Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’ndan(RTÜK) yapılan açıklamaya göre, haftalık olağan toplantıda, izleme raporları ele alındı. RTÜK'ten bugünkü toplantı sonrası, alınan kararla ilgili yazılı açıklama yapıldı.
FOX’A İDARİ PARA CEZASI
Kurul, FOX Ana Haber’in üç farklı gündeki yayınlarını incelediğini ve idari para cezası verdiğini duyurdu. Kurul’un açıklamasında, “Durum vahim” etiketiyle yapılan ve “Türkiye 6 gündür kabusu yaşıyor”, “Türkiye 1 haftadır yanıyor” ve benzeri kuşak bantların kullanıldığı haberlerin kriz zamanı habercilik etiğinden uzak, siyasi iktidar hakkında yanıltıcı, kriz zamanı haber alma hakkını kullanmak isteyen izleyicide endişe, panik, korku ve infial yaratacak şekilde olduğu kanaatine varıldığını” kaydedildi.
'İFTİRA NİTELİĞİ İFADELER İÇEREMEZ'
RTÜK, KRT’ye de 3 ayrı haber ya da program nedeniyle idari para cezası verdi. KRT’de yayımlanan “Şimdiki Zaman” programının yayın konukları Erol Mütercimler, Serdar Akinan, Barış Yarkadaş, Barış Doster ve Uğur Dündar’ın orman yangınlarına ilişkin olarak “Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile hükümeti hedef alan, hakarete varan” sözlerinin yasada yer alan “Yayın hizmetleri, …. kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez” hükmünü ihlali ettiğine karar verildiğini ve bu nedenle para cezası getirildiğini duyurdu.
KRT’ye ana haber bülteni ve “Haber Aktif” programı nedeniyle de ceza verildi.
RTÜK, Tele 1’de yayımlanan “Gün Başlıyor” programında sunucu Can Ataklı’nın hükümetin yangınlara müdahalesini kastederek “Gerizekalılık yapıyorlar diyorum…yeteneksizlik var, çapsızlık var. İnsanları mahvetmişsin, ülkeyi mahvetmişsin, yakmışsın” şeklindeki ifadelerinin “eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı ve iftira niteliğinde” olduğu belirtti ve kanala idari para cezası verdi. Kurul, Tele 1’e, ana haber bülteninde yangın bölgelerinden yapılan canlı bağlantıları ve “4 Soru 4 Cevap” programında Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ’ın yayıncı kuruluşları uyaran RTÜK Başkanına ve üyelerine yönelik sözleri nedeniyle de ceza verildiğini açıkladı.
'BAZI CÜMLELER YASA DIŞI'
HaberTürk’ün orman yangınları ile ilgili canlı bağlantılarda geçen bazı cümlelerin yasa dışı olduğu belirtildi.
RTÜK, Halk TV yayınlarına ilişkin dört farklı raporu da karara bağladı. Konuyla ilgili açıklamada, “Kayda Geçsin” programında bazı konukların iddia ve ithamlarının toplumda infial uyandırabilecek ve korku, panik, endişe yaratabilecek ve gerilimi artırabilecek ifadeler olarak değerlendirildiği belirtildi.
RTÜK, TR 35’e de orman yangınları haberlerinden dolayı “yayın ilkesi ihlali yaptığı” gerekçesiyle yaptırım uyguladığını açıkladı.
KARARA İLİŞKİN AÇIKLAMA
RTÜK kararlara ilişkin yaptığı açıklamada ise şunları söyledi:
* RTÜK görevi halka gerçek dışı bilgi verilmesini engellemektir.
* Orman yangınları süresince yayıncı kuruluşlar halka doğru haber vermeleri konusunda iki kez uyarılmıştır. Doğru habere ulaşma hakkı bir insan hakkıdır.
* RTÜK’ün son yaptırımları yangın yayını yapan kuruluşlara değil, tüm uyarılara rağmen maalesef halkımıza gerçek dışı bilgi veren yayıncılara yöneliktir.
TGC’DEN RTÜK’E TEPKİ
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Yönetim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK) son toplantısında televizyon kanallarına verdiği cezalarla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada “RTÜK, FOX TV, Halk TV, Habertürk, KRT, Tele 1 ve TR 35 kanallarına ağırlıklı olarak orman yangınlarıyla ilgili haber ve programlarda geçen ifadeleri gerekçe göstererek toplam 17 dosyadan oy çokluğuyla ceza vermiştir. RTÜK bu cezalarla halkın haber alma, bilgilenme, gerçekleri öğrenme hakkını engellemekte ve Anayasa'yı yok saymaktadır” denildi.
TGC Yönetim Kurulu'nun yaptığı açıklamada şu görüşler yer aldı:
“Bir kamu kurumu olan RTÜK kararlarında tarafsız olmak, Anayasa'ya basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne uygun davranmakla sorumludur.
Türkiye'nin yaşadığı orman yangınları felaketiyle kamu yararı zarar görmüş ve televizyon kanallarında bu önemli konu haber ve programlarla halka ulaştırılmıştır. İktidarın orman yangınlarının söndürülmesi sürecinde yaşanan sorunların haberleştirilmesinden duyduğu rahatsızlığı gündeme getirmesiyle RTÜK yine sansür görevini üstlenmiştir.
MEDYA YÖNETİCİLERİNE YANGIN UYARISI
RTÜK'ün 3 Ağustos 2021 Salı günü medya yöneticilerine yangın görüntülerinin halkla paylaşılmaması için özel mesajlar göndererek editöryel bağımsızlığa müdahale ettiği kamuoyuna yansımıştır.
Ardından da 11 Ağustos 2021 Çarşamba günü yaptığı toplantıda RTÜK, FOX TV, Halk TV, Habertürk, KRT, Tele 1 ve TR 35 kanallarına toplam 17 dosyadan oy çokluğuyla ceza vermiştir. Cezaya konu olan sözlerin çoğunluğunu orman yangınlarıyla ilgili haber ve programlarda geçen ifadeler oluşturmaktadır. RTÜK bu cezalarla halkın haber alma, bilgilenme, gerçekleri öğrenme hakkını engellemekte ve Anayasa'yı yok saymaktadır.
Kararlarını demokratik toplum ölçütü olan çağdaş ve özgürlükçü bir yaklaşımla alması beklenen RTÜK, verdiği para cezaları ve yayın durdurma kararlarıyla eleştirel medyaya bedel ödettirmektedir.
RTÜK'ü tarafsız bir kamu kurumu olması gerektiğini hatırlamaya, halkın haber alma hakkını engellemekten, eleştirel yayın yapan TV kuruluşlarını para cezalarıyla zayıflatmaya çalışmaktan vazgeçmeye, Anayasaya, basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne saygı göstermeye çağırıyoruz.”