Anayasa Mahkemesi, oyçokluğuyla Gezi Davası kapsamında cezaevinde bulunan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay'ın seçilme hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı yönlerinden 'hak ihlali' olduğuna karar verdi.
Anayasa Mahkemesi, Gezi Parkı Davası’nda hakkında 18 yıl hapis cezası kararı verilen Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay’ın bireysel hak ihlali başvurusunu bugün görüştü.
Atalay, bireysel başvurusunda; “Milletvekili seçilerek yasama dokunulmazlığı kazanması nedeniyle yargılamada durma kararı verilmesi yönündeki talebinin reddedilerek yargılamaya devam edilmesinin; seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiğini” iddia etmişti. Atalay ayrıca, Yüksek Mahkeme’den; “tahliye talebinin reddedilmesi nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğinin belirlenmesini” talep etmişti.
Atalay’ın başvurusu, 5 Ekim’de Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümü’nde görüşülmüştü. Beş üyenin görev yaptığı 2. Bölüm, Atalay’ın başvurusunu Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’na sevk etme kararı almıştı. Sevk kararında, “Başvurunun niteliği itibarıyla Genel Kurul tarafından karara bağlanması gerekli görüldüğünden, Anayasa Mahkemesi İç Tüzüğü 28. maddesi uyarınca Genel Kurul’a sevkine karar verildi” ifadeleri kullanılmıştı.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu ise Atalay’ın başvurusunu, 12 Ekim’de görüşme kararı almıştı. Genel Kurul, Atalay dosyasını görüşmeyi ertelemişti. Yüksek Mahkeme, Can Atalay’ın bireysel hak ihlali başvurusunu bugün görüşmeye karar vermişti.
OYÇOKLUĞUYLA "HAK İHLALİ" KARARI
Yüksek Mahkeme, Can Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkı ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Kararın 9’a karşı 5 oyla, oyçokluğu ile alındığı; ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yerel mahkemeye gönderileceği öğrenildi.
ADALET BAKANI TUNÇ'TAN AYM'NİN ATALAY KARARINA İLİŞKİN İLK AÇIKLAMA
AK Parti grup toplantısı öncesinde AYM'nin TİP Milletvekili Atalay kararına ilişkin açıklama yapan Adalet Bakanı Bakan Tunç, henüz gerekçeli kararın açıklanmadığını ifade etti.
Bakan Tunç, gazetecilerin "Hak ihlali kararı Meclis dönüş anlamına mı geliyor?" sorusuna "AYM'nin bir hak ihlali kararı varsa gerekçeli kararı okumak gerekir. Gerekçeli karar doğrultusunda ona göre adım atılır." ifadelerini kullandı.
KILIÇDAROĞLU: ÜLKEMİZ BU UTANÇTAN KURTULMALI
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu Can Atalay'ın cezaevinde olmasını utanç olarak değerlendirdi. Yerel mahkemenin AYM'nin kararını derhal yerine getirmesi gerektiğini belirten Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından yaptı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Anayasa Mahkemesinin, Hatay Milletvekili Can Atalay için verdiği hak ihlali kararı, ülkemizde kırıntısı kalan demokrasi ve yargı bağımsızlığı için hayati öneme sahiptir. İlk derece mahkemesi kanunların da emrettiği üzere, bu kararı derhal yerine getirmeli, ülkemiz bu utançtan kurtulmalıdır.” açıklamasını yaptı.
"ATALAY'IN BUGÜN BIRAKILMASI GEREKİYOR"
Can Atalay’ın avukatlarından Yalçın Deniz Özen, Atalay’ın derhal tahliye edilmesi gerektiğini belirtti. Özen, "AYM, Can Atalay’ın tahliye edilmemiş olmasının ve milletvekili seçildikten sonra yargılamanın durmamasının hak ihlali olduğunu söylemiş oldu. Şimdi AYM’nin karar örneğini 13. Ağır Ceza Mahkemesine göndermesi ve Atalay’ın bugün bırakılması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
NE OLMUŞTU?
Can Atalay, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 26 Nisan 2022 tarihinde darbeye teşebbüse yardım suçundan 18 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.
Can Atalay, cezaevinde tutuklu bulunurken 14 Mayıs seçimlerinde TİP'ten Hatay milletvekili seçildi. Ancak Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Atalay'ın yasama dokunulmazlığı bulunduğu gerekçesiyle yargılamada durma kararı verilmesi ve tahliye edilmesi talebini reddetti.
Daire, 28 Eylül 2023 tarihinde Can Atalay cezasını onadı.
AYM 12 Ekim'de Atalay'ın bireysel başvurusunu, bir üyenin dosyaya hazırlanamadığını beyan etmesi gerekçesiyle ertelemişti.