Yapay zeka sistemlerine yönelik ilk yasanın temelini oluşturması hedeflenen taslak metin, Çarşamba günü Avrupa Parlamentosu'nda (AP) kabul edildi. Şimdi; AP, Avrupa Konseyi ve Komisyonu'nun Çarşamba akşamı başlaması planlanan müzakerelerde yasal çerçevenin son hali üzerinde anlaşmaları gerekiyor.
ChatGPT gibi yapay zeka sistemlerine yönelik düzenlemelerin yanı sıra teknolojide inovasyonun önünü açmayı da hedefleyen Brüksel, bu yılın sonuna kadar düzenlemeyi yasalaştırabilirse bu, dünyada yapay zekaya yönelik ilk yasal düzenleme olacak. Ancak yasa, yıl sonuna kadar kabul edilse dahi yürürlüğe girmesinin 2026'yı bulabileceği belirtiliyor.
Riske göre yükümlülük esası
Deutsche Welle'deki habere göre söz konusu yasanın risk seviyesine göre düzenlemeler getirmesi planlanıyor.
Örneğin bir yapay zeka sisteminin insanların bireysel haklarına ya da sağlığına yönelik daha fazla risk barındırması halinde, bu sistemin yükümlülükleri de aynı oranda fazla olacak. AB'nin önerdiği yüksek risk listesi kritik altyapı, eğitim, insan kaynakları, kamu düzeni ve göç yönetimi alanlarını içeriyor.
Yapay zeka tehlikeli mi? ABD'deki bir kuruma göre bu teknoloji kaynaklı yok olmayı önlemek öncelik olmalıTeknolojiChatGPT ce DALL-E gibi metin, görsel, kod, ses ve diğer medya içeriklerini üretebilen sistemler için ise özel bazı düzenlemeler öngörüldüğü belirtildi. Örneğin, bu sistemlerin kullanıcıları, içeriğin insan değil makine üretimi olduğu konusunda bilgilendirmesi gerekecek.
Biyometrik gözetim, duygu tanıma ve sözde önleyici polislik gibi yapay zeka sistemlerinin yasaklanması da AP milletvekillerinin gündeminde.
"Hızlı davranıp sorumluluk almamız gerekiyor"
AP milletvekilleri, 'tarihi' olarak nitelendirdikleri düzenlemenin inovasyonu teşvik etmek yerine yenilikçi adımları baltalayacağı yönündeki eleştirileri ise geri çevirdi. AB Komisyonu İç Pazardan Sorumlu Üyesi Thierry Breton, kaybedecek zaman olmadığına dikkat çekerek, "Yapay zeka; toplumsal, etik ve ekonomik açıdan çok sayıda soru işaretine yol açıyor. Ancak şimdi 'duraklat' butonuna basma zamanı değil. Aksine hızlı davranmak ve sorumluluk almak gerekiyor" diye konuştu.
Girişimciler uyarmıştı: Hükümetler devreye girmeli
Son aylarda baş döndürücü hızda gelişmelere sahne olan yapay zeka teknolojisi dünyanın pek çok ülkesinde tartışılan bir konu haline geldi. Milyarder girişimci Elon Musk'ın da aralarında bulunduğu bin 800'den fazla araştırmacı ve girişimci; geçen Mart ayında kaleme aldıkları açık mektupta, GPT-4'den daha güçlü yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesine en az altı ay ara verilmesi çağrısında bulunmuştu.
Mektupta, son aylarda yapay zekanın geliştirilmesine yönelik kontrol dışı bir yarışın yaşandığı belirtilerek, geliştirilen bazı dijital beyinleri yaratıcıları dahil kimsenin anlayamadığına ya da öngöremediğine dikkat çekilmişti. Araştırmacıların söz konusu modellerin geliştirilmesine ara vermeye yanaşmaması halinde hükümetlerin devreye girmesi çağrısı yapılmıştı.