Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının küresel gıda fiyatları üzerindeki etkisini azaltmak için Birleşmiş Milletler (BM), Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da düzenlenen törenle Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı imzalamıştı.
Daha önce 3 defa uzatılan anlaşmanın süresi bugün sona erdi. Ankara, anlaşmanın yeniden uzatılması için bir süredir girişimlerini sürdürmekteydi fakat Kremlin'den yapılan açıklamada, "Anlaşma bugünden itibaren yürürlükte olmayacak" denildi. Fakat eklendi: "Rusya, ilgili şartlar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl anlaşmasına geri dönecek."
Tahıl Koridoru Anlaşması nedir?
2022 yılının ağustos ayında Ukrayna ve Rusya, Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından aylarca kapalı kalan Ukrayna'nın Karadeniz'deki üç limanını yeniden açan ayrı anlaşmalar imzaladı.
Bu anlaşmalar aynı zamanda Rus ürünlerinin dolaşımını da kolaylaştırdı.
Her iki ülke de Afrika, Orta Doğu ve Asya'da bazı ülkelerin ihtiyaç duyduğu buğday, arpa, ayçiçek yağı ve diğer gıda ürünlerinin başlıca küresel tedarikçileri.
Ukrayna büyük bir mısır ihracatçısı iken Rusya gübre ihracatı konusunda kritik önemde.
"Dünyanın ekmek sepeti" olarak adlandırılan Ukrayna'dan kesintiye uğrayan sevkiyatlar, küresel gıda krizini şiddetlendirdi ve dünya genelinde tahıl fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Küresel Gıda ve Su Güvenliği Programı Direktörü Caitlin Welsh, "Büyük bir tarım üreticisi diğer büyük bir tarım üreticisine savaş açıyor ve bu da dünya çapında gıda ve gübre fiyatlarını etkiliyor" diyor.
Anlaşma, Ukrayna limanlarına giren ve çıkan gemilerin saldırıya uğramayacağına dair güvence sağlıyor.
Gemiler Rus, Ukraynalı, BM ve Türk yetkililer tarafından kontrol edilerek sadece gıda taşıdıklarından emin olunuyor.
Her dört ayda bir uzatılması öngörülen anlaşma, savaşın ortasında bir umut ışığı olarak görüldü ve şu ana kadar üç kez yenilendi.
Geçen yıl ağustos ayından bu yana kurulan tahıl koridorundan 33 milyon tondan fazla tahıl ürünü geçirildi. Bunun yarıdan fazlası Dünya Gıda Programına ait olanlarda dahil az gelişmiş ülkelere ulaştırıldı.
