle çocuklar için ateş düşürücü şuruplar bulunamıyordu. Şimdi kriz daha da derinleşti, sadece bir çeşit değil birçok ilaç eczanelerde bulunamıyor. Vatandaşlar "Stok yapıyorlar zam gelecek" diye hurafelere inanırken aslında gerçek çok başka.
Önce size yeni yaşanan bir olayı anlatayım. İlaç krizi neymiş somut bir örnekle çok daha anlaşılır olur.
Bir arkadaşım Gaviscon isimli mide ilacını kullanmak zorunda. Birçok eczaneye gidiyor ve bu ilacı bir türlü bulamıyor. Artık dayanamayan arkadaşım 184'ü arıyor ve yardım istiyor: Bana bu ilacı bulun, ihtiyacım var.
184'teki yetkililer arkadaşımın anlattığına göre bir süre sonra dönüş yapıyorlar ve Gaviscon adlı ilacın İstanbul Avrupa Yakası'nda sadece Küçükçekmece'de bir eczanede sadece 1 adet olduğunu söylüyorlar. Arkadaşım da taksiye atlıyor ve eczaneye ulaşıp ilacına kavuşuyor. Gerçekten de 1 tane kaldığından onu alıp evine dönüyor. Bu ilacın ona maliyeti taksi parası dahil 1000 lirayı buluyor.
Eczacı bir arkadaşına durumu anlatan arkadaşım şoke olacağı yanıtı alıyor:
"Yabancı ilaç şirketleri Türkiye'den çekiliyor yavaş yavaş. Neredeyse hiçbiri kalmadı, ilaçlara ulaşamıyoruz. Depolarda da yok. Yakında kalp ve şeker ilaçlarına da ulaşım son derece zorlanacak..."
Bana anlattığında çok da şaşırmadım. Çünkü "İlaç döviz kuru" diye bir olay var. Bu ilaç döviz kuru nedeniyle ilaç şirketleri kendilerine göre mağdur. Aslında çok da haksız sayılmazlar.
4 Aralık 2023 saat 09.30 itibariyle 1 euro 31.47 Türk Lirası. Ama ilaç döviz kuru ise hiç böyle söylemiyor. Çünkü ilaç döviz kuruna göre 1 euro 14.03 lira. Evet yanlış duymadınız; neredeyse yarısından bile düşük.
Temmuz ayında yayımlanan "Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar'a göre beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılacak Türk Lirası cinsinden 1 euro'nun değeri, 2023 Temmuz'da yüzde 30,5 artırılarak 14,0387 lira olarak belirlendi. Bu karar 24 Temmuz 2023 tarihinden itibaren uygulamaya konuldu.
Peki siz söyleyin; Euro 31 liranın üzerindeyken kim 14.03 liraya ilacını satar?
Onlar da satmıyorlar, ilaçları piyasadan çekiyorlar. Ben daha geçen hafta Sağlık Bakanlığı'nın MHRS saçmalığını eleştirirken, şimdi de bu ilaç krizi çıktı. Çoğu kronik hasta -bir kalp ve şeker hastası olarak ben de- ilaç bulamama konusunda endişeli. Randevuyu geçtik, ilaca ulaşılamıyor.
Bu ülkede sakın ama sakın hasta olmayın! Bir kalp hastasının 2023 yılında MHRS ile imtihanı: Sabah 07.00'de hastanede muayene için kime yalvarmak gerekiyor?Basit bir mide ilacı örneği üzerinden birçoğu verilebilir. Çevrenizde hasta olan, ilaca ihtiyacı olan veya tanıdık eczanenize sorabilirsiniz. Çok büyük bir ilaç krizi geliyor, görünen o. Ama kim ne önlem alıyor bilemem.
Hatta belki bu yazı Sağlık Bakanlığı'nın önüne düşerse de şöyle bir açıklama görürseniz şaşırmayın: İlaç krizi yok, münferit bir olay, bütün ilaçlar eczanelerimizde bulunmaktadır.
MHRS randevuları için de, yurt dışına giden doktorlar için de aynı şeyleri söylüyorlardı. Gerçekleri görüyoruz. İlaç sorunu çözülmezse gerçekten vatandaşları çok zor günler bekliyor. Yani hepimiz tehlike altındayız.