SETA'nın medya kuruşlarına ve çalışanlarına dair hazırladığı 'Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları' adlı rapor, 'gazetecileri fişlediği' iddiasıyla tepki çekti.
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nın (SETA) yayımladığı uluslararası medya kuruluşları bünyesinde Türkiye'de görev alan gazeteciler hakkında yorumlar içeren rapor, gazetecilik meslek örgütleri tarafından "fişleme" olarak değerlendirildi.
SETA adına İsmail Çağlar, Kevser Hülya Akdemir ve Seca Toker'in hazırladığı "Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları" başlıklı raporda, Voice of America (VOA) yanı sıra BBC, Deutche Welle, Euronews, Sputnik, CRJ ve The Independent'in Türkçe servisleri hakkında bazı görüşler ileri sürülüyor.
ÖZGEÇMİŞLERİNE YER VERİLDİ
Raporda, bu medya kuruluşlarınca Türkiye'deki gelişmelere ilişkin yayın politikalarıyla ilgili "hükümet politikalarına yakınlık veya eleştirel yaklaşım" çerçevesinden tespitler yapıldığı görülüyor. Ancak raporda, medya kuruluşları yayın politikalarından öte bu kuruluşlarda görevli gazetecilere ait kişisel sosyal medya hesapları dolayısıyla kişisel görüş paylaşımlarıyla yine gazeteciler ait mesleki özgeçmiş bilgileri üzerinden yapılan yorumlar göze çarpıyor.
TWİTTER ETKİLEŞİMLERİNE YER VERİLDİ
Raporda, söz konusu kuruluşlarca yapılan haberler kısaca ele alındıktan sonra görevli gazeteciler hakkında isim isim geçmişte hangi medya kuruluşlarında çalıştıkları bilgileri (eksiklikler ile) verilerek, Twitter'daki sosyal medya paylaşımlarıyla ilgili "hükümet karşıtı" veya "hükümete eleştirel" gibi yorumlar sıralanıyor.
ÖNERİLER BÖLÜMÜNDE DİKKAT ÇEKEN İFADELER
Rapordaki öneriler bölümünde ise, uluslararası medya kuruluşlarına, gazeteciler üzerinde denetim kurulması ve özellikle kişisel sosyal medya hesaplarını denetleme çağrısı yapıldığı da görülüyor. Öneri olarak "Mecraların yayın ilkelerinde çalışanlarının siyasi kimliğini belli edecek kamusal paylaşımlarda bulunmaması kuralı yer alırken bu kurala uymayan birçok çalışan olduğu görülmüştür. Medya aracının çalışanlarını bu noktada denetlemesi ve haber diline siyasi kimliğinin yansımamasına özen göstermesi gerekmektedir" deniliyor.
DİSK BASIN-İŞ SENDİKASI: FİŞLEME
SETA'nın raporu, özellikle medya kuruluşlarından öte gazeteciler hakkında içerdiği yorumlar nedeniyle gazeteciler ve gazetecilik meslek kuruluşlarınca "fişleme çalışması" olarak tepkiyle karşılandı.
DİSK'e bağlı Basın-İş Sendikası, SETA'nın raporunu, uluslararası medya kuruluşları için görev alan gazetecilere yönelik "fişleme" olarak eleştirdi. Twitter aracılığıyla yapılan açıklamada, "Kimi zaman üniforma giydiler, kimi zaman sivil kıyafetler, Andıç hazırlamaktan, gazeteciler fişlemekten, tehdit etmekten vazgeçmediler. Bizler de gazetecilik yapmaktan, gerçekleri yazmaktan vazgeçmeyeceğiz. Siz 'Uluslararası basının Türkiye'deki uzantıları'nı yazın, Bizler de Uluslararası Sermayenin Türkiye'deki uzantılarını yazacağız. Gerçekleri öğrenmek isteyenlere, hapisteki meslektaşlarımıza sözümüz olsun SETA tarafından hazırlanan 'raporda' adı geçen tek bir meslektaşımızın başına gelecek olumsuzluktan, raporu hazırlayan, talimat veren ve yayına sunanlar sorumludur" denildi.
TGS: BİR TWEET ATMAYA BİLE DEĞMEZSİNİZ
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) da, Twitter hesabı aracılığıyla SETA'nın raporunu işaret ederek, "Bir tweet atmaya bile değmezsiniz ama meydanı boş sanmayın diye yazıyoruz: Saray'a yaranma çabanız zavallılık. Sizden korkan sizin gibi olsun!" ifadesini kullandı.
ÇGD: FİŞLEME BELGESİ
Çağdaş Gazeteciler Sendikası (ÇGD) de, bu raporu "fişleme belgesi" olarak niteledi. Twitter aracılığıyla yapılan açıklamada, "Gazetecilerin, gazetecilik yapmalarına dahi tahammül edemeyen, tüm gazetecileri belli kalıpta görmeyi hedef edinen, gazetecileri toplumun bir kesimine hedef göstermekten çekinmeyen SETA'nın fişleme belgesi, tarihimizde kara lekelerden biri olarak anılacaktır. Türkiye'nin yeni 'medya andıcı' olarak gördüğümüz bu fişleme belgesini hazırlayan zihniyeti kınıyor, tüm meslektaşlarımızı basın ve kişisel özgürlüklerimize yapılan bu saldırıya karşı durmaya ve hukuki haklarını kullanmaya davet ediyoruz" denildi.
SETA: KARARTIYORLAR
Bu arada meslek örgütleri yanı sıra Türkiye'deki pek çok gazeteci tarafından da tepkiyle karşılanan raporu yazan isimlerden SETA Toplum ve Medya Araştırmaları Direktörü İsmail Çağlar ise, gazeteciler hakkında Twitter hesapları üzerinden "sosyal ağ analizi" yapıldığını kaydetti. Çağlar, gazeteciler hakkında kişisel tercihleri paylaşmadıklarını ileri sürerek, kişisel Twitter hesapları üzerinden yapılan değerlendirmeleri "hem akademide hem de düşünce kuruluşu sektöründe sıklıkla başvurulan bir metot olarak" savundu.
Çağlar, rapora ilişkin tepkiler üzerine Twitter aracılığıyla yaptığı açıklamalarında, "'Türkiye'deki gazetecileri' değil uluslararası medyanın Türkiye'deki faaliyetlerini konu edindiğimiz kısmını karartıyorlar" görüşünü de dile getirdi.