Piyasalarda tüm gözler ABD Merkez Bankası (Fed) Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) bu hafta gerçekleştireceği toplantıda. Yatırımcılar Fed'in 40 yılın en yüksek enflasyonunu kontrol altına almak için ekim ayına dek yapılacak üç toplantıdan en az birinde 75 baz puanlık bir faiz artışı yapacağına ilişkin beklentilerini artırdı.
Cuma günü açıklanan ABD enflasyon verilerinin tahminlerin üzerinde çıkması, piyasalarda Fed’in gaza basacağı inancını kuvvetlendirdi. ABD’de manşet enflasyon yıllık tahminleri aşarak yüzde 8,6 olarak kaydedildi. Çekirdek enflasyon ise yüzde 5,9’luk beklentiye karşılık yüzde 6 olarak kaydedildi.
Enflasyonun son 40 yılın zirvesinde olması nedeniyle Fed’in de ekonomiyi soğutarak fiyat artışlarını frenlemeye çalışmaya hız vereceği düşünülüyor. Piyasalar ekime kadar toplam 175 baz puanlık artışı fiyatlarken iki kez 50 baz puan ve bir kez 75 baz puan artışı ihtimalinin arttığı düşünülüyor.
175 PUAN İNDİRİM BEKLENİYOR
Fed son olarak 1994 yılında 75 baz puanlık faiz artışı gerçekleştirmişti. Önceki artış beklentileri ise üç toplantı için 150 baz puan düzeyindeydi. Fed’in son toplantısında politika faizi 50 baz puan artışla yüzde 0,25-0,50 aralığından yüzde 0,75-1,00 seviyesine yükseltilmişti.
Piyasalar, Fed’in yarın başlayacak olan iki günlük politika toplantısında yüzde 80 ihtimalle 50 baz puan faiz artırımı gerçekleştireceğini fiyatladı. 75 baz puan bir artış gerçekleşme olasılığı ise yüzde 20 olarak öngörülüyor.
Bununla birlikte piyasa fiyatlamaları, Fed’in çarşamba sona erecek toplantısında ve temmuza kadar toplam 125 baz puan faiz artırımına gitmesine yüzde 60 olasılık verildiğini gösterdi.
Yatırımcıların Fed’den bekledikleri agresif para politikası adımları doları yen dışındaki para birimlerine karşı da yükseltti. Doları altı başlıca para birimine karşı ölçen dolar endeksi, yüzde 0,5 yükselerek 104,59 ile dört haftanın zirvesini gördü.
ALTIN DÜŞTÜ
ABD dolarının artması ve yatırımcının riskli varlıklardan kaçınması sonucu altın ve borsalar da geriledi. Altının ons fiyatı haftanın ilk işlem gününde gün içerisinde en düşük 1842 doları, en yüksek ise 1879 doları gördü.
Ons altın öğleden sonra yüzde 1,4 düşüşle 1844 dolar seviyesinde hareket etti. Gram altın ise yüksek dolar/TL kuru nedeniyle 1000 TL üzerindeki seyrini sürdürdü.
BORSALAR GERİLEDİ
Yüksek faiz beklentisi ve ekonomideki endişelerin artması nedeniyle riskli varlıklardan kaçış hızlandı. Küresel borsalar geriledi. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi yüzde 2 geriledi. Japonya’nın Nikkei endeksi yüzde 2,78 geriledi.
Avrupa borsalarındaki hisseleri listeleyen STOXX Europe 600 endeksi de yüzde 1,86 geriledi. Borsa İstanbul BIST 100 endeksindeki gerileme ise yüzde 0,8 oldu.
Asya ve Avrupa borsalarıyla birlikte ABD borsaları da geriledi. Nasdaq haftanın ilk günü ekside açıldı. Nasdaq 100 endeksi açılışta yüzde 2,5 değer kaybederken S&P 500 endeksindeki kayıp yüzde 2,4 oldu.
FİTCH'TEN PİYASA TAHMİNLERİ
Fitch Ratings’in yayımladığı rapordaki 2022 yılında küresel ekonomi için büyüme tahminine karşılık Türkiye için öngördüğü büyüme tahmini dikkat çekti. Fitch, Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'nun haziran sayısını "Sıkı Para Politikasının Dönüşü" başlığıyla yayımladı.
"DÜNYA EKONOMİSİNİN BÜYÜME HIZI AZALACAK"
Raporda, enflasyon ve kısıtlayıcı para politikasının dünya ekonomisinin büyüme hızını azaltacağı belirtildi.
Küresel enflasyon baskılarının büyüme görünümü üzerinde giderek artan olumsuz etkilerle birlikte yoğunlaşmaya devam ettiğine işaret edilen raporda, Çin'deki son karantina önlemlerinin küresel imalat tedarik zinciri baskılarına katkıda bulunduğu kaydedildi.
Raporda, Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan enerji ve gıda arzında yaşanan kesintilerin de Avrupa enflasyonunu beklenenden daha hızlı etkilediği aktarıldı.
Fitch'in raporunda, enflasyon baskılarının özellikle sıkı iş gücü piyasalarının nominal ücret artışını desteklediği ABD ve İngiltere'de hizmet sektöründe de arttığı belirtildi.
ABD VE AVRO BÖLGESİ BÜYÜME TAHMİNLERİ AŞAĞI YÖNLÜ REVİZE EDİLDİ
Küresel ekonomiye ilişkin büyüme tahminlerinin düşürüldüğü raporda, dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 2,9, 2023 ve 2024'te yüzde 2,7'şer büyümesinin beklendiği kaydedildi.
Fitch, mart ayında açıkladığı tahminlerinde küresel ekonominin 2022'de yüzde 3,5 ve 2023'te yüzde 2,8 büyüyeceğini öngörmüştü.
ABD ekonomisinin 2022 yılı büyüme tahmininin yüzde 3,5'ten yüzde 2,9'a çekildiği belirtilen raporda, ülkenin 2023 yılı büyüme beklentisinin ise yüzde 1,6'dan yüzde 1,5'e indirildiği aktarıldı. ABD'nin 2024 yılı büyüme beklentisinin ise yüzde 1,3 olduğu bildirildi.
Raporda, Avro Bölgesi ekonomisinin 2022 yılı büyüme tahminin de yüzde 3'ten yüzde 2,6'ya indirildiği, 2023 yılı büyüme tahminin ise 2,3'ten yüzde 2,1'e düşürüldüğü kaydedildi. Avro Bölgesi ekonomisinin 2024 yılı büyüme beklentisinin ise yüzde 2,1 olarak belirlendiği aktarıldı.
EN BÜYÜK REVİZYON ÇİN EKONOMİSİNDE
"Sıfır Kovid-19" politikası kapsamında Şanghay'da alınan karantina önlemlerinin Çin ekonomisinin büyüme hızının düşmesine neden olacağına işaret edilen raporda, en büyük revizyonun Çin ekonomisine ilişkin tahminlerde yapıldığı belirtildi.
Raporda, Çin ekonomisinin bu yıla ilişkin büyüme tahminin yüzde 4,8'den yüzde 3,7'ye düşürüldüğü, 2023 yılı beklentisinin ise yüzde 5,1'den yüzde 5,3'e çıkarıldığı aktarıldı. Çin ekonomisinin 2024'te ise yüzde 5 büyümesinin öngörüldüğü kaydedildi.
TÜRKİYE'NİN 2022 YILI BÜYÜME TAHMİNİ YÜKSELTİLDİ
Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerin de yer aldığı raporda, ülke ekonomisinin bu yılın ilk çeyreğinde beklenenden çok daha iyi performans gösterdiği bildirildi.
Raporda, ithalat ihracata kıyasla hızlı düşüş gösterirken yatırımların ek destek sağladığı, net ticaretten gelen artışın büyümeye yardımcı olduğu ifade edildi.
Kredi derecelendirme kuruluşunun raporunda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 4,5, 2023'te yüzde 3 ve 2024'te yüzde 2,9 büyümesinin beklendiği kaydedildi.
Fitch, daha önce Türkiye'nin bu yıl yüzde 2,4 ve 2023'te yüzde 3,2 büyüyeceğini öngörmüştü.
MERKEZ BANKALARI ENFLASYONA YANIT VERMEK ZORUNDA KALIYOR
Raporda, dünya genelinde enflasyon zorluklarının belirgin hale geldiği ve merkez bankalarının yanıt vermek zorunda kaldığı ifade edildi.
Ücret-fiyat dinamikleri geliştikçe ve fiyat beklentileri yükseldikçe enflasyonun kalıcı hale gelme riskinin belirgin olduğuna dikkat çekilen raporda, ücret enflasyonunun yüksek olduğu ABD ve İngiltere'de iş gücü piyasalarının çok sıkı olduğu aktarıldı.
Raporda, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz oranlarını bu yılın son çeyreğine kadar yüzde 3'e ve 2023'ün ilk çeyreğine kadar yüzde 3,5'e yükseltmesinin beklendiği belirtildi.
Rusya'nın Almanya ve İtalya'ya yaptığı tüm doğal gaz akışının aniden durması riskinin ise şimdilik önlendiğine işaret edilen raporda, ancak çatışma sürerken bu riskin yüksek kalmaya devam ettiği kaydedildi. Raporda, "Riskler o kadar yüksek ki böyle bir senaryoda Avro Bölgesi'nin resesyondan kaçınacağından şüpheliyiz." yorumu dikkat çekti.