İstinaf Mahkemesi, milyonlarca kiracıyı ilgilendiren bir karara imza attı.
Dava dosyasına göre 2016 yılında, medikal alanda faaliyet gösteren K. isimli şirket, Ankara Çankaya’da bulunan Temmuz Ş.’ye ait bir daireyi aylık 1400 TL’ye kiraladı. Sözleşmede, kiracının daireyi boşaltacağı zaman 1 ay önceden bildirimde bulunması, bir kira ödenmediği takdirde, gelecek kiraların da ödeneceğine ilişkin hükümlere yer verildi. Şirket, Eylül 2017’de daireyi boşaltacağını mal sahibine bildirdi.
Bunun üzerine mal sahibi de daireye gelerek, taşınmazın boyanarak teslim edilmesini istedi. Bunun üzerine şirket yöneticileri ev sahibi ile temasa geçerek, ödedikleri 500 doların ödenmesini ve anahtarını teslim almasını istedi. Ancak, ev sahibi depozitoyu iade etmezken anahtarı da almadı.
Bunun üzerine şirket yöneticileri, noterden ihtarname çekerek, Eylül 2017’de daireyi boşalttıklarını belirtti, 7 gün içinde depozitonun iadesini ve evin anahtarının teslim alınmasını istedi.
Yapılan ihtardan da sonuç çıkmayınca kiracı şirket, Ankara 1. İcra Müdürlüğü’nde depozitonun ödenmesi amacıyla icra takibi başlatırken, Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nden anahtarın teslimi amacıyla “tevdii mahali” (Anahtarın teslimi edilecek yer) tayini talep etti. Mahkeme anahtarın mahkeme kalem yazı işleri müdürünün kasasına alınmasına 5 Ocak 2018 tarihinde karar verdi.
Taraflar arasında bu çekişme yaşanırken, ev sahibinden dikkat çeken bir hamle geldi. Ev sahibi, yaptıkları sözleşmede, kira sözleşmesinde yer alan “bir kira bedelinin ödenmemesi halinde kira sonuna kadarki tüm kiraların başka bir ihtara gerek kalmaksızın muaccel (peşin ödenmesi gereken para) hale gelir” hükmü gereğince, 5 aylık kiranın kendisine ödenmesi talebiyle Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dava açtı.
Mahkeme de kira sözleşmesinde hükme işaret ederek, kiracının Eylül 2017 – Ocak 2018 tarihleri arasına karşılık gelen 5 aylık kira bedeli 7 bin TL’yi ödemesine karar verdi. Kiracının avukatı Saliha Şahin karara itiraz etti.,
Kararın istinaf incelemesi Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15 Hukuk Dairesi tarafından yapıldı. Daire, 21 Şubat tarihli kararda, ev sahibini haklı buldu ve kiracının 5 aylık kirayı ödemesine hükmetti. Avukat Şahin, “Mahkemenin ev sahibinin kötü niyetli olup olmadığını değerlendirmesi gerekirdi” dedi.
Kararda, kiracının daireyi Eylül 2017’de boşalttığını savunduğuna dikkat çekilirken şöyle denildi: “Anahtar teslimi, anahtarın kiraya verene teslimi ile ya da tevdi mahalline emanet tutanağı ile teslim edilerek emanet tutanağının kiraya verene tebliği ile olur. Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüğü kasasına teslim edildiğine ve tevdi mahalli tayini kararı 05 Ocak 2018 tarihinde davacı kiraya verene tebliğ edildiğine göre, kiralananın 5 Ocak 2018 tarihinde tahliye edildiğinin kabulü gerekir.” Kaynak: Paramedya.com
KİRACILARIN HAKLARI
Kiraya konu malın kullanılmasının ya da yararlanılmasının kendisine bırakılmasını isteme hakkı
Kiralananı kararlaştırılan tarihte, sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim alma hakkı
Taşınmazın kira sözleşmesi boyunca, kiraya verildiği gibi kalmasının sağlanmasını kiraya verenden isteme hakkı
Aksinin kararlaştırılmamış olması durumunda, kiraya verenin zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülükleri yerine getirmesini talep etme hakkı
Ayıbın giderilmesini isteme hakkı
Sözleşme süresi dolmadan, haklı bir gerekçe olmadan, sözleşme devam ettiği sürece kiralanan taşınmazdan çıkarılamama hakkı
Kiraya verenin yazılı rızasının alınması şartıyla kiralanan taşınmazı başkasına devretme ya da alt kiraya verme hakkı
Kiralanan taşınmazın kiralandığı andaki özelliklere sahip olarak geri verilmesi durumunda depozitonun geri alınması hakkı
Kullanımla ilgili olan yan giderlerin kiraya veren tarafından karşılanmasını isteme hakkı
Geç ödenen kira bedeline ilişkin cezai koşul içeren bir anlaşmanın yapılmasını engelleme hakkı
Kiralananın kullanıma elverişliliğinin ortadan kalkması, önemli derece engellenmesi ve bunların verilen süre içerisinde giderilmemesi durumunda sözleşmeyi feshetme hakkı
Kira sözleşmesinde kiracı aleyhine düzenlenme yasağı.
Kira Sözleşmesinden Doğan Davalar Nerede Görülür?
Kira sözleşmesinden kaynaklanması koşuluyla, her türlü tahliye davası, kira bedelinin tespiti ya da diğer tespit davaları, sözleşmenin feshinden kaynaklı davalar, sözleşmeden doğan tazminat veya alacak davaları ile kiracı haklarından doğan davalar bakımından görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Kira sözleşmesinden doğan davalarda yetkili mahkeme, kiracı haklarına sahip olan kiracının yerleşim yeri mahkemesi ve kira sözleşmesinin ifa edileceği yer mahkemesidir.
Kontratsız Kiracı Hakları Nelerdir?
Kontratsız kiracı hakları hukukumuzda mevcuttur. Kira sözleşmesi şekle bağlı bir sözleşme değildir. Bu sebeple kira konusu mal, kira konusu malın devredilme süresi ve kira bedeli hususunda tarafların irade beyanlarının uyuşuyor olması yeterli olup kiracı hakları bakımından yazılı bir sözleşme yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Yazılılık, ispat kolaylığı açısından önemlidir. Ancak, sözleşmenin geçerliliğini etkileyen bir özellik değildir. Yazılı bir sözleşme olmadan, uygulamada kullanıldığı tabiriyle “kontratsız kira”da da kiracı hakları bulunmaktadır.