ABD ve Almanya dahil 22 ülkede ikinci el yazılım ticaretinin 2006 yılından bu yana serbestçe yapılmasına karşın, Türkiye’de yasak olan ikinci el yazılım ticareti için yeni bir dönem başladı. Microsoft ile Türk firması VeriSil arasında devam eden davayı yargıtayın onaması ile ikinci el yazılım ticareti Türkiye’de de yasal hale geldi. Karar neticesinde artık Türkiye’de ikinci el yazılım ticareti korsan olarak nitelendirilmeyecek, ticareti yapılabilecek ve milyarlarca dolar değerindeki yazılımların henüz ekonomik ömürlerini tamamlamadan çöpe atılmasının önüne geçilecek.
Türk bilişim sektörü için büyük bir gelişme olan bu
karar emsal niteliği taşıyacak. Almanya’da 1997 yılında kurulan,
yazılım ve donanım geri dönüşümü faaliyetlerinde bulunan Türk
firması Kozaklı EDV ile Almanya Microsoft ofisi arasında süre gelen
davayı 2006 yılında Kozaklı EDV’nin kazanması ile ABD ve Almanya
dahil 22 ülkede yasallaşan ikinci el ticareti, Türkiye’ye taşındı.
Kısa sürede Avrupa’da ikinci el yazılım ticaretinin lideri konumuna
gelen, Türkiye’de profesyonel güvenli veri silme hizmetlerinin de
eksikliğini fark eden Kozaklı EDV, 2010 yılında Türkiye’deki
ortağıyla VeriSil adında firmayı kurarak güvenli veri silme ve
ikinci el yazılım ticaretine başladı.
YARGITAY MICROSOFT’UN İTİRAZLARINI HUKUKA AYKIRI
BULDU
İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde görülen dava
2014 yılında sonuçlandı. Mahkeme ikinci el yazılım ticaretinin
hukuka aykırı olmadığına karar verdi. Bunun üzerine Microsoft
konuyu Yargıtay’a taşıdı. Dosyayı inceleyen 11. Hukuk Dairesi,
“Bilgisayar Programının ikinci el satışını yasaklayan OEM lisans
Sözleşmesi 16. Maddesinin, 5846 Sayılı FSEK’nin 23/2 Maddesindeki
emredici hüküm karşısında geçerli olmamasına göre, Davalı
Microsoft’un tüm itirazlarını reddederek, tıpkı Avrupa da olduğu
gibi, artık Türkiye’de de ikinci el yazılım satışının hukuka uygun
olduğunu onayladı. Böylelikle, artık Türkiye’de ikinci el yazılım
satışı yasal oldu.
KMK Hukuk Bürosu kurucularından Av. Sefa Karcıoğlu Microsoft’a
karşı kazandıkları davayla ilgili yaptığı açıklamada; “Türk
Mahkemeleri dava kapsamında yaptığı incelemeler neticesinde Avrupa
Adalet Divanı Kararlarını, uluslararası sözleşmeleri ve 5846 Sayılı
FSEK Genel Hükümleri çerçevesinde karar verdi. Yazılım üreticisi
Microsoft’un ikinci el yazılım satışını engelleyici hükümler içeren
lisans sözleşmelerinin “geçersiz olduğuna” hükmetti. Türkiye’de
ikinci el yazılım satışının hukuka uygun olduğu yönünde karar
verdi. Microsoft’a karşı kazandığımız bu dava Türkiye’de ilk ve tek
olup emsal karar niteliğindedir. Artık son kullanıcılar, özel
sektör, devlet kurum ve kuruluşları dahil her dileyen eskimiş ya da
kullanmak istemedikleri bilgisayarında yüklü lisanslı ürünlerini o
bilgisayardan tamamen silmek koşuluyla istedikleri şekilde
değerlendirebilirler. İsteyen satar, isteyen hediye eder, satın
alan bir daha satar ve bu alışverişe hiç kimse karışamaz.
Yazılım üreticisi hiçbir şekilde, “ben bu lisansı sadece sana
sattım, bu lisans sadece bu bilgisayar için geçerlidir, başka
bilgisayarda kullanılamaz, senden başka birisi lisansı yüklemek
istediğinde ona aktivasyon vermiyorum gibi bahanelerle yazılımın
tekrar satışını engelleyemez. Aksi davranış sergileyen yazılım
firmaları lisanslı ürünü elinde bulunduran kullanıcıya ürünün
güncel bedelini ödemekle karşı karşıya kalabilir” ifadelerini
kullandı.
İKİNCİ EL YAZILIM TASARRUF SAĞLAYACAK
Davayı kazanan Verisil Yönetim Kurulu Başkanı Adil Daniel Kozaklı
ise, “Almanya’da yıllardır ikinci el yazılım alım satımı
yapmaktayız. Söz konusu karar ile artık Türkiye’de de ikinci el
yazılım pazarı oluşacağı kesindir. Böylelikle başta devlet
kurumları olmak üzere, binlerce bilgisayarı olan işletmeler,
bilgisayarlarını yenilemek istediğinde, lisanslı ürünlerini çöpe
atmayıp, ikinci el ürün olarak satabilecek ve hatırı sayılır oranda
tasarruf sağlayacaklardır. İkinci el yazılım piyasanın oluşması ile
kullanıcı bütçesine ve ihtiyaçlarına uygun bir ürünü kolaylıkla
satın alacağından, korsan yazılım kullanmak istemeyecektir”
dedi.
Kozaklı, “Microsoft, piyasa değerinin çok altında fiyatlara satılan
ikinci el yazılımların piyasada bulunması ve bu yönde bir sektörün
Türkiye’de oluşması ihtimalini ortadan kaldırmak adına lisans
sözleşmesinde OEM Lisans (Orijinal Malzeme Üretici Lisansı) diye
isimlendirerek pazarladığı işletim sistemi yazılımlarının üçüncü
kişilere yeniden satışını yasaklamıştı. Bu bağlamda özellikle
bilişim sektörü temsilcilerinin aklında ikinci el yazılım
ticaretinin yasa dışı iş olduğu algısı da maalesef oluştu.
Microsoft, Türkiye'de ikinci el yazılım alım/satım işini T.C
yasalarına uygun halde başlatan firmamızın bu girişiminin korsan
olduğunu iddia ederek, 2011 yılında suç duyurusunda bulundu. Bir
yandan hakkımızda başlatılan savcılık soruşturmasını takip ederken
diğer yanda ikinci el yazılım satışının yasaya uygun olup
olmadığının mahkeme kanalıyla tespit edilmesi için dava açtık. Bu
süreç boyunca da ticari faaliyetimizi durdurmak zorunda kaldık.
Ancak kazanan biz ve Türkiye Bilişim sektörü oldu” dedi.
UYGULAMA İLE KORSAN YAZILIM KULLANIMI YARIYA
DÜŞECEK
Microsoft’un bazı uygulamalarını rekabet kurumuna şikayet eden ve
Microsoft’un uygulamalarının ülke menfaatlerini gözetmediğini dile
getiren İstanbul İnternetKafecileri Esnaf Odası Başkanı Metin
Baltaoğlu; “Mahkeme adaleti tesis etti ve çok memnunuz. Türkiye’de
ikinci el yazılım piyasasının oluşması öncelikle milli
menfaatlerimiz ve sektörümüzün gelişimi için hayati derecede önem
arz ediyor. Şöyle ki, ticari mevcudiyetinin sürekliliğini sağlamak
isteyen bilinçli internet kafe işletmeleri, sürekli halde
teknolojiye ayak uydurmak zorundadır.
Bu nedenle her 2-3 yılda bir bilgisayarlarını yenilerler. Türkiye’de 2014 yılında 5 milyon 6 yüz bin bilgisayar satıldığı, internet kafelerde 650-700 bin adet masa üstü bilgisayar bulunduğu göz önüne alınırsa ve yeni sürüm bir işletim sistemi lisansının 550 TL’ye satıldığı bilinirse bu konunun hem sektörümüz hem de ülke ekonomisi üzerindeki boyutu net halde anlaşılır. İkinci el yazılım sektörünün gelişmesiyle birlikte BSA’nın Türkiye için her yıl ortalama yüzde 60 olarak açıkladığı korsan kullanım oranının da yarı yarıya düşerek gelişmiş ülkeler seviyesine ineceği anlaşılmaktadır. bu davanın müspet neticesinin hem ülkemiz ekonomisinin kalkınması hem de Türkiye’nin uluslararası itibarı açısından hat safhada önem arz ettiğini görmemek için kör olmak gerekir” dedi. (İHA)