Sosyal ağların popüler bir kültür haline gelmesi beraberinde dijital suçların da oluşmasına neden oldu. Sosyal medyanın yoğun popülasyonunu fırsat bilen dolandırıcılarmsosyal hesapları ele geçiriyor ve kullanıcıları yakınlarının hesapları aracılığıyla dolandırabiliyor.
Bir dolandırma yöntemi açığa çıkınca diğer bir yönteme yönelen dolandırıcıların yeni av sahası sosyal medya hesapları oldu. Dolandırıcılar gözlerine kestirdiği kişilerin özellikle Facebook hesaplarını ele geçirip, kişinin arkadaşlarıyla tek tek yazışarak, maddi menfaat sağlıyor. Bu kişiler kimi zaman bir hediye çeki dağıtıyor, kimi zamansa bir bankada çalıştığını iddia ederek, faizsiz kredi vaadinde bulunuyor. Ya da yardıma ihtiyacı olduğu, parasız kaldığını söyleyerek arkadaşından kendisine maddi yardımda bulunmasını istiyorlar. Kullanıcılar, bilişim suçu kapsamına giren bu eylemlerin bir an önce yakalanıp adalete teslim edilmesi ve sanal dolandırıcılık nedeniyle uğradıkları zararın telafi edilmesi gerektiği düşünüyorlar.
İletişim Uzmanı ve Sosyal Medya Danışmanı Nurhan Demirel, sosyal medyada karşılaşabilecekleri dolandırıcılık vakaları ile ilgili kullanıcılarını uyarıyor ve tavsiyelerde bulunuyor…
Sanal dolandırıcılar hangi yöntemleri kullanıyorlar? İşte sosyal medyada en popüler dolandırıcılık yöntemleri…
Güvenli sosyal medya kullanımı için öneriler
Nurhan Demirel, internet ortamında ve hayatımızda yüzde yüz güvenliğin mümkün olmadığını, ancak alınacak basit tedbirlerle daha güvenli bir sosyal medya kullanımının söz konusu olabileceğini ifade ediyor. Demirel, güvenli bir sosyal medya kullanımı için şu önelerilerde bulınuyor:
Kişisel bilgilerinizi sosyal medyada paylaşmayın: Nüfus cüzdanınızın ve pasaportunuzun fotoğrafı, doğum tarihiniz, TC kimlik numaranız, eğitim durumunuz, medeni haliniz, anne kızlık soyadınız ve yakın akrabalaraınızın bilgilerini sosyal medyada ya da herhangi bir internet sitesinde kesinlikle paylaşmayın. Eğer bu bilgilerin girilmesi zorunluysa yanlış bilgiler verin ve gerçek doğum tarihinizi resmi işlemler haricinde hiçbir yerde kullanmayın.
Güçlü bir şifre kullanın: Sosyal medya sitelerinde hesap oluştururken sık yapılan hatalardan birisi de tutulan futbol takımı, evcil hayvanınızın ismi ya da eşinizin ismiyle oluşturulan şifrelerdir. Keza şifremi unuttum soruları da bu gibi cevaplardan oluşmaktadır. Bu yüzden hesabınızı ele geçirmek isteyenlerden korunmak için şifre oluştururken harf ve sayılardan oluşan güçlü şifreler oluşturmalısınız.
Hesabınızı korumak için sms ve kodmatik uygulamaları kullanın: Artık sosyal ağlar iki kademeli güvenlik konusunda bir hayli ilerlemiş durumda. Gmail’den tutun da,Facebook’a ve Twitter’a kadar sosyal ağlar üzerinde SMS koruması veya kodmatikler ile hesabınızı koruyabilirsiniz.
Kredi kartı bilgilerinizi kimseyle paylaşmayın: Kredi kartı bilgileriniz söz konusu olduğunda babanıza bile güvenmeyin! Sosyal medya üzerinden sizinle iletişime geçen akrabalarınız ya da arkadaşlarınız para ya da kredi kartı bilgilerinizi istiyorsa bu bilgileri paylaşmayın. Zor durumda olduğunu söyleyeyen yakınınızı arayıp, yardıma ihtiyacı olup olmadığını doğrulayın.
Bankacılık işlemlerini sadece banka web sitesi üzerinden gerçekleştirin: Sosyal medyayı sadece kişiler değil, kurumlar da yoğunlukla kullanıyor. Pek çok bankanın da Facebook, Twitter ve Google+ hesabı mevcut. Haliyle kullanıcılar bankalarından maillerine ya da sosyal medya hesaplarına bir mesaj geldiğinde bu durumu yadsımıyor. Ancak bankalar e posta yolula ya da sosyal medya siteleri aracılığıyla sizden şifrenizi talep etmez ve işlem yapmak için yetki istemez. Bu yüzden bankacılık işlemleri için sadece bankanızın web sitesini kullanmanızı tavsiye ederim
Sadece güvenilir sitelerden alışveriş yapın: Sosyal medya üzerinden reklamı yapılan her site güvenli olmayabilir. Çok ucuz fiyata telefon, saat gibi markalı ürünler satan sitelere ve kullanıcılara karşı dikkatli olun. Gerçek değerinin altında pazarlanan bu ürünler kullanıcıya ulaştığında genelde hasarlı ya da kullanılamaz durumda oluyor. Ya da ürün yerine oyuncak veya şaka ürünleri de kullanılabiliyor. Aynı şekilde kullanızılar arasında yapılan alışveriş ve takas işlemlerinde de kullanıcılar mağdur ediliyor ve maddi kayba uğrayabiliyor. Sosyal medya üzerinden ücretsiz sahiplendirilen kedi-köpek gibi hayvanlarla da hayvan dostları kandırılabiliyor. Bedava sahiplendirilen hayvanlar için daha sonra yüksek meblağlarda kargo ve sigorta ücretleri talep edilebiliyor.
Uygulamalara dikkat edin: Son zamanlarda sosyal medya hesaplarıyla başka sitelere üye olmak oldukça popüler. Facebook, Twitter ve Google+ hesaplarınızı kullanarak, daha önce kullanıcısı olmadığınız bir siteye üye olabiliyorsunuz. Ayrıca pek çok mobil uygulama da bu yöntemi sıkça kullanıyor. Mobil uygulamaların çoğu yükleme sırasında kişisel bilgileriniz, telefon rehberine ve sosyal ağlara erişim konusunda izin istiyor. Bu izinleri biran bile tereddüt etmeden vermek, kişisel bilgilerinizin güvenliğini de tehdit ediyor. Hatta geçenlerde Dubsmash gibi popüler bir uygulamada bile truva atı tespit edilmiş, uygulama uyarılar üzerine Google Play’den kaldırılmıştı.
Hediyelere kanmayın: Facebook dolandırıcılarının son numarası en çok tanınmış firmaları zorda bırakıyor. Elinde büyük teknoloji marketlerin ya da telekom firmalarının hediye çeki olduğunu iddia eden art niyetli kişiler gözüne kestirdikleri hesapları ele geçirerek, kişinin arkadaş listesindekilere tek tek mesaj atmaya başlıyor. Normal bir sohbet havasında başlayan konuşmalar, daha sonra art niyetli kişilerin telefonun faturalı hat mı diye sormasıyla devam ediyor. Eğer faturalı hat sahibiyseniz size bir mesaj geleceği söyleniyor ve bu mesajı EVET yazarak cevaplamanız isteniyor. MesajI EVET yazarak cevapladığınızda ise faturanıza 100 TL’den başayan ek ücretler yansımış oluyor. Faturaya eklenen ücret otomatik olarak dolandırıcının hesabına geçiyor. Siz siz olun hediye çeki, bilet ya da çok ucuza ürün dağıttığını iddia edenlere aldanmayın.
Sahte profillerin tuzağına düşmeyin: Özellikle
yurtdışı merkezli dolandırıcılık çeteleri Facebook üzerinden sahte
profiller oluşturarak, Türk erkeklerini tuzağına düşürüyorlar.
Güzel ve alımlı fotoğraflarla erkekleri etkileyen sahte profiller,
ülkemize gelmek için yol parası talep ediyorlar. Paralar
gönderiliyor ancak ne gelen var, ne de giden…
iddaa dolandırıcılarına paranızı kaptırmayın: Son zamanlarda iddaa
tüyoları verdiğini iddia eden kullanıcılar ve Facebook üzerinde
oluşturulan gruplar, büyük vurgunlar yapıyor. Öyle ki bu konuda bir
çok uzman türemiş ve Facebook kullanıcıları da para kazanma
hayaliyle bu kişilere paralarını kaptırıyor. İddaa
dolandırıcılarının vaatlerine inananlar, iddaa tahmini alıp para
kazanma hayaliyle ceplerindeki paradan da oluyorlar.
Linklere tıklarken dikkat: Siber suçlular, Türkiye ve dünya gündemini yakından takip ederek, popüler ve ilgi çekici konuları baz alıp, kullanıcıları oltalarına düşürüyorlar. Özellikle son zamanlarda koalisyon ve Survivor gibi konular çok popüler. Ya da bir sitede uygunsuz fotoğrafınız varmış gibi imalı bir mesaj da alabilirsiniz. Arkadaşınız “kusura bakma ama bu resimdeki sen misin?” gibi imalı mesajlar göndererek, mesaj yoluyla gelen bağlantıyı tıklamaya sizi teşvik edebilir. Oysa ki bu tür kısaltılmış linkler genellikle virüslü ya da sahte sitelere yönlendirme yapıyor. Ardından bilgisayarınıza zararlı yazılım bulaşıyor ve arkadaşlarınıza kendi adınızla aynı mesaj gönderiliyor, truva atı bu şekilde listenizdeki bütün arkadaşlarınıza yayılıyor.
Fotoğraflar paylaşırken dikkat: Sosyal medyada ne yediğimiz ne içtiğimizden tutun da, yatak odalarımıza kadar herşeyi paylaşıyoruz. Özellikle yaz mevsiminde deniz, kum, güneş ve bikinili fotoğraf paylaşımları pek revaçta. Peki paylaştığınız bu fotoğrafların arkadaşlık ve partner sitelerinde kullanılacağını bilseniz, gene de paylaşır mıydınız? Fotoğraflarınız uygunsuz içerikli sitelere düşmeden siz siz olun paylaşımlarınıza dikkat edin.
Evinizde check-in yapmayın: Evinizde check-in yaparak kendi güvenliğinizi ve ailenizin güvenliğini tehlikeye atmayın. Sosyal medyada paylaştığınız fotoğraf ve konum bilgisi evinizin soyulmasına ve fiziksel zarara uğramanıza neden olabilir.
Çocuklarınızı sosyal medya kullanımı konusunda
bilinçlendirin: Yetişkinlerin bile dolandırıldığı, şantaja
uğradığı sosyal medya ortamında çocuğunuzu bekleyen tehlikelere
karşı bilgi sahibi olun ve 13 yaşın altındaki çocuğunuzun sosyal
medya kullanmasına izin vermeyin. Çocuklar iyi ve kötüyü ayırt etme
yetileri yeterince gelişmediği için kolayca kandırılabilir,
pedofillerin tuzağına düşebilir, dolandırılabilir ve şantaja
uğrayabilirler. 13 yaşından büyük çocuklar içinse interneti
kullanma konusunda bilinçlendirin ve çocuğunuzun arkadaşı olarak,
onu sanal dünyada karşılaşabileceği tehlikelere karşı uyarın.
Tüm bu tavsiyelerin yanında bilinçli bir internet kullanıcısı
olmayı ilk ilke olarak edinmeyi ihmal etmeyin. Sanal dünya, keyif
ve eğlence vaadettiği kadar tehlikeli bir silah olarak da
kullanılabiliniyor. Bunun farkında olar internet kullanımı çok daha
güvenli ve keyifli olacaktır. (İHA)