7 Ocak'ta ölümcül saldırıya uğrayan Charlie
Hebdo dergisine açık destek verdikleri için birçok medya
organı şiddet ve sansürün hedefi oldu. Baskı, tehdit ve fiziki
saldırılar.
Uluslararası medyanın geneli Charlie Hebdo
dergisine yönelik silahlı saldırıyı izledi ve dayanışma gösterdi.
Bazı hükümetlerin ve radikal çevrelerin tepkileriyse gecikmedi.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, söz
konusu yıldırma eylemlerini kınamakla birlikte devletleri,
gazetecileri korumak için mümkün olan tüm çabayı göstermeye
çağırıyor.
RSF, Charlie Hebdo saldırısı ve derginin 14
Ocak’ta son sayısını çıkardığı süreçte Türkiye, Rusya, İran,
İsrail, Almanya, Fas, Tunus, Cezayir, Pakistan, Fransa ve
Belçika'da yaşananları özetleyen bir açıklama yayınladı.
Türkiye'de sansür ve tehditler
Diyarbakır 2. Sulh Ceza Hakimliği, bir başvuru üzerine, İnternet sitelerinde, derginin 14 Ocak'ta çıkardığı 'Hayatta Kalanların Sayısı'nda Muhammed Peygamberin resmedildiği kapağın yansıtılmasına yasak getirdi.
Muhalif Cumhuriyet gazetesi, Charlie Hebdo son sayısında çıkan
bazı karikatürleri dört sayfalık bir ek halinde yayınladı. Yayından
bir önceki gece (13 Ocak), İstanbul polisi, gazetenin basıldığı
matbaaya giderek, gazeteyi inceledi. Bir saat sonra polis, dergi
kapağındaki karikatürün yer almadığını tespit ettikten sonra
savcılık talimatıyla gazetenin dağıtılmasına izin verdi.
Türkiye toplumunun bir bölümü, Twitter üzerinden #JeSuisCharlie ile
birlikte #JesuisCumhuriyet etiketinin de yaygınlık göstermesi gibi,
yayını memnuniyetle karşılarken, Cumhuriyet gazetesi
köktendincilerin ve hükümete yakın bazı medya organlarının gazabına
uğradı. Gazetenin genel yayın yönetmeni Utku Çakırözer, AFP Haber
Ajansı’na tehdit telefonları aldıklarını bildirdi.
Türkiyeli çizerler, özellikle de Penguen ve LeMan dergisi, Charlie
Hebdo saldırısından sonra radikal İslamcılarca tehdit edildiler.
Vahdet gazetesi köşe yazarı İbrahim Yörük, Twitter hesabından,
'akıllı' olmalarını 'tavsiye' ederek Penguen dergisini tehdit etti.
Mesajda, "#CharlieHebdo Bak milletin inançlarına hakaret edilerek
mizah yapılmaz #penguen @penguendergi gör bunları.." sözleri yer
alıyordu.
Aynı derginin çizeri Erdil Yaşaroğlu 'dini değerleri aşağıladığı'
iddiasıyla son dönemde yargılanmıştı. Twitter üzerinden paylaşılan
bazı mesajlar da gazeteyi hedef alıyordu. @kerem_cenk hesabının
sahibine göre, Leman'da kellesi alınacak kişi sayısı 12'den fazla'.
Bir diğerine göre, “Leman bu saldırıdan ders çıkarmalı" idi.
Rusya, sansür ve yıldırma arasında
Rusya'da medya ve iletişimlerin düzenlenmesinden sorumlu federal
kuruluş olan Roskomnadzor, 13 Ocak'ta dini şahsiyetlerle ilgili
karikatürlerin "Dini temelli nefrete teşvik edici" özellik
taşıdığını, bu durumda söz konusu yayınlara ağır ceza öngören
'aşırı yayın' muamelesi yapılacağını bildirdi.
Böylece, Rozkomnadzor kurumu, Novosti Permi (Perme Haberleri)
gazetesi ve 59.ru sitesini dava açmakla tehdit etti. Çeçenistan
Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov da, Moskova’dan Yankı
radyosunu İslamofobilikle suçlandı. Radyonun yazı işleri müdürü
Alexei Venediktov, 11 Ocak’ta Kadirov’dan şikayetçi oldu.
İran: Gazetecilere toplanma yasağı
İran'da güvenlik güçleri ve istihbarat görevlileri, gazetecilerin 8
Ocak'ta Tahran'daki gazeteciler cemiyetinin önünde anma yapmasını
engelledi. Bağımsız gazeteciler, çağrıyı 'Charlie Hebdo gazetesine
yönelik terör saldırısının mağdurları ve ifade özgürlüğü anısına'
yapmışlardı.
Ertesi gün, 185 İranlı gazeteci, kaleme aldıkları bir basın
metninde 'ifade özgürlüğüne yönelik saldırı eylemini' kınadı.
Açıklamada, 'Charlie Hebdo mağdurlarının yanındayız' da
denildi.
İsrail'de ölüm tehditleri
İsrail'de Haaretz gazetesi karikatüristi Nao Olchowski, geçen
hafta sonu, İsrail Ordusu’nun Temmuz-Ağustos 2014 sürecinde 13
Filistinli gazeteciyi öldürdüğünü hatırlatan bir karikatür
yayınladı. Karikatürün karşılığı ölüm tehditleri oldu.
Haaretz gazetesine göre, çizere yönelik tehdit ve nefret
kampanyasının başında Habayit Hayehoudi Partisi yetkililerinden
Ronen Shoval bulunuyor. Söz konusu partinin başındaysa, sıkça
polemiklere karışan ve Pazar günü Paris'teki buluşmaya da katılan
Naftali Bennett var.
Shoval'ın Facebook sayfasında, nefret içerikli onlarca yorum ve
İsrailli çizerin öldürülmesine dair çağrı okumak mümkün. Örneğin,
mesajlardan bazıları, 'Tanrının yardımıyla, Haaretz gazetecileri de
Fransa'dakiler gibi öldürüleceklerdir' veya 'Neden Haaretz'a karşı
bir terör saldırısı olmadı?'.
Almanya'da bir gazete kundaklandı
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, 11 Ocak'ta, Hamburger
Morgenpost gazetesine yönelik kundaklamayı protesto ediyordu.
Gazete, Charlie Hebdo'yla dayanışmak için Muhammed karikatürlerini
yayınlamıştı. Cumartesi gecesi, gazetenin bulunduğu binanın bodrum
katına yanıcı bir madde atılmıştı. Neyse ki, can kaybı olmadı.
Pazar günü gözaltına alınan iki şüpheli ön imceleme sonunda yeterli
kanıt elde edilemediğinden serbest bırakıldı.
Uluslararası basına sansür
Charlie Hebdo son kapağında yer alan karikatür, çoğunlukla Müslüman
ülkelerde sansüre uğradı. Muhammed Peygamberin görüntüsüne yer
veren haftalık Courrier International gazetesinin son sayısı
Cezayir, Tunus ve Fas'ta sansür edildi. Gazete, daha önce de Fas'ta
yasaklanmıştı.
14 Ocak'ta Charlie Hebdo kapağını haberleştiren Le Monde,
Libération ve Marianne gazetelerinin söz konusu sayılarının
yayımına Fas'ta izin verilmedi.
Fas İletişim Bakanı Mustapha El Khalfi, HuffPost Fas'a yaptığı
açıklamada, "Bu karikatürlerin yayımlanması provokasyon, kabul
edilmez bir iftira ve de cezalandırılabilir. İnançlara saldırının
ifade özgürlüğüyle alakası bulunmuyor" dedi.
Tunus ve Cezayir'de Courrier International gazetesi, yayıncıların
uyguladıkları otosansürün kurbanı oldu. Karşılık görme korkusuyla
gazetenin dağıtılmamasına karar verildi. Pakistan'da New York Times
gazetesinin Charlie Hebdo kapağını gündeme getiren sıradan bir
haberi sansürlendi.
Avrupa Birliği içerisinde saldırılar
Gazeteler izole şekilde tehditler aldılar ki, bugünkü şartlar altında, yetkililerce durum ciddiye alındı.
Fransa'da, elinde tornavida olan bir kişi, 8 Ocak’ta, haftalık Valeurs Actuelles (Günümüz Değerleri) dergisinin bulunduğu binaya girmeye kalkıştı. Bu kişi gözaltına alındı.
Aynı gün, Le Canard Enchainé dergisi, Charlie Hebdo'dan sonra sıranın kendisine geldiğini bildiren tehditler aldı: 'Sıra sende'. Gönderilen mesajda, dergi çalışanları 'baltayla kesilmek' ile tehdit edildiler.
Belçika'da, Paris saldırılarının anıldığı 11 Ocak'ta, Le Soir gazetesine telefon eden ve kimliği teyit edilemeyen bir kişi, "Yazı işleriniz havaya uçacak. Siz bizi ciddiye almıyorsunuz" dedi. Bu kişi, gazetenin saldırıyı medyatize etmesini kınıyor ve yayını aşırı sağın oyununa gelmekle suçluyordu. Bunu üzerine gazete bürosu boşaltıldı. Le Soir, Charlie Hebdo’ya yönelik saldırının ertesi günü, Muhammed karikatürlerini yayınlamayı tercih etmişti.