Sözcü'den Gamze Bal'ın haberine göre; Antalya’da son bir yılda üçe katlanan kiralık daire fiyatları kentteki memur ve emeklileri göçe zorlarken, kira artışlarında dikkat çeken bir gelişme de Trabzon’da yaşanıyor.
Ağustos ayında en yüksek kira artışı yaşanan iller sıralamasında ilk 10’da bile yer almayan Trabzon, son iki ayda zam şampiyonu olan iller sıralamasında hızla yukarılara tırmandı.
Eylülde en yüksek kira zammının yaşandığı dördüncü il olan Trabzon, ekimde iki sıra daha fırladı ve Antalya’dan sonra ülke genelinde en çok kira artışının yaşandığı ikinci il oldu.
BETAM verilerine göre, Antalya ekim ayında yıllık bazda yüzde 257 artışla kira artışında zam şampiyonu olurken, Trabzon’da ise kiralık daire fiyatları ekimde yıllık yüzde 200 arttı. Kiralardaki yıllık artış sadece bir ay içinde ise yüzde 166,8’den yüzde 200’e fırlamış oldu.
Peki neden?
Antalya’daki fiyat artışlarında savaş sonrası Rusların yoğun talebi etkili olurken Trabzon’da neler oluyor?
‘MEVCUT KONUT STOĞU TALEBE YETMİYOR’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Trabzon İnşaatçılar ve Emlakçılar Odası Başkanı Ayhan Taflan, konut ve kira fiyatlarındaki sert yükselişte ilk etkili olan nedenin, yüksek inşaat maliyetleri nedeniyle yeni konut yapılamaması ve Trabzon’daki mevcut konut stoğunun erimesi olduğunu anlattı.
Trabzon’da satılık konut fiyatlarının 1,5 milyon TL’den başladığını, konut alamayan vatandaşın kiralık evlere talebi artırdığını söyleyen Taflan, buna evlenenlerin, üniversite öğrencilerinin ve Trabzon’a tatile gelen yabancıların otel yerine kiralık dairelere yönelmesinin de eklendiğini ve ciddi bir talep patlaması yaşandığını kaydetti.
“Mevcut talebe yetmeyen bir konut stoğu var. Bu da fiyatların hızla yukarı gitmesine neden oluyor” diyen Taflan, “Trabzon’un engebeli bir arazi yapısına sahip olması nedeniyle arazi kıtlığı yaşanması, bunun üzerine inşaat maliyetlerin de inanılmaz seviyelerde artması yeni konut üretilememesine neden oluyor” dedi.
ORTALAMA KİRA FİYATLARI 5 BİN TL’YE ULAŞTI
Trabzon genelinde ortalama kira fiyatlarının 5 bin TL’ye ulaştığını, bu rakam sene başında 3 bin ila 4 bin TL aralığında olduğunu kaydeden Taflan, şöyle devam etti:
“İnsanların barınma ihtiyaçları, fiyatlar karşısında kısıtlandı.
Arz kısıtlı, talep de böyle fazla olduğu ve maliyetler böyle yüksek kaldığı sürece fiyatlar asla geri gelmeyecektir. Bırakın geri gelmesini, sabit kalması bile yeterli. Hükümetin bu soruna bir çare bulması lazım.”
‘ARAP TURİSTLER OTEL YERİNE KİRALIK DAİRELERE YÖNELDİ’
Sozcu.com.tr’ye konuşan TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Mustafa Tiryaki ise, bu yıl Trabzon’a özellikle Körfez ülkeleri başta olmak üzere çok sayıda yabancı turistin gelmesinin fiyatlardaki artışta etkili olduğunu anlattı.
Satılık konut fiyatlarının ulaştığı seviyelerden dolayı vatandaşın alım yapamadığını, bu yıl Trabzon’a gelen turistlere de geçen yıllara oranla daha düşük satış yapıldığını aktaran Tiryaki, “Satış azalınca yabancılara kiralama seçeneği ortaya çıktı. Bu yıl kentimize gelen turistlerin sayısı da çok olunca konutlar aparta çevrilerek yabancılara, özellikle de Araplara günlük, aylık kiralanmaya başladı” dedi.
Tiryaki, “Bu da aslında konut arzını azalttığı için hem satılık konut fiyatlarını yukarı çekti hem de diğer kiralık daire fiyatlarını olumsuz etkiledi” diye konuştu.
İLK 10 AYDA 818 KONUT YABANCILARA SATILDI
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Trabzon’da geçen yıl yabancılara toplam 952 konut satılmıştı.
Geçen yılın ilk 10 aylık döneminde 750 konut satılırken, bu sayı 2022’nin ilk 10 ayında ise 818’e çıktı.
Trabzon’da yabancılara yapılan konut satışları 2022 Ocak-Haziran aralığında bir önceki yılın aynı aylarına kıyasla artarken, temmuzdan itibaren ise (ağustos ayı hariç) yıllık bazda azalmaya başladı.
Son olarak, 2021-2022 Eylül aralığında Trabzon’da yabancılara satılan konut sayısı 189’dan 78’e; 2021-2022 Ekim aralığında ise 115’ten 66’ya geriledi.
Kentin emlak odası ile inşaat mühendisleri odasının yetkilileri, bu yılın ilk 10 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine satışlarda artış yaşansa da, yapılan satışların önceki yıllara oranla çok düşük kaldığını, bu sene kiralamanın bu yüzden daha fazla arttığını söylüyor.
‘BİR YILDA 3 KATINA ÇIKTI, BİZ BİLE İNANAMIYORUZ’
Tiryaki, gelinen noktada, Trabzon’daki kira fiyatlarının ulaştığı seviyeye kendilerinin dahi inanamadığını söylüyor:
“Kiralar kesinlikle inanılmaz seviyelere çıktı. Bir sene öncesine kıyasla iki buçuk, üç katına hatta bazı yerlerde dört katına çıkan kiralar var. Biz bile duyunca şaşırıyoruz. İstanbul’daki kiraların yüksekliğine alışmıştık ama Trabzon’daki artışa alışamadık.”
‘EV SAHİBİ YABANCILARIN KİRALADIKLARI DAİRELER DE VAR’
Sozcu.com.tr’ye konuşan CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya da kira fiyatlarındaki sert yükselişte Körfez ülkelerinden gelen turistlerin etkili olduğunu anlattı.
“Trabzon’da yaşayan insanların ortalama gelirine bakıldığında kiraların geldiği seviye çok yüksek. Yerli vatandaşlarımızın mevcut geliriyle bu kira artışlarını izah etmek mümkün değil” diyen Kaya, şöyle devam etti:
“Bu yıl ev kiralama yabancıların tercih ettikleri bir seçenek olmaya başladı. Bunun dışında, yabancıların aldığı ve yüksek fiyattan kiraya verdiği evler de var. Bu da fiyatları yukarı çekiyor.”