2021’de konutlarda elektrik tüketimi toplam elektrik tüketiminin yüzde 24.28’lik kısmı ile sanayi tüketiminden (yüzde 44.13) sonra 2’nci sırada yer alıyor. Doğalgaz tüketiminin ise yıllık ortalamada yüzde 27.31’si, kış aylarında da yüzde 43’ü binalarda gerçekleşiyor. Konutlardaki elektrik ve doğalgaz tüketiminin yüksek olmasında binaların enerji verimliliğinin düşük olması yani ısı yalıtımının yetersiz olması birinci derecede etkili. Türkiye’deki binaların yüzde 80’inde (8 milyon binada) ısı yalıtımı yok.
YÜZDE 50'YE VARAN DÜŞÜŞ
İklim şartları doğrultusunda doğru kalınlıkta yapılmış yalıtımla yüzde 50 daha az enerji tüketimi mümkün hale geliyor. Isı yalıtımı aile bütçesine katkının yanında çevreci etkisiyle de dikkat çekiyor. Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi bulunuyor. Bu kapsamda hızla yalıtımlı binalara geçiş şart. Hatta bu kapsamda 19 Şubat 2022 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikle toplam yapı inşaat alanı 2 bin metrekare ve üzeri olan binaların ‘neredeyse sıfır enerji bina’ olarak inşa edilmesi zorunlu hale getirildi.
ÜLKE EKONOMİSİNE KATKI
Artan enerji maliyetleri dolayısıyla cari açığın (döviz açığı) kapanmasında ısı yalıtımı ülke ekonomisi açısından da stratejik bir hal almış durumda. Havaların ısınmasıyla yalıtım sektörünün hareketlenmesi bekleniyor. Biz de bu doğrultuda merak edilen tüm detayları ZeroBuild Institute İcra Kurulu Üyesi Hale Erol Hakan ile konuştuk. Hale Erol Hakan’ın verdiği bilgiye göre; ısı yalıtımı, bina kabuğu bazında ele alındığında sadece duvar değil, çatı, kapı-pencere, cam gibi unsurları da içeriyor. Yani ısı yalıtımı bir bütün olarak ele alınmalı.
DOĞRU MALZEME SEÇİMİ
Doğru ısı yalıtımında malzeme kalınlığı çok önemli. Yeni yönetmelikle asgari ısı yalıtım malzemesi kalınlıkları İstanbul’da 5 santimetreden 7-8 santimetreye, Ankara’da ise 6 santimetreden 8-9 santimetreye çıkacak. Ayrıca pencerelerin ısı yalıtım değerleri de iyileştirilecek. Eğer binanızda ısı yalıtımı yoksa cam ve kapılardan ısı kaçışını önleyecek önlemler alabilirsiniz.
10 MİLYAR DOLARLIK ENERJİ BOŞA HARCANIYOR
Türkiye’nin 2021 yılında enerji ithalatı 50 milyar 692 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu enerjinin yüzde 35’inin binalarda tüketildiği düşünüldüğünde toplam ithalatın yaklaşık 18 milyar dolarlık (277 milyar lira) kısmı konutlar için harcanıyor. Türkiye’deki binaların yüzde 80’inin ısı yalıtımsız olması ve enerji verimliliği düşük mekanik sistemler kullanılması dikkate alındığında yaklaşık 10 milyar dolarlık enerji boşuna harcanmış, tabiri caizse para havaya atılmış denilebilir. Havaya atılan bu parayla yüzlerce okul ve hastane yapılabilir. Her birimizin bu farkındalığa sahip olması büyük önem taşıyor. Ayrıca, yaşağımız pandemi şartlarından ve savaş gündeminden hareketle enerjinin sadece ekonomimiz için değil milli güvenliğimiz için de çok önemli olduğunu daha iyi anlamalıyız. Enerjide dışa bağımlılığı düşürmek, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılmasıyla mümkün olabilir.
YAPININ ÖMRÜNÜ UZATIR
- Isı yalıtımı; binanın iskeletini oluşturan kiriş, kolon ve binayı çevreleyen duvarların içinde bulunan demir donatıların korozyona uğramasını önlüyor ve binayı deprem gibi doğal afetlere daha dayanıklı yapıyor.
- Cephelerin dış etkenlere karşı korunmasını sağladığı için binalar uzun yıllar sağlam kalıyor.
- Mantolama, daire içlerinde terleme, rutubet, mantar ve küf oluşmasını engelliyor. Bu da sağlık açısından önemli faydalar sağlıyor.
SERİNLEMEK İÇİN ÇALIŞAN CİHAZIN TÜKETİMİNİ AZALTIR
1 derecelik bir fark faturanızı, kullandığınız ısıtma sistemine göre, yüzde 5 ile yüzde 7 arasında etkiler. Siz ortam sıcaklığını 24 derecede değil de 22 dereceye ayarlarsanız hemen yüzde 10 tasarruf sağlamanız mümkün. Aynı tasarruf imkanı klimalarda da geçerli. Klima oda sıcaklık değerleri dış ortam sıcaklığına göre 8-10 derece arasında düşük olmalı. Oda sıcaklık değerinin (+/-) 1 derece değiştirilmesi minimum yüzde 5 enerji sarfiyatını artırır veya azaltır. Soğuk havalarda ihtiyaç duyulduğuyla ilgili genel bir anlayış olsa da yalıtım, serinlemek için kullanılan cihazların (klima gibi) harcadığı elektriği de direkt etkiliyor ve düşürüyor.
AMORTI SÜRESI KISALDI
Yalıtımda yatırım maliyetinin geri dönüşü de çok hızlı oluyor. Isı yalıtımı için gerçekleştirilen masraflar, 100 metrekare ev için yapılan enerji tasarrufu ile 3-4 yılda kendini telafi ediyor. Son dönemde artan enerji maliyetiyle bu süre bazı konutlarda daha da az. Tasarrufta etkisi büyük olan ısı yalıtımı, konutların satış değerini de artırıyor. Dış cephe ısı yalıtımı yapılan konut, yaklaşık yüzde 15-20 değer kazanıyor. Tüketicinin satın aldığı 1 milyonluk liralık konuta ortalama 20-25 bin liralık ısı yalıtım uygulaması yapıldığında, konutun değeri 100-150 bin lira artıyor. Tüketici, ısı yalıtımı için harcadığının 6-7 katını konut değer artışı olarak geri kazanıyor.
HANGİ DÖNEMDE YAPILMASI DAHA UYGUN?
Isı yalıtımı uygulamaları ilkbahar ve yaz mevsimleri içinde yağışın olmadığı dönemlerde yapılmalı. Yağışın olması halinde de özel önlemler alınarak uygulamalara devam edilebiliyor. Orta büyüklükte bir apartman yapısında iskele kurulumu ile başlayan süreç, hava koşullarında (yağış gibi) herhangi bir sorunla karşılaşılmazsa uygun sayıda ekiple 1 ayda tamamlanıyor. Gecikilen her gün malzeme ve işçilik maliyetinin artması anlamına geliyor.
Hanebaşı ortalama doğalgaz tüketimi 950-1000 metreküp oldu. Bunun karşılığı 3 bin 500-4 bin lira. Doğru kalınlıkta malzeme seçimi ve doğru işçilikle ısı yalıtımı yaptıran ise bu maliyetleri yarı yarıya düşürebiliyor.
(Posta – Bilal Emin Turan)