Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı'nın ardından kameraların karşısına geçen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önemli açıklamalarda bulundu.
Ekonomist İslam Memiş, Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkan başlıkları Medyatava TV’ye değerlendirdi.
“YURT İÇİ PİYASALARDA DOLAR TL KURUNDA DÜŞÜŞ ŞART”
“Sayın Cumhurbaşkanı yine sık sık açıklamalarında tek haneli bir faiz oranına dikkat çekiyor. Merkez Bankası’da yıl sonuna kadar bu faiz indirimlerine devam edeceğinin sinyalini zaten vermiş oldu. Yine tek haneli bir enflasyon rakamıyla yılı tamamlamak gibi bir beklenti içerisinde olan bir piyasa var kaşımızda. Düşük bir enflasyon beraberinde düşük bir faiz devamında enflasyon rakamlarının da düşmesi gerekiyor. TÜİK verisi yüzde 84.35 civarındaki enflasyon çok kabul görmez… Bu enflasyon rakamlarının acilen düşmesi gerekiyor. Bunun için de yurt içi piyasalarda dolar TL kurunda da bir düşüş görmemiz gerekiyor. Dolar tarafında şu an güçlü duruş devam ediyor, 18.60 seviyesinin üzerindeyiz. Dolar kurundaki yukarı doğru ataklar devam ederse enflasyonla mücadele biraz daha zorlaşabilir.”
“İŞSİZLİK RAKAMININ TEK HANEDE KALMASI İÇİN…”
“Malum pazartesi günü işsizlik rakamları açıklandı. 4 yıl aradan sonra yüzde 9 civarına yani tek haneli rakama gerileyen bir işsizlik rakamı var karşımızda. Tabii ki mevsimsel etkinin çok büyük önemi var burada. Ancak yine Aralık ayında asgari ücret tarafındaki yaşanacak zam ile birlikte işsizlik oranlarında kış aylarıyla birlikte tekrar yukarı doğru bir hareketler de görebiliriz. Bu düşüşler kalıcı mı yoksa geçici mi? Bunun etkilerini yılın son çeyreğinde net bir şekilde görmüş olacağız. Ama şu andaki rakamsal değer yani tek haneli bir işsizlik rakamının iyi bir rakam olduğunu düşünüyorum. Özellikle bundan sonraki süreçlerde işsizlik rakamlarının tek hanede kalması için de iç piyasanın ciddi anlamda desteklenmesi gerekiyor. Dışsal anlamda herhangi bir jeopolitik riskle karşılaşmamız gerekiyor. Diğer önemli bir unsur da ekonomik krizlerin derinleşmemesi… Bugünkü ekonomik koşullarda tek haneli bir işsizlik rakamıyla yolumuza devam etmemiz mümkün olabilir. Ama koşullar değişirse, işsizlik rakamı yukarı doğru atak yapar diye tahmin ediyorum.”
“ESNAFA YÜKSELTİLEN KREDİ ORANI ETKİLEYİCİ BİR RAKAM”
“Sayın Cumhurbaşkanı’nın kabine toplantısından sonra yaptığı en önemli açıklamasından biri de esnaflara verilecek kredinin yükseltilmesiydi. Kredi oranlarının 500 bin seviyesine kadar yükseltilmesi ve yıllık faiz oranının yüzde 7 buçuk civarında olması, toplamda 100 bin TL’ye tekabül eden bir faiz tutarını gündeme getiriyor. Öncelikle belirtmek istiyorum, bu çok anlamlı, etkileyici bir rakam… Esnaflar eğer ulaşabilirlerse, bu krediyi kullanmaları gerektiğini düşünüyorum. Çünkü karşılarında oldukça düşük bir faiz oranı var. Ancak kredi kullanmak için de kesinlikle borçsuz olması gerekiyor. Bununla ilgili Esnaf ve Sanatkarlar Odası’nın devreye girmesi gerekiyor. Borçlu olan esnafların da tamamen bir noktada desteklenmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü krediye ihtiyacı olan esnaflar genelde borçlu esnaflardır. O yüzden borçlu esnafların kredi kullanılması noktasında da çeşitli uygulamalar ve düzenlemeler yapılması önemli olacaktır.”
“SEÇİM SÜRECİNDE KONUT KREDİLERİNDE BİR DÜZENLEME DAHA OLABİLİR”
“Belki seçimlere kadar konut kredilerinde de yeni bir düzenleme olabilir. Yani bir seviyesinin altına sarkan bir konut kredisi oranı görebiliriz, 0,99 gibi… Bu da psikolojik bir etkene neden olacağı için iç piyasalarda yoğun bir taleple karşı karşıya kalabiliriz. Her ne kadar konut kredilerinde 0,98, 0,99 seviyeleri hedeflense de yoğun talep karşısında emlak piyasasına, konut fiyatlarına çok yansıması beklenmiyor. O yüzden konut kredilerinde yaşanabilecek geri çekilmelerde, emlak fiyatlarının yükselişini destekler. Çünkü yoğun bir talep oluşabilir. TOKİ gibi kuruluşların da ister istemez yoğun bir satışı var. Ancak bunun da yetersiz kaldığını gözlemliyoruz.”
“DIŞ POLİTKADA TÜRKİYE’NİN BİR BAŞARISI VAR”
“Tabi dışarıdaki etkenler çok önemli. Yine son 2 haftadır Rusya-Ukrayna arasındaki gerilim takip etmeye devam ediyoruz. Yine hafta sonu Rusya’daki Kırım köprüsünün vurulması veya burada bir bomba patlaması, devamında Rusya Devlet Başkanı Putin’in jeopolitik riskleri barındıracak açıklamalar ve Rusya’nın misilleme yapması, yaklaşık 75 füzenin tekrar Ukrayna semalarında görülmesi ve insanların burada ölmesi jeopolitik riskleri tırmandırıyor. Sayın Cumhurbaşkanı bu dış diplomasi tarafındaki görüşmelere, küresel ekonomik krizlere dikkat çekiyor. Ama Türkiye’nin tarım ekonomisiyle, tarım ile alakalı başarısını da sık sık dile getiriyor. Evet dış politikada Türkiye’nin böyle bir başarısı var. Rusya Ukrayna arasında bir barış görüşmesi yaşanacaksa bu Türkiye önderliğinde olacak. Bu Türkiye’nin dış diplomasideki puanını arttıracak bir gelişme olarak karşımızda duruyor.”
“TÜRKİYE AVANTAJLARINI FAYDALI KULLANMALI”
“Bugünkü koşullarda Türkiye’nin aslında birçok avantajı var. Jeopolitik konum, dış politika, genç nüfus, yabancıların Türkiye’yi tercih etmesi açısından avantajlarımız var. Bunları faydalı kullanabilirsek, akıllı yatırımlarla sürdürebilirsek, avantajlarımız var… Tabi bunu da süreye yaymak gerekiyor. Hemen geri dönüş olmayacaktır. Malumunuz Türkiye seçim sürecinde… Bu da yeni teşvikler, destekler, vergi afları, yapılandırmalar vs. açıklanmaya devam ediyor. Bu da muslukların yavaş yavaş açıldığına işaret ediyor. İç piyasalar seçime kadar bu şekilde desteklenmeye devam edecek. Ancak dış gelişmelere karşı kırılganlığımız devam ediyor.”
“PETROL FİYATLARINDA YÜKSELİŞ OLABİLİR”
“Küresel piyasalarda bir ekonomik kriz söz konusu. Özellikle Avrupa’da çok daha hissediliyor… Sanırım kış aylarında ciddi anlamda olumsuz yönde bir etkilenme olacak. ABD Merkez Bankası’nın faiz politikaları malum… Artırmaya devam ediyorlar. Dolar dışarıda güçleniyor. Haliyle petrol fiyatları da yükseliyor. Ancak petrol fiyatlarına yapılabilecek çok da bir şey yok. Üretim arttırılmıyor. Biden açıklamasında Suudi Arabistan ve Rusya’yı hedef göstererek sorumlu olarak onları tuttu. Yine 83-88 dolar aralığında etkilenen varil aralığının tekrar 97 dolar seviyesine yükseldiğini gördük. Yine 90-98 dolar aralığında gezinmeye devam ediyor. Ama sanırım yılın son çeyreğinde ibre yukarı, petrol fiyatlarında da bu yükseliş devam edebilir diye düşünüyorum.”