Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında, 'İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni görüşmek üzere toplandı. AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, 18 maddelik yasa teklifiyle ilgili komisyona sunum yaptı. Elitaş, en düşük emekli maaşına ilişkin, "Sayın Cumhurbaşkanı'mızın verdiği müjde kapsamında en düşük emekli maaşı, 7 bin 500 liraya çıkacak. Bu kapsamda bundan en çok faydalanacaklar; hem Bağ-Kur'lular hem de SSK'lılar olacak. Bu yıl emekli olacağı düşünülen 2 milyon 250 bin EYT'li vatandaşımızın da en düşük emekli maaşı, 7 bin 500 lira olacak. Bu düzenlemeden 15 milyon vatandaşımız yararlanacak. Yine teklifimiz ile Ramazan ve Kurban Bayramı emekli ikramiyelerini 900 lira artırıyoruz. 1100 TL olan bayram ikramiyesi, 2 bin liraya çıkarılıyor" dedi.
AK Parti'li Elitaş, teklifin ayrıca Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından arama-kurtarma çalışmalarına katılan Türk vatandaşlarına 'Devlet Üstün Fedakarlık Madalyası', yurt dışından gelen arama-kurtarma ekiplerine ise 'Üstün Fedakarlık Nişanı' verilmesini öngördüğünü söyledi.
Teklifteki, geçici işçilerle ilgili bölüme değinen Elitaş, "Geçici işçi çalıştırılan kurum ve kuruluşlardaki kadrolarda herhangi bir şekilde boşalma olduğu takdirde kurum ilan edecek. Kıdem sırasına göre; halen çalışan veya çalışma hakkı bulunan geçici işçilere öncelik vermekle birlikte onları kadrolu işçi haline dönüştürmüş olacak" diye konuştu.
GAZİ AYLIKLARINA DÜZENLEME
Sunumun ardından teklif ile ilgili etki analizi dağıtıldı. Buna göre; muharip gazilere verilen şeref aylığı ile vatani hizmet tertibi aylıklarının, sosyal güvence olup olmadığına bakılmaksızın net asgari ücrete yükseltilmesi öngörüldü. Halihazırda 2 bin 961 TL olan şeref aylığının 8 bin 847 TL'ye çıkarılması amaçlandı, düzenlemenin yıllık maliyeti 2 milyar lira olarak hesaplandı.
Yüksek yargı ve üyelerinin maaş ve emekli aylıklarının Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı ve üyeleri ile eşitlenmesi hedeflendi, yıllık maliyeti de 80 milyon TL olarak hesaplandı. 31 Aralık 2012 tarihinden önce İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yapılmış olan fazla veya yetersiz işsizlik ödeneği tutarının da silinmesi öngörüldü. Bu düzenlemenin maliyeti 36 milyon TL olarak hesaplandı.
EMEKLİ MAAŞI VE BAYRAM İKRAMİYESİ MALİYETİ
Emeklilere Ramazan ve Kurban Bayramı'nda yılda 2 kez ödenen bayram ikramiyesinin 2 bin TL'ye çıkarıldığı düzenlemenin maliyeti 24,9 milyar TL, en düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL olarak düzenlenmesinin mali yükü ise 120,7 milyar TL olarak hesaplandı. Merkezi yönetim ve kamu iktisadi teşebbüslerinde (KİT) geçici işçi statüsünde çalışanların sürekli işçi kadrosuna alınmasına yönelik düzenlemenin maliyeti 1,2 milyar TL öngörüldü. Düzenlemelerin toplam etki analizi de 149,3 milyar olarak hesaplandı.
En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya çıkarılması ve geçici işçilere kadro düzenlemesini içeren kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
AK Parti Grup Başkanı İsmet Yılmaz, Genel Başkanvekili Binali Yıldırım ve grup başkanvekillerinin imzasını taşıyan İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile muharip gazilerin aylıkları arasındaki farklılıklar giderilecek ve asgari ücretin net tutarında aylık ödenecek.
Buna göre, Milli Mücadele'ye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilen Türk vatandaşlarının yanı sıra 1950'de Kore'de fiilen savaşa katılmış ve 1974'te Barış Harekatı'nda Kıbrıs'ta fiilen görev almış olan Türk vatandaşlarına, hayatta bulundukları sürece, vatani hizmet tertibinden 30 günlük net asgari ücret tutarında aylık bağlanacak. Hak sahibinin ölümü halinde bu aylık dul eşe yüzde 75 oranında bağlanacak ancak dul eşin tekrar evlenmesi halinde kesilecek.
Yargıtay birinci başkan vekilleri, Danıştay başkan vekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire başkanları, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin kıstas aylık oranı Anayasa Mahkemesi üyeleri ile aynı olacak şekilde yeniden düzenlenecek.
Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire başkanları, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin ek tazminat oranı Anayasa Mahkemesi başkan ve üyeleri ile eşit duruma getirilecek.
Teklifle Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Danıştay Başsavcısının ek gösterge oranı, Anayasa Mahkemesi Başkanı ile Yargıtay üyeleri, Danıştay üyeleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin ek göstergesi de Anayasa Mahkemesi üyeleri ile aynı olacak.
Üstün Fedakarlık Madalyası ve Üstün Fedakarlık Nişanı
Cumhurbaşkanı kararı ve tevcihi ile deprem, yangın, sel gibi afetler ve tehlikeli salgın hastalıkların ortaya çıkmasının önlenmesi veya bunlarla mücadele edilmesi ile meydana gelen zararların giderilmesinde yaptığı çalışmalar veya sunmuş olduğu katkılarla üstün feragat, fedakarlık, başarı ve yararlık gösteren Türk vatandaşlarına Devlet Üstün Fedakarlık Madalyası verilecek.
Deprem, yangın, sel gibi afetler ve tehlikeli salgın hastalıkların ortaya çıkmasının önlenmesi veya bunlarla mücadele edilmesi ile meydana gelen zararların giderilmesinde yaptığı çalışmalar ya da sunmuş olduğu katkılarla üstün feragat, fedakarlık, başarı ve yararlık gösteren yabancı kişilere cumhurbaşkanı kararı ve tevcihi ile Üstün Fedakarlık Nişanı verilecek.
Hiçbir karşılık ve menfaat gözetmeksizin üstün başarı ve gayretle Türk vatanına hizmet etmiş Türk vatandaşlarından, vatani hizmet tertibinden bağlanan aylıkların sosyal güvencelerinin olup olmadığına bakılmaksızın, tüm gazilere asgari ücretin net tutarında aylık ödenecek.
Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanun'da yapılan değişiklikle, taş kömürü havzası dahilinde kalan taşınmazların, belirtilen durumlarda kalıp kalmadığına ilişkin değerlendirmenin kanunun yürürlüğe girdiği tarih yerine devir tarihi esas alınmak suretiyle belirlenmesi sağlanacak.
Ayrıca, hak sahiplerinin kanuni ipotek tesis etmek suretiyle taşınmazlarını adlarına tescil ettirmelerine ilişkin düzenlemeyle, uygulamada karşılaşılan sorunlar çözüme kavuşturulacak.
İşsizlik Sigortası Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle 31 Aralık 2012 ve öncesi döneme ilişkin işsizlik ödeneği başvurularına istinaden yapılan ödemelerden fazla ve yersiz ödeme olduğu tespit edilmiş olup bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Fazla ve yersiz ödeme dava ve icra takibine konu edilmiş ise tüm ferileri ile birlikte terkin edilerek dava ve icra dosyalarının takip ve tahsil işlemlerine devam edilmeyecek. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilmeyecek.
En düşük emekli maaşı ve bayram ikramiyesinde artış
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda yapılan değişiklikle, gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, bayramın içinde bulunduğu ayda gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı'nda ödenen 1100'er lira 2000 liraya çıkarılacak.
Yaşlılık/malullük/ölüm aylığı alan emeklilere ve hak sahiplerine dosya bazında 5 bin 500 lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı 7 bin 500 liraya yükseltilecek.
Geçici işçi çalıştırma süresi arttırılıyor
Kanun teklifiyle kurumların ihtiyaçları doğrultusunda geçici işçi çalıştırma süresi arttırılıyor.
Buna göre geçici iş pozisyonlarında çalışanların çalışma süreleri aynı vize dönemi içinde 11 ay 29 güne kadar uzatılabilecek. Bu sürenin belirlenmesinde idare, kurum ve kuruluşun bağlı veya ilgili olduğu bakanlık yetkili olacak.
İdare, kurum ve kuruluşlar tarafından çalıştırılan geçici işçiler, çalıştırıldıkları iş yerlerinde geçirdiği hizmet süresi esas alınarak bu işyerlerinde boş olan sürekli işçi kadrolarına geçirilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen uzman tabip ve tabip kadro veya pozisyonlarında bulunan personel arasında ücret dengesinin sağlanmasına yönelik olarak ilave ödeme yapılacak.
Madde ihdası
Komisyonda, teklife yeni madde ihdas edildi.
Buna göre güvenlik korucuları ve vefatları halinde hak sahiplerine bağlanan emekli aylığı, en düşük 7 bin 500 lira olacak.
Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz, kendisi ile AK Parti ve MHP milletvekillerinin imzasını taşıyan önergenin kabul edilmesiyle güvenlik korucularına en düşük 7 bin 500 liralık emekli aylığı bağlanmasının yıllık maliyetinin yaklaşık 1,2 milyar lira olduğunu anlattı.
Öte yandan kabul edilen önergeyle teklifin maddelerinin yürürlük tarihlerinde düzenlemeye gidildi. Buna göre, muharip gazi aylıkları ile vefatları halinde yakınlarına bağlanan aylıklar ve güvenlik korucularının emekli aylıklarına ilişkin düzenlemeler 1 Nisan 2023'ten geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya yükseltilmesine yönelik maddesi nisan ayı ödeme döneminden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde; yüksek yargı mensuplarının özlük haklarına yönelik maddeleri teklifin yayımını takip eden ay başından, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen uzman tabip ve tabip kadro veya pozisyonlarında bulunan personele yönelik maddesi yayımını takip eden ayın 1'inde, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Görüşmelerden
Komisyonda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, şu anda 23 bin 389 lira maaş alan kamu kurumunda çalışan bir uzman doktorun, teklifin yasalaşmasıyla 38 bin 517 lira alacağını söyledi.
Sosyal Güvenlik Kurumunun bütçesine ilişkin de Elitaş, SGK'nin aktüeryal dengesinde, 2023 Orta Vadeli Plan'da açıklanan tutara göre, 59 milyar liralık bir açık olacağının öngörüldüğünü anlattı.
Türkiye'de 27 milyon civarında kayıtlı çalışan bulunduğunu anlatan Elitaş, "Bunların 7 milyon 131 bini asgari ücretle çalıştırılıyor. Toplam sigortalıların içinde yüzde 41'i asgari ücretle çalıştırılmış oluyor." dedi.
Elitaş, Devlet Üstün Fedakarlık Madalyası'nın maddi değeri olup olmayacağı yönündeki bir soruyu yanıtlarken, yaşam kurtarmanın karşılığının maddi olamayacağını söyledi. Muhalefet milletvekillerinin bu konudaki eleştirilerini yanıtlayan Elitaş, söz konusu madalyaların kimlere verileceğine ilişkin usul ve esasların belli olduğunu, "Cumhurbaşkanı yandaşları seçecek, kendisine muhalifleri seçmeyecek." şeklindeki düşüncenin gerçeği yansıtmadığını dile getirdi.
Mustafa Elitaş, 31 Aralık 2012 tarihinden önce İşsizlik Sigortası Fonundan fazla veya yersiz işsizlik ödeneklerinin terkin edilmesine ilişkin düzenlemenin maliyetinin 36 milyon lira olduğunu bildirdi.
"Kadroya alınmaları daha sağlıklı ve adaletli olur"
Türkiye Muharip Gaziler Derneği Genel Başkanı Beyazıt Yumuk, düzenlemede emeği geçenlere teşekkür etti.
Muharip gazilerin çok azaldığını dile getiren Yumuk, "İstiklal Savaşı gazimiz yok. Kore gazilerimiz şu anda 700 kişinin altına düştü 21 bin 212 kişiden. Kıbrıs Barış Harekatı gazilerimiz 37 bin 653 kişiden 24 bin 777 kişiye düştü. Bu, 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla; SGK'den ancak üç ayda bir alabiliyoruz sayıyı. En küçüğümüzün yaşı 70." sözlerini sarf etti.
HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, geçici işçilerin kadroya alınmalarının daha sağlıklı ve adaletli olacağını belirterek, "Burada 11 ay 29 gün çalıştırma imkanı idareye bırakılıyor. Çaykur'da 9 bin geçici işçimizden sadece 800'ü kadroya geçebiliyor. Geçici işçi oldukları için başka bir işsizlik ödeneği yardımı alamıyor, başka bir işte çalışamıyor ve işten çıkarıldıkları için işe iade davası açamıyorlar. Bu insanların emekli olması büyük ihtimalle mümkün değil. Mağduriyetlerini gidermek gerekiyor." diye konuştu.