Ekonomim.com'dan Şeref Oğuz'un "Merkez bizim bilmediğimiz neyi biliyor?" başlıklı yazısı
TCMB yılın ilk PPK toplantısında para politikasında değişiklik yapmazken politika faizini %9’da tuttu. Peki, politika metninde dikkat çeken neydi? Önceki metindeki “mevcut politika faizinin, küresel talebe ilişkin artan riskleri dikkate alınarak yeterli düzeyde olduğu” ifadesini metinden çıkardı.
Bu ne anlam ifade ediyor? Hemen belirtelim; olası bir faiz indiriminin kapısını açıyor. İyi de Merkez bizim bilmediğimiz neyi biliyor? Aslında bunun için çok fazla detaylı düşünmeye de gerek yok. TCMB, ekonomik daralmanın öncü göstergelerini görüyor. Görüyor ki; durgunluğun önüne geçecek adımlara hazırlanıyor.
MERKEZ’İ GİTTİ BANKASI KALDI
Son dönemde Merkez’in sanki bildik kariyeri dışında yol almaya başladığını fazlaca konuşur oldu. Asıl görevi; “fiyat istikrarını sağlamak” iken, enflasyonla pek ilgilendiği yok. Yaptığı; gece yarısı Resmi Gazetesi’nde, “makro ihtiyati tedbirler” yayınlamak… İyi de enflasyonla mücadele artık kimin işi?
Başka bir eleştiri; para politikasını oluşturmak, ona yön vermek ve piyasaları yönetmek olması gerekirken, ticari bir banka gibi davrandığına dair… TCMB, herhangi bir banka mıdır? Kamu bankası mıdır? Özel sektör bankası mıdır? Yatırım bankası gibi mi davranmalıdır? Merkez gitmiş, banka kalmış.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Para politikası kurulu ne yapar?
Para politikası kurulunun (PPK) amacı, merkez bankası tarafından belirlenen; fiyat istikrarı, tam istihdam ve ekonomik büyüme gibi hedeflere ulaşılması ve sürdürülmesidir. PPK, piyasa yönlendirmeleri ile önceden piyasaları bu adımlara hazırlar ve sağlıklı kararlar alınmasını sağlar.
Para politikası kurulu amaçlarına ulaşmak için nasıl bir yol izler?
Para politikası kurulunun temel amacı, enflasyonu kontrol etmek, ekonomiyi istikrara kavuşturmak ve ekonomik büyümeyi teşvik gibi hedeflerine ulaşmak için para arzını ve faiz oranlarını kontrol etmektir. Faizi; siyasetin talebiyle tek haneye indirmek değil, ekonominin gereğini yapmaktır.
NOT
FAİZLER VE PARANIN ROTASI NEREYİ GÖSTERİYOR?
Merkez bankası politika faizini yükselttiğinde, borçlanmayı daha pahalı hale getirir, bu da ekonomiyi yavaşlatabilir ve enflasyonun kontrol edilmesine yardımcı olabilir. Merkez bankası politika faizini düşürdüğünde, borçlanmayı daha ucuz hale getirir, bu da ekonomiyi canlandırabilir ve borçlanmayı, harcamayı teşvik edebilir.
Şimdiye kadar gördüğümüz; Merkezin borçlanmayı ucuz hale getirmesi oldu. İşe yaradı mı? Kredi alabilen için alınabilecek en düşük faizler diyebilirdik. Ancak faizi artık; piyasa, eş dost, kurumlar kendi aralarında belirler oldu. Zira enflasyon %64,27 seviyesinde. Bu enflasyon ile TL’de kalmak istemeyenler için gayrimenkul ve borsa adresleri çalışmaya devam ediyor.
Gördüğüm şudur; Merkez Bankası öncü göstergelerde; beklenenin üzerinde bir daralma beklentisindedir.