İstanbul'da 44, Tekirdağ'da da 22 kişinin zehirlenmesine neden olan 'ıspanak vakaları' ile ilgili ilk resmi açıklama geldi. İstanbul'daki İl Tarım Müdürlüğünden yapılan açıklamada "Zehirlenmeler ıspanağa benzer yabancı otlardan kaynaklandı." denildi. Açıklamada ayrıca "Yeşil sebzeler dikkatlice kontrol edilmeli, yabancı otlar ayırt edilmeli ve çok iyi şekilde temizledikten sonra tüketilmeli" uyarısında bulunuldu. Öte yandan Bayrampaşa Meyve ve Sebze Hali'nde de alarma geçildi. Ispanak satıcılarından numuneler alındı.
İstanbul İl Tarım Müdürlüğünden yapılan açıklamada ‘yabancı otun’ ismi telaffuz edilmedi ancak söz konusu bitkinin, “aşırı tüketildiğinde baş ağrısı ve mide bulantısına neden olan, Adamotu” olduğu sanılıyor.
İŞTE TARIM MÜDÜRLÜĞÜNDEN YAPILAN O AÇIKLAMA
İl Tarım Müdürlüğünden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi; “İl Müdürlüğümüze, İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü’nden 02.11.2019 tarihinde yapılan ihbarda ıspanak tüketimi sonrası zehirlenme olduğu bildirilmiştir. Zehirlenme şüphesi ile sağlık kuruluşlarına başvuru yapanların ürün satın aldıkları ilimizde, faaliyet gösteren satış noktalarından analiz yapılmak üzere taze ıspanak, evlerden ise pişmiş ıspanak yemeği numunesi alınmıştır. Alınan numunelerin ileri tetkik sonuçlarında ıspanak içerisinde tespit edilen yabancı ottan kaynaklı yoğun miktarda atropin ve scopalamin maddesi tespit edilmiştir”
“YABANCI OTLAR AYIRT EDİLMELİ”
“Zehirlenmeye ıspanaklara karışan patlıcangiller familyasından, atropin ve scopalamin içeren yabancı otların neden olduğu yapılan analizlerle ortaya çıktığı görülmüştür. İl Müdürlüğümüze ulaşan tüm ihbarlar değerlendirilmekte, konuyla ilgili değişik ilçelerimizden sağlık kuruluşlarına başvuranların ıspanak satın aldıkları işletmeler, resmi kontrole tabi tutulmakta, numune alınmakta ve alınan numuneler laboratuvarlara gönderilmektedir. Halkımızın tüketecekleri tüm gıdaları olduğu gibi, yeşil sebzeleri de dikkatlice kontrol ederek, yabancı otları ayırt etmeli ve çok iyi şekilde temizledikten sonra tüketmeleri gerekmektedir”
BAYRAMPAŞA HALİ’NDE DE ALARM!
Öte yandan Tarım İl Müdürlüğü ekipleri Bayrampaşa’da bulunan yaş meyve ve sebze halinde günlük rutinin dışında ıspanak numunesi aldı. Alınan numuneler Tarım İl Müdürlüğü tarafından incelenecek.
Türkiye Halciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Sedat Recep Toktürk ise halde bulunan bütün ürünlerin künyeleri olduğunu ve kesilen faturalarda yer alan bu künye numarasından, üreticiye kadar ulaşmanın mümkün olduğunu anlattı.
“ZEHİRLENME OLAYININ TEKNİK GEREKÇESİNİ BİZ DE TAKİP EDİYORUZ VE ÖĞRENMEK İSTİYORUZ”
Toktürk, “Normal şartlarda üretim bölgelerinde bunun her türlü kontrolü yapılır, yapılmak da zorunda. Zehirlenmenin hangi çıkış kanalından oluştuğu, gerekçesine dair somut bir bilgimiz yok. İstanbul Hali’nde yerinde üretim bölgelerinde eğer kontrolden kaçan bir ürün varsa zaten burada da sık sık ürünler kontrol ediliyor. Biz halden bu ürünün alınıp alınmadığını bilmiyoruz. Zaten bu bizim ciddi bir sıkıntımız. Dışarıda marketlerde ürünleri görenler zannediyorlar ki ‘bu ürünlerin hepsi halden alınıyor’. Halin buradaki payı maksimum yüzde 50. Zehirlenme olayının teknik gerekçesini biz de takip ediyoruz ve öğrenmek istiyoruz. Çeşitli nedenleri olabilir, ıspanak çok iyi yıkanmamış olabilir, içinde herhangi bir zehirli ot olabilir, kalmış bir ürün olabilir” dedi.
BARKOD NUMARASINDAN ÜRETİCİ BULUNUYOR
“Buradan numuneler alınıyor. Gerekli kontrol üniteleri var. Kontroller çok sıklıkla yapılıyor. Buraya gelen uzmanlar herhangi bir ürünü alıp onun teknik analizini yapıyorlar ve eğer bir sorun çıkarsa bize gerekli bilgi geliyor.” diyen Toktürk, şöyle konuştu: “Bu kontroller son zamanlarda çok arttı. Çünkü insan sağlığı çok önemli. Tarım İl Müdürlüğü kontrolleri yapıyor. Burada hal kompleksi içinde ilgili müdürlük var. Burası zaten İstanbul Büyükşehir Belediyesi´ne bağlı bir kompleks. Burada insan sağlığına zararlı, kalmış, küflenmiş bir ürünü satmak mümkün değil. Bu kendi ayağına kurşun sıkmaktır. Künyeleri var bu ürünlerin. Bu ürünün çıkış noktasını eğer barkod sistemi, künye sistemi eğer doğru çalıştıysa, halden alınan her üründe bu yapılmak zorunda; nereden geldiği, kimin ürettiği… İstanbul´daki meyve ve sebze tüketiminin maksimum yüzde 50´si halden. Çoklu marketler ulusal ve uluslararası ölçeklerde büyük bir oranda İstanbul halini by-pass etmişlerdir ve ürünleri yerinden getirtmektedirler. Bazı yerel marketler de bunu yapmaktadırlar. Biz yerel marketlerin bir bölümüne, pazarlara, manavlara daha fazla çalışıyoruz. Halin gerçek müşterisi bunlar. Ama maalesef bahsi geçen marketlerin halden mal alıp alamadığı konusunda henüz bilgim yok. Buradan kesilen bütün satış faturalarında barkod numarası var. Bu barkod numarasından bir ürünün nereden, kim tarafından üretildiği ve kim tarafından üretildiği öğrenmek mümkündür. Zaten aksi halde burada fatura kesme işlemi yapamıyoruz.”
“KÜNYE NUMARALARINDAN TESPİT EDİLİYOR”
Hal esnafı Fahrettin Keleş de halde her gün denetim yapıldığını belirterek, “İstanbul İl Tarım Müdürlüğü´nden gelirler kendi belirledikleri ürünlerden, kendi belirledikleri dükkanlardan alırlar. Bu günlük yapılan rutin iştir. Dün bir ıspanak olayı oldu. Ardından gece acil şekilde halde belli dükkanlardan denetim yapıldı, ürünler alındı. Bizim hallerde kestiğimiz bütün faturalarımızda künye numaraları vardır. Hangi üretici hangi ürünü ekti, hangi ilacı kullandı, herhangi bir üründe ilaç kalıntısı var mı, bu künye numaralarından tespit ediliyor. Şu an yeni çıkan hal yasasıyla beraber sahiplenmemek mümkün değil” diye konuştu.
Soldaki ‘ıspanak’ sağdaki ise ‘adamotu’