Dünya gazetesinden Şeref Oğuz'un Eylülde neler oldu, ekimde neler olacak? başlıklı yazısı
Eylül ekonomide septik bir ay oldu. Yatırımcı, halk, sanayici, sürekli sağına soluna dönüp; “acaba nerede bir operasyon olacak” diye baktı. Ortalıkta “dolar kuru patlayacak” söylemleri aldı başını gitti. Borsada banka hisselerinde operasyon yaşandı. Altının onsu 1.614 $’ı gördü.
Öyle ki bu durum; ekonomi yönetiminin tarif edilemez söylemlerine kadar vardırıldı. Faiz %12’ye indi. Bizzat Cumhurbaşkanı tarafından daha da ineceği mesajı verildi; “faiz tek haneye inecek.” Artık bu noktada hiçbir tereddüt kalmadı, Ekim’de 100 baz faiz ineceğini şimdiden not edebilirsiniz.
ENFLASYON NİHAYET HÜKÜMETİN DİLİNDE
Eylül’de enflasyon yükseldi; %80,21 oldu. Dolar kuru yeni zirve gördü; 18,55 TL ile gözünü yeni bir mecraya dikti. Peki, enflasyon Ekim’de ne olacak? Elbette yükselecek. Cumhurbaşkanı yılbaşından itibaren düşeceğini söyledi. Enflasyon düşecek; doğru… Ancak endeks marifetiyle gerileyebilecek.
Ekonomi yönetimi hayat pahalılığını görmezden gelip bunu başarı olarak anlatacak. Oysa baz etkisi, yaz etkisi, güz etkisi de geçip gidince geriye; yeni fiyat artışlarının “zam etkisi” kalacak. Aralık’taki %13,6’lık aylık artış çıkacak da yerine bu yılın Aralık zamları gelince endeks yine tırmanacak.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Piyasalar nasıl bir seyir izler?
Dolar Eylül ayını 18,55 TL’den tamamladı. Aylık bazda %1,92 yükseldi. Borsa Eylül’ü; 3.180’den tamamladı. Aylık bazda %0,28 kıpırdanma... Altın ise onsta 1.653 $’a geriledi; %2,8 düştü. Borsada banka sektöründe yapılan manipülasyonla banka hisseleri Temmuz-Eylül arasında %152 yükseldi, 4 gündeki düşüş ise %40’a vardı. Piyasalar; cesur ama kırılgan, hızlı ama tepkisel, heyecanlı ama soğuk bir seyir izliyor.
Ekim ayında riskler ve fırsatlar neler olur?
En büyük risk, not düşüşleri ve yüksek CDS yüzünden daha fazla hissedilecek döviz ihtiyacımız… Turizm sezon dışına, ihracat artık rekorsuzluğa koşuyor. Kurda bir atak beklenmese de enflasyonla paralel artış görülebilecek. Borsa; aşağı doğru biraz daha yol alacaktır. Altın da gerilemesini sürdürecek zira henüz taban yapmadı. Faiz; bildiğiniz gibi, indirilecek de kimsenin umurunda olmayacak. Ekim’de en büyük riski; sözüm ona fiyat istikrarı adına alınacak makro ihtiyati tedbirler oluşturacak. Zira üzerinde fazla düşünülmeden, panik atak alınacak kararlar ile bir yer düzeltilirken bin yer bozulacak.
Enflasyon verileri açıklandı! Enflasyon yine zirvede. Tüketici Fiyat Endeksi eylülde yüzde 3,08 artarken, enflasyon yıllık bazda yüzde 83,45 olduEkonomi
NOT
HÜZÜNLÜ EYLÜL GİTTİ ENDİŞELİ EKİM BAŞLADI
Ekim’de sanayici, esnaf, halk, öğrenci, emekli, çiftçi, ne yapacak? Bir yanda hükümetin; “enflasyona ezdirmeyiz” söylemleri diğer yanda sürekli değişen etiketlerin zam zulmü arasına sıkıştık, kaldık.
Yatırımcı için lira dışı arayışların yoğunlaşacağı bir ay olacak. Neticede liranın kan kaybı hızlanmış, kripto para ve altının güvenilirliği sorgulanmış, borsanın manipülatörler elinde kirlenmiş hali söz konusu…
Dövize yönelmek? Hükümet sözcülerinin “büyük çöküş yaşanacak” söylemlerine rağmen dolarizasyon devam edecek. Sanayici ise bu zor şartlar altında üretimini sürdürmek dışında hedef koyamayacak. İş insanları, alacaklarını tahsil edebilmenin yollarını ararken, işçi, emekli, memur, çiftçi; açıklanacak olan seçim tarihi ve başlatılacak olan seçim ekonomisinin geçici nimetlerini beklemekle yetinecek.