Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve Konrad Adenauer Stiftung’un (KAS) 72.Yerel Gazetecilik ve Meslek İçi Eğitim Semineri, Kayseri, Yozgat, Malatya, Tokat, Sivas ile çevre il ve ilçelerden 130 gazetecinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Seminer; akademisyenleri, usta gazetecileri, yerelde çalışan meslektaşlarıyla buluşturarak, mesleki bilgilerin paylaşılabileceği platformun oluşmasını sağladı. Seminerde; haber yazım tekniklerinden gazetecilikte etik ilkelere kadar birbirinden önemli konular, düzenlenen 5 oturumda ele alındı. Seminer, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Turgay Olcayto’nun kapanış değerlendirmesi ve sertifika töreniyle sona erdi.
OLCAYTO: GAZETECİLİK KÖTÜYE KULLANILIYOR
Başkan Olcayto, kapanış konuşmasında şunları söyledi:
Gazetecilerin üzerinde uzun süredir hem yasalardan hem
siyasetçilerden kaynaklanan büyük bir baskı var. Gazeteler
ayrıştırılıyor, gazeteciler araç olarak kullanılıyor. Maalesef
yerelde yeni yeni dernekler kurularak, siyasete oynamak, bir
siyasetin peşinden gitmek, belki de milletvekili olmak amacıyla
gazetecilik kötüye kullanılıyor. Bugün kadın konusundan hukuk
sistemindeki aksaklıklara kadar birçok sorun demokrasiyi
özümsememekten kaynaklanıyor. Türkiye, 10 yılda 1 ihtilal yaşamış
kuşaklar, 61 Anayasası’na bile tahammül edemeyen siyasetçiler
gördü. ‘Bu Anayasa, Türkiye’ye lüks’ dediler. Erkek egemen toplumun
devamı için her türlü çabayı harcadılar. Bugün gelinen noktada
bakıyoruz; gerçekten kadın arkadaşlarımız bu meslekte özellikle
belli bir noktaya çok başarılı bir şekilde geliyorlar. Ama daha
ileriye gidemiyorlar. Cezaevinde gazeteci arkadaşlarımız hâlâ var.
Hukuktaki çekişme bitmiyor. Bunların hepsinin ağırlığı
gazetecilerin sırtına biniyor. Gazeteci gerçekleri halka anlatmak
zorundadır ama iktidarlar, devlet sırrı kapsamına sokup pek çok
şeyi gizliyor, üstünü örtüyor. Medyada da haber gizliyor.
Başkan Olcayto, gazeteciler arasındaki dayanışmanın önemine vurgu
yaparak, “Yerelde bölünmeyi önlemeniz lazım. Yerelde bölünmeyi
önlerseniz ben inanıyorum ki bu yaygın basına da yansıyacaktır”
dedi.
MURAT DÜZYOL: FOTOĞRAFIN ORİJİNALLİĞİNİ BOZMAYIN
Seminerin 4. oturumunda TGC Ankara Temsilcisi Taylan Erten “Yerel Medyada Ekonomi Haberciliği”; Spor yazarı Esat Yılmaer “Spor Haberciliği”; Star Gazetesi Foto Muhabiri Murat Düzyol “Haber Fotoğrafçılığı”; Zaman Gazetesi Grafik Tasarım Şefi Şemsi Açıkgöz “Sayfa Tasarımı” konularında katılımcıları bilgilendirdi. Oturumun başkanlığını ise Anadolu Basın Birliği Sivas Şubesi Başkanı Kemal Çağlayan yaptı. Star Gazetesi Foto Muhabiri Murat Düzyol, sunumunda şunları dile getirdi:
Foto muhabiri, haber amaçlı fotoğraf çeken ve çektiği fotoğrafı haber değeri olan kişidir. Doğru zamanda ve doğru yerde bulunarak çektiği fotoğraflarla olayları belgeler ve tarihe mal eder. Bir olay olduğunda herkesin aksine olayın olduğu yere doğru koşar. Foto muhabiri fotoğraf çeker ama daha çok da çile çeker. Olayı en iyi şekilde anlatacak kareyi çekmek için zorlukları göze alır. Binlerce kelimenin anlatabileceği bir olayı sadece bir fotoğraf karesi anlatabilir. Söz uçar ama görüntü hafızalarda kalır. Peki foto muhabiri nelere dikkat etmelidir? Her şeyden önce mesleğin etik kurallarına uymalıdır. Haber kaynaklarıyla iyi ilişkiler kurulmalıdır. Kurgu konusu çok önemli. Ne olursa olsun fotoğrafın orijinalini bozmamalı. Benim size bir de şu tavsiyelerim olacak. Dil konusu çok önemli. Mutlaka yabancı diliniz olsun. Özellikle İngilizceyi öğrenmenizi tavsiye ederim. Yerelde çalışıyorum diye düşünmeyin. Mesleğiniz açısından önünüze nasıl fırsatlar çıkacağını bilemezsiniz. Bu yüzden önünüzdeki fırsatları değerlendirebilecek donanıma sahip olun. Emeğinizin kaybolmaması için de çektiğiniz fotoğraf altına kendi bilgilerinizi, nerede, ne zaman ve hangi olayda çektiğinizi yazın.
ŞEMSİ AÇIKGÖZ: SAYFANIZI SANAT ÇALIŞMASI OLARAK GÖRÜN
Zaman Gazetesi Grafik Tasarım Şefi Şemsi Açıkgöz “Sayfa Tasarımı” başlıklı sunumunda şu noktalara dikkat çekti:
Bir sayfayı hazırlarken sayfanızın monoton değil, etkili olmasına dikkat edin. Fotoğrafları kullanırken orijinal kullanmaya çalışın. Sütun arası genişliğini dar tutmak lazım. Metninize ara başlıklar yerleştirin. Sayfalarda grafik kullanımını yabana atmayın. Özellikle ekonomi haberciliğinde grafik unsurlar daha fazla önem kazanıyor. Grafikler, okuyucunun uzun süre sayfada kalmasını sağlıyor. Sayfalara değer kazandıracaksa muhakkak dekupe kullanmaya çalışın. Sayfanızı bir sanat çalışması gibi yapın. Sayfada haber ve reklamın rahatça ayırabilmesine dikkat edin.
TAYLAN ERTEN: HABERLERİN İÇERİĞİ ZENGİN OLMALI
TGC Ankara Temsilcisi Taylan Erten, “Yerel Medyada Ekonomi Gazeteciliği” hakkında bilgi aktardı. Erten, “Yerel medya, temel işlevi olan bölgesindeki haberleri duyurabilmelidir. Eğer kendi bölgesinin, ekonomisinin haberlerini yaparsa, ekonomisini dile getirirse o zaman bölgesine önemli katkılar sağlamış olur. Bir yerel muhabirin, kendi bölgesinin sorunlarına sahip çıkması ve haberlerinde yansıtması gerekiyor. Yerel medyada ekonomi gazeteciliği yapmak için çok büyük imkânlara sahip olmak gerekmiyor. Yeter ki, haber kaynakları oluşturun. Haberlerini hazırlarken de zengin ve işlenmiş bir içeriğin olmasına dikkat edin” dedi.
ESAT YILMAER: MESLEĞİN ETİK KURALLARINASAHİP ÇIKIN
Spor yazarı Esat Yılmaer “Spor Haberciliği” konuşmasında özetle şunları dile getirdi:
Spor göründüğü gibi çok masum ve temiz bir ortam değildir. Böyle olunca da spor gazetecisinin işi de çok zordur. Spor haberciliğinde mesleki etik kurallara çok dikkat etmek gerekiyor. Muhabirler, ellerine ulaşan bilginin doğru olup olmadığını mutlaka kontrol etmeli.”
GÖKSEL GÖKSU: TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNE DUYARLI HABERCİLİK ŞART
Seminerin 5. oturumda CNN Türk muhabiri Göksel Göksu, “Medyada
Kadın Ve Şiddet”; TGC Hukuk Danışmanı Gökhan Küçük “Haber ve Hukuk”
konuları hakkında sunum yaptı. CNN Türk muhabiri Göksel
Göksu, şunları söyledi:
“Buffola Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre; kadınlar
1960 yılında yüzde 44 oranında cinsel obje olarak temsil edilirken;
2009 yılında bu oran yüzde 83’e çıktığı belirtiliyor. Son 7 yılda
kadın cinayetlerinde artış yüzde 1400.Kadınlar; yüzde 39 fiziksel
şiddete; yüzde 41.9 fiziksel ve cinsel şiddete; yüzde 3 kentte
fiziksel şiddete; yüzde 43 oranında da kırsalda fiziksel şiddete
maruz kalıyor.Medyada kadınlarla ilgili yer alan haberlerin dilini,
kadına yönelik bakış açısını, yaklaşımını toplumsal cinsiyet
perspektifi süzgecinden geçirmek istiyoruz. Alternatif bir dil
geliştirmek istiyoruz. Haber yazarken 'eril' dil kullanılmasından
vazgeçilmesini istiyoruz. Haber okur-yazarı kadınlar yetiştirmeye
çalışıyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı haberciliğin
yaygınlaşmasını istiyoruz. Yerel medyanın kadın haberlerine daha
çok yer vermesini bekliyoruz. Yerel haberler ulusal medyanın da
gündemine gelsin istiyoruz. Haberleri kadın bakış açısı ile
kurgulayıp yazmak istiyoruz. TGC’nin Kadın Komisyonu var ve biz bu
konuya çok önem veriyoruz. TGC olarak bu konu hakkında bir kitap
çalışmamız var ve bittiğinde sizlerle paylaşacağız.
GÖKHAN KÜÇÜK: BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ANAYASAL GÜVENCE ALTINDADIR
TGC Hukuk Danışmanı Gökhan Küçük, haber hukuku başlıklı sunumunda gazetecilere şu önerilerde bulundu:
İfade özgürlüğü, demokratik toplumun esaslı temellerinden birini oluşturur. Halkın bu haber ve düşünceleri edinme hakkı vardır. Basın özgürlüğü, anayasal güvence altına alınmıştır. Peki gazeteci haberlerini yaparken nelere dikkat etmeli? Haberin gerçeğe uygun olması, güncel olması, haber niteliği taşıması, gerçeğe uygun haberlerin verilmesinde nesnel (objektif ) ölçütlere uyulması, haberin veriliş biçimi yönünden, özle biçim arasında ölçülülük bulunması gerekir. Bir haberin hukuka uygun olduğunun kabul edilebilmesi, ancak, açıklanan bütün bu koşulların birlikte varlığı halinde mümkündür. Bu temel ilkelerden herhangi birine ters düşüyorsa, hukuka aykırılık unsuru gerçekleşmiş olacaktır.