Genel Cerrahi Uzmanı Doçent Doktor Mehmet Emin Güneş, Medyatava için yazdı
Kilo alma, yorgunluk, saç dökülmesi ve aşırı sinirlilik tiroid belirtisi olabilir.
Ülkemizin yüzde 40' na yakın kısmında tiroid bezi ile ilgili hastalıklar görülmektedir. Vücudumuzu adeta bir orkestra şefi olarak yöneten tiroid bezinden salgılanan hormonlar, üremeden düşünmeye kadar vücudumuzun hemen hemen tüm işlevsel mekanizmalarında rol oynamaktadırlar.
Peki tiroid bezi nerededir ve ne işe yarar?
Tiroid bezi boynun ön kısmında, adem elması denilen gırtlağın hemen altında bulunan yaklaşık 20 gr. ağırlığında bir bezdir. Kendisi küçük ancak fonksiyonları hayati önem taşıyacak kadar büyüktür. Tiroid bezinden, beyinden gelen uyarı ile tiroid hormonları salgılanır. Tiroid hormonlarının normalden az salgılanmasına 'hipotiroidi', normalden fazla salgılanmasına 'hipertiroidi' denir.
Hipotiroidi neden olur ve belirtileri nelerdir?
Tiroid hormonlarının normalden az salgılanması olan hipotiroidinin en önemli nedeni, tiroid bezinin kronik iltihabı olan 'Hashimoto Hastalığı'dır. Bağışıklık sistemi ile ilgili bir sorundan kaynaklanmaktadır. Bunun dışında tiroid ameliyatları, boyun bölgesine radyasyon uygulanması, beyinde hipofiz bezi hastalıkları ve özellikle iyottan fakir beslenme hipotiroidinin en önemli nedenleri arasındadır.
Belirtileri:
-Halsizlik, çabuk yorulma,
-Uykuya meyil ve sık sık uyuklama hali,
-Kilo alma,
-Soğuğa tahammülsüzlük,
-Konsantrasyon güçlüğü,
-Unutkanlık,
-El, ayak ve yüzde şişme,
-İştah artması,
-Kadınlarda adet görememe,
-Doğurganlık çağındaki kadınlarda sık düşük yapmak,
-Çocuklarda fiziksel ve zihinsel gelişim geriliği,
-Erkeklerde sperm azlığı, ergenlikte gecikme,
-Depresyon,
-Ciltte kuruluk ve pullanma gibi birçok belirtisi vardır.
Hipertiroidi neden olur ve belirtileri nelerdir?
Tiroid bezinin aşırı çalışması sonucu, tiroid hormonlarının kanda normal seviyenin üzerinde olmasıyla ortaya çıkan hipertiroidinin en önemli nedeni, yine bağışıklık sisteminden kaynaklanan bir bozukluk sonucu 'Graves' denilen tiroid bezinin büyümesidir. Bunun dışında zehirli guatr olarak adlandırılan tiroid bezinde ortaya çıkan nodüllerden kaynaklanan toksik nodüler guatr, lityum gibi kullanılan bazı ilaçlar, tiroid bezi iltihaplanmaları, hamilelik, bazı tiroid kanserleri de hipertiroidiye sebep olabilmektedir. Artan hormon seviyesi metabolizmayı hızlandırdığından, belirtilerde bu minvalde ortaya çıkmaktadır.
-Çarpıntı,
-Aşırı terleme,
-Sinirlilik,
-İstemsiz kilo verme, zayıflama,
-Sıcağa tahammülsüzlük,
-Ellerde titreme,
-Huzursuzluk, ani korkular,
-Saçlarda incelme ve dökülme,
-Gözlerde büyüme,
-Yüksek tansiyon,
-Geçmeyen ishal,
-Kadınlarda adet düzensizliği,
-Kalpte ritim bozukluğu gibi birçok belirtisi vardır.
Tiroid hastalıklarında tanı nasıl konur?
Tiroid hastalıklarında tanı kan tiroid hormonları seviyesine ve tiroid bezine yönelik yapılan ultrasonografi sonucu kolaylıkla konur.
Tiroid hastalıklarında tedavi nasıl olur?
Tiroid hastalıklarında tedavi neden yöneliktir. Hormon seviyesinin düşük olması durumunda dışarıdan tiroid hormon takviyesi, hormon fazlalığında ise, kan hormon seviyesini düşürücü ilaçlar kullanılmaktadır. Tiroid bezinden kaynaklanan nodüllerin varlığı, büyümüş guatr, tedaviye rağmen düzelmeyen hipertiroidi ve tiroid bezine yapılan iğne biyopsisi sonucunun şüpheli veya kanser gelmesi durumunda mutlaka tiroid bezine yönelik cerrahi yapılmalıdır.