Ekonomim.com yazarı Alaattin Aktaş'ın "Beklenen son; KKM artışı durdu" başlıklı yazısı
✔ KKM'de bir aydır kendini hissettiren yavaşlamadan sonra nihayet durma aşamasına gelindi. Geçen haftaki KKM artışı 1 milyar lirayı bile bulmadı.
✔ KKM tabii ki bir anda çözülmeyecek ama artık mevcut koşullar değişmezse çözülme başlayacak.
✔ Pek KKM'den çıkacak ya da KKM'ye gitmeyecek paranın adresi neresi olacak?
Kur korumalı mevduat hesaplarında ekim ayı ortasında başlayan yavaşlama 4-11 Kasım haftasında somut bir hal aldı. KKM bakiyesi söz konusu hafta içinde yalnızca 981 milyon lira arttı. 4 Kasım’da 1 trilyon 473 milyar lira olan KKM büyüklüğü 11 Kasım’da 1 trilyon 474 milyara çıktı.
Bir haftadaki artış 1 milyar lira bile değil! Bu, KKM uygulamasının başladığı geçen yılın aralık ayından bu yana kaydedilen en düşük haftalık artış.
Aslında bu tutarın yeni hesap açılışlarıyla değil, mevcut hesapların yenilenmesi sırasındaki dönüşlerle gerçekleştiği de ortada. KKM'den elde ettiği getiriyi anaparaya ekleyenler sayesinde bu artış ortaya çıkıyor. Dolayısıyla hesap tutarı gerçekte belki azalıyor bile...
Çözülmese de artık artış yok
Mevcut koşullarda kur korumalı hesapta durmanın pek getirisi kalmadı. Hatta hiç kalmadı.
KKM hesabını dövizden dönüşüm yoluyla açtırmanın gerçek kişiler için aslında hiç mi hiç avantajlı bir yönü zaten yoktu. Hep söylüyoruz; şirketler bir dizi vergi avantajı için bu hesabı tercih etti. Ama elinde dövizi olanın kendini kur artışına endeksleyip bu hesaba girmesi zaten anlamsızdı. Onlar, yalnızca kur artışı faizden düşük kalırsa aradaki faiz farkını alabileceklerdi. Bu da hiç gerçekleşmedi.
TL ile hesap açtıranlar ise bir dönem çok iyi getiri elde etti. Dün de yazdım; TL cinsinden hesap açtıranlara mart-ekim döneminde, yani sekiz ayda bütçeden 91.6 milyar lira kur farkı ödendi.
Ama bu ödeme giderek hız kesiyordu, çünkü dövizdeki artış yavaşlıyordu. Döviz kuru baskılandığı sürece de kur farkı alma olanağı iyice daralacaktı.
Alternatif alanlar açılıyor
Bir yandan kur korumalı mevduatın getirisi kur artışı yavaşladığı için pek kalmazken, alternatif araçlar devreye girmeye başladı. Her ne kadar KKM hesabı açtıran kendini döviz kurundaki artışa karşı garantiye alıyorsa da, bankaların döviz hesaplarına yüksek sayılabilecek faizler vermeye başlamaları tasarruf sahibinin kafasını karıştırdı.
Hele hele dövizden dönerek KKM hesabı açtıranların zaten döviz tutma alışkanlığı vardı ve öyle anlaşılıyor ki onlar dövizlerini alıp bankaların yolunu tutarak görece yüksek faizle DTH açtıracak.
KKM’ye TL ile girenler de bakacaklar ki kur artışı yok. Onlar için iki seçenek bulunuyor. Ya paralarını en azından bir süre KKM’den çıkarıp faiz getirisi elde edecek şekilde döviz cinsinden bankada tutacaklar. Ya da KKM’de şimdi yüzde 13.5 düzeyinde bulunan, 24 Kasım’dan sonra ise muhtemelen yüzde 12’ye inecek olan faizden çok daha yüksek faiz vermeye başlayan bankalarda mevduat hesabı açtıracaklar.
Dolarda bu rakamı duyunca kabus göreceksiniz. Ünlü ekonomist Selçuk Geçer'den, 'Türkiye'nin belini kıracak' dolar açıklaması geldi. Dolar sahipleri, dolar borcu olanlar bu açıklamaya kilitlendiEkonomi
Ya diğer alanlar?
KKM’de bir anda öyle yüklü çözülme olmayacaktır. Ama KKM’ye girişlerin duracağı da açıktır. Dolayısıyla hem azar azar KKM’den çıkacak, hem de KKM’ye girmeyi düşünüyorken vazgeçecek para nereye gidecek?
İki alanı söyledim; DTH ve mevduat...
Ama seçenekler bununla sınırlı değil elbette. Türk halkı altın tutmayı sever, bir alan bu.
Gayrimenkul değişmez yatırım aracı olarak görülür. Ancak gayrimenkul yatırımı öyle çok kolay değil, herkesin gücünün yetmesi de mümkün değil ve hızlı bir şekilde nakde dönme olanağı olmayabilir. Ancak bu dezavantajlarına rağmen KKM’deki yavaşlama ya da çözülme gayrimenkul fiyatları için bahane edilebilir. Normalde artmayacak ya da az artacak gayrimenkul fiyatları, sanki KKM’den para yağıyormuş gibi kullanılarak yükseltilmek istenebilir.
Bir başka alan da tabii ki borsa. Bu konuda çok dikkatli olunması gerektiği hep vurgulanıyor. Borsa uzmanları sürekli uyarıyor. Hisse senedi konusuna ilgi duyanların öncelikle bilgi sahibi olmalarında kesin yarar var. Bu köşede 26 Ekim’de yer alan yazımı okumanızı da öneririm.
Yurt dışına çıkmak isteyenler: Çok üzüleceksiniz. Pasaport harç ücretlerine rekor zam yolda! 2023'te harç paraları ne kadar olacak. Pasaport ücretleri ne kadar? Zam oranları belli olduEkonomi
KKM girişleri durma noktasına geldi
Öte yandan Ekonomimi.com yazarı Şebnem Turhan da bununla ilgili bir yazı yazdı v eşu değerlendirmeyi yaptı:
Kurdaki yatay seyir ve Merkez Bankası’nın politika faizi indirimleriyle düşen mevduat faizi oranı kur korumalı mevduatın cazibesini azalttı. BDDK verilerine göre geçen hafta KKM girişleri sadece yüzde 0,06 arttı.
Son aylarda dolar/TL kurundaki yatay seyir kur korumalı mevduat girişlerini olumsuz etkiledi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre geçen hafta itibariyle KKM hesaplarının büyüklüğü bir önceki haftaya göre sadece yüzde 0,06 artışla 1 trilyon 474 milyar 441 milyon liraya çıktı. Kurdaki değişimlerin yatay seyri ve bankaların KKM mevduatlarına politika faizinin en fazla 3 puan üstü faiz uygulayabiliyor olması yatırımcının KKM tercihinin azalmasına neden oldu.
BDDK verilerine göre son haftalarda artış hızında oldukça ciddi bir yavaşlama gözleniyordu. Geçen yıl kur atağının yaşandığı aralık ortasından itibaren devreye alınan ve özellikle şirketlere kur gelirlerinin vergi avantajı sağlanmasıyla şubat ortasında girişlerin haftalık çift haneli büyüme gösterdiği KKM’de yeni girişler hız kesti.
Ekimle birlikte rüzgar tersine döndü
Tüzel kişilerin ilk KKM hesaplarının 6 aylık olması nedeniyle dönüşümlerinin yoğun olduğu temmuz ağustos aylarında da haftalık yüzde 3'ü aşan artışların yaşandığı KKM hesaplarında ekim ayıyla birlikte ise rüzgar tersine dönmeye başladı. Ekimin ilk haftasından itibaren haftalık artışla önce yüzde 1,5'e indi, ekimin son haftasıyla birlikte ise yüzde 1'in de altına geriledi. Kasımın ilk haftasında KKM'de haftalık değişi yüzde 0,72 olurken geçen hafta itibariyle de yüzde 0,06 ile yerinde saydı. Eylül sonunda ulaştığı 1.4 trilyon barajı 1.5 aydır aşılamadı.
Dolar/TL’de ekim başından bu yana değişim ise yüzde 0,23 seviyesinde. Bu yatay seyrin yanı sıra ağustosla birlikte başlayan politika faizi indirimleri de KKM tercihlerinde etkili oldu. Bankalar Merkez Bankası’nın politika faizinin en fazla 3 puan üzerinde KKM mevduatlarına faiz oranı uygulayabiliyor. Ağustosta 100 baz puan, eylülde 100 baz puan ve ekimde ise 150 baz puanlık politika faizi indirimleriyle KKM yeni girişlerde uygulanan mevduat faiz oranı yüzde 13,5’e geriledi. Şu an TL mevduat faizleri yüzde 20’lere kadar çıkabiliyor. KKM tercih eden müşterilere TL mevduat faizinden daha düşük bir faiz oranı uygulanıyor.
BAŞVURU EKRANI AÇILDI: İlkokul, ortaokul, lise ve üniversite öğrencileri dikkat. Aile Bakanlığı milyonlarca öğrenciye 1.600 TL karşılıksız ödeme yapacak. Son tarih belli olduEkonomi