İstanbul Film Festivali’nin Groupama işbirliğiyle dokuz yıl önce
başlattığı “Türk Klasikleri Yeniden” projesi için bu yıl restore
edilecek film belli oldu.
Yılmaz Güney’in cezaevinde olduğu sırada senaryosunu yazdığı,
yönetmenliğini Zeki Ökten’in üstlendiği Sürü, Groupama ve İstanbul
Film Festivali işbirliğiyle restore edilerek sinemaya yeniden
kazandırılacak.
35. İstanbul Film Festivali “Türk Klasikleri Yeniden” bölümü yapılacak özel gösterimde bu yıl Zeki Ökten’in yönettiği, başrollerini Tarık Akan, Melike Demirağ ve Tuncel Kurtiz’in paylaştığı, Şenel Gökkaya, Levent Yalman, Yaman Okay, Erol Demiröz, Levent İnanır, Savaş Yurttaş’ın da rol aldığı 1978 yapımı Sürü yenilenmiş kopyasından gösterilecek. Atlas Post Production tarafından restore edilen Sürü, Tuncel Kurtiz’in 80. doğum yılı olan 2016’da, yapımından 38 yıl sonra yeniden beyazperdede izleyiciyle buluşacak.
Müziklerini Zülfü Livaneli’nin bestelediği Sürü, temelde baskıcı
toplum modelini kırmaya çalışan genç bir çiftin isyanını konu
alırken, bir aşiretin büyük kente göçüşünü ve trajik çöküşünü epik
bir tarzla ele alır. Çok katmanlı senaryosunu Yılmaz Güney’in
cezaevinde olduğu sırada yazdığı bu başyapıtta Tuncel Kurtiz,
geçimleri hayvancılık üzerine kurulu aşiretin reisi Hamo’yu, Tarık
Akan ise oğlu Şivan’ı canlandırır. Düşman aşiretin kızı olan
Berivan’la (Melike Demirağ) evli olan Şivan, babasının tüm
ısrarlarına rağmen eşini bırakmaz. Sinema tarihçisi, yazar Agâh
Özgüç’e göre “Türk sinemasında ekip çalışmasının en zengin
örneklerinden” Sürü, sinema yazarı Atilla Dorsay’ın sözleriyle
“Doğu Anadolu’nun bağrından kopup gelen bir büyük fırtına, bir acı
çığlık, bir vahşi senfoni gibi insanı alıp götürüyor”. 1979 Locarno
ve 1980 Antwerp film festivallerinde ödüllendirilen Sürü, 1980
Antalya Film Festivali’nde de En İyi Film dahil altı dalda ödül
kazandı. Yapımcılığını da Yılmaz Güney’in üstlendiği filmin
yönetmen yardımcısı Ali Özgentürk, görüntü yönetmeni İzzet Akay,
kurgucusu ise Özdemir Arıtan. Ayrıca Sürü, Kültür Bakanlığı’nın En
İyi 10 Türk Filmi listesinde de yer alıyor.
1941 doğumlu Zeki Ökten, Nişan Hançer’in yönettiği Acı Zeytin filminde yönetmen yardımcılığı yaparak sinemaya adım atmıştır. “İkinci yeni kuşak” sinemacılardan Ökten, Lütfi Ö. Akad, Halit Refiğ, Memduh Ün ve Atıf Yılmaz gibi isimlerin yönetmen yardımcılığını yapmış, ilk filmi olan Ölüm Pazarı’nı 1963 yılında çekmiştir. Türk sinemasının önemli kilometre taşlarından biri olan Zeki Ökten’in iz bırakan filmleri arasında Bir Demet Menekşe (1973), Hanzo (1975), Çöpçüler Kralı (1977), Düşman (1979), Pehlivan (1985 İstanbul Film Festivali Jüri Ödülü), Aşk Üzerine Söylenmemiş Her Şey (1995), Güle Güle (1999) yer alır. 2004’te İstanbul Film Festivali’nin Sinema Onur Ödülü’nü alan Zeki Ökten, 2009’da hayatını kaybetti.
Sinemaseverler, Groupama işbirliğiyle önceki festivallerde Erden Kıral’ın 1979 yapımı Bereketli Topraklar Üzerinde (2008), Lütfi Ö. Akad’ın 1949 yapımı Vurun Kahpeye (2009), Atıf Yılmaz’ın 1978 yapımı Selvi Boylum Al Yazmalım (2010), Memduh Ün’ün 1958 yapımı Üç Arkadaş (2011), Halit Refiğ’in 1964 yapımı Gurbet Kuşları (2012), Lütfi Ö. Akad’ın 1968 yapımı Vesikalı Yarim (2013), Yavuz Turgul’un 1988 yapımı Muhsin Bey (2014) ve Metin Erksan’ın 1962 yapımı Yılanların Öcü (2015) filmlerini restore edilmiş kopyalarından izleme şansı bulmuştu.