Habertürk'te Serap Belet ve Kürşad Oğuz'un moderatörlüğünde Habertürk yazarı Nagehan Alçı ve gazeteci Faruk Aksoy'un sorularını yanıtlayan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'ndan Habertürk'e açıklamalar...
Ekrem İmamoğlu'nun açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
Hepimizin başı sağolsun. Ne yazık ki, bazen tarifte güçlük çekiyorum, insanımızı kaybettik ama bir gerçeklik var ki, insanlarımıza el birliğiyle kötülük yaptık. Ev değil bir nevi tabutlarında yaşattık. Bunu ısrarla söyleyeceğim; çünkü bu hatadan hep birlikte dönmeliyiz. Mümkün olduğu kadar çoğul kullanıyorum, biz diye tarifliyorum. Sürece sen, siz diye tarifle bakar isek doğru sonuca ulaşamayacağız diye düşünüyorum. Düzelecekse hep birlikte düzelecek. Yeni bir başlangıcın ve hassasiyetle de bunun üzerinde durmamız gerektiğini, siyasi bir konudur ama partiler üstü bir yere oturtulması gerektiğini düşünüyorum. İBB başta olmak üzere önemli bir operasyon gücü vardır. Orada konuşmalar geçerken biz bir yandan ekiplerimizi hazırlıyoruz. Orada ekrana bilgi yansıtıldı ve bana gönderildi. İstanbul'un Hatay'la eşleştirildiği, Ankara'nın Malatya ile eşleştirildiği gibi hatırladıklarımı söylüyorum. Şunu söylemeliyim, açıkçası Hatay'da havalimanının olması handikaptı, hava nakli konusunda uçakların gecikmesi, uzun zaman arkadaşlarımızın İstanbul'da havalimanında beklemesi gibi sorunlar yaşadık. Gecikmeler oldu, daha hızlı olabilirdik. Ulaşmaları akşamı buldu. Ekiplerimizle hatta ilk anda otobüs çıkarsaydık, yetişebilir miydik diye tartıştık.
'ARKADAŞLARIMIZ MUHATAP BULAMIYORDU'
23 gündür yaptığımız şey hem o bölgenin ihtiyaçlarına odaklanmak hem de yöneticimiz kadromuzla İstanbul depremiyle ilgili seferberlik planı hakkında talimat verdim. Yürüyen sürecimiz vardı. Vatandaşlarımıza dönüp 'size söz veriyorum, gerekirse çuvaldızı kendimize batırarak konuşmalar yapacağımızdan herkes emin olsun' dedim. Sürece dahil olduk, hiçbir bakanlıkla temasımız olmadı. Hatay'a ikinci gidişimizde yeterince diyalog kuramadık. Hatay'da büyükşehir belediye başkanımız var. Personelden hayatlarını kaybedenler vardı. Kalkıp da tam göbeğinde bulan belediyelerden organizasyon beklemek çok güçtü. Biz dolayısıyla AFAD'a yüzü dönük çalıştık. Onların yönlendirmeleriyle hareket ettik, AFAD bu işin çatısı. Baktık ki, diyalog kopukluğu var. Arkadaşlarımız muhatap bulamıyor, diyaloğa geçemiyordu. 7 gün sonra ikinci gidişimde AFAD'ın merkezine gittim. Sorumlu vali ile görüşmek istiyoruz diye arkadaşımızı gönderdim ama açıkçası cevap alamadık. Somut randevulaşamadık. AFAD'a yine de gittim. Bir vali ile Sağlık Bakanı'nın toplantıda olduğunu söylediler. Kapıyı açtık, içeri girdik, 1 saate yakın konuştuk. 'Sizin koordinasyonunuzla çalışmak istiyoruz' dedim.
'BUGÜN KIZILAY'IN BÜTÇESİ SIRADAN BÜTÇE'
O saatten sonra AFAD'ın koordinasyon toplantısına bizim arkadaşlarımız da katılmaya başladı. 7 gün sonra. Arkadaşlarıma 'AFAD'ın dosyasını bana çıkarın' dedim. Sayın Cumhurbaşkanının imzasıyla güçlü bir genelge yayınlanmış. Mesela başkanlığın talebi üzerine askeri kargo uçakları dahil olmak üzere tüm kuruluşların hava, deniz, kara araçları herhangi gecikmeye mahal vermeksizin görevlendirilir, diyor. Kurumun yapısında ve genelgede sorun yok. Daha bir sürü şey anlatabilirim. Kızılay'la hiçbir diyalog arayışımız olmadı. Kızılay deyince akla ne gelir? Bu tür afetlerde çadırı sağlayan, kan ihtiyacını sağlayan, ekiplerini bölgeye gönderen. Ama Kızılay'ın nasıl küçüldüğünü hepimiz biliyoruz. Bugün Kızılay'ın sıradan bir bütçesi var artık. Az önce AFAD'la iletişimsizliği anlattım. Sayın Mansur Yavaş'ın yaşamış olduklarına birçok kısmı daha ilave edebiliriz. Bürokrasi, siyasetten izin almadan bu ülkede konuşabiliyor mu? Bin tane örnek verebilirim konuşamadığına dair. Depremle ilgili 6., 7'nci toplantımız. Resmi titri olan niye bir kişi katılmaz? O hattı temsilen en kaydadeğer Kızılay İstanbul Başkanı geldi.
'BÜROKRASİ SİYASETTEN İZİNSİZ KONUŞAMIYOR'
Kafasını kimse kuma sokamaz. Yıllardır kamu yöneticileri, yıllarca bu milletin, devletin emek verdiği, deneyim kattığı, okuttuğu, yurtdışına doktoraya yolladığı, devletin farklı alanlarda kamu yöneticisi olan insanlar siyasi iradeden izinsiz konuşamıyor. O bölgeye 8 gün gittim. Belki iletişim hatlarımızda 6-7 fotoğrafımı göremezsiniz. Tabii ki İstanbul halkına bilgi vereceğiz. 30 bine yakın gönüllü gelmiş, tabii ki insanlar daha çok yüreklensin diye anlatacağız. Biz gidip de orada şov yapmadık, orada derdimiz yok; tam aksine biz olumsuzlukları konuşmadık. Bugün 24'üncü günü, olumsuzluklarla ilgili ilk defa konuşuyorum. Bürokrasimizde iletişim yok, adı nettir bunu. Örneğin ben Cuma günü toplantıya katıldığımda bunları yine söyleyeceğim. Kapalı toplantımızda ne olmuşsa, ne geçmişse hepsini söyleyeceğim. Mesele İstanbul'da siyasi tansiyona göre bir toplantıda bürokrasiyle buluşabilirsiniz ya da buluşamazsınız, biliyor musunuz? Olması gereken koordinasyon yok, onu demek istiyorum.
'GÜNÜ GELİNCE SAATİNİ, DAKİKASINI ANLATIRIM'
Maraş'a gittiğimin 3. günüydü. Seyahatimizin yüzde 80'inde telefonda görüşmek mümkün değildi. Adıyaman, Maraş'ın merkezi de dahil. Bu çok büyük talihsizlik. Bizim mobil cihazlarımız var, verici istasyonu gibi çalışabilen. Bir enkazın başında kurulum yapılır yapılmaz, o enkazdan atılan mesajlar oradaki insanların canlı olduğunu anladılar ve hemen oraya geldiler. Telefon açmakla ilgili iletişim mümkün değildi. Mümkün olduğu kadar AFAD'a uğramaya çalıştık. Genel başkanımızla uğradığımızda yanılmıyorsam 3 vali vardı, oturup konuştuk. Bilgi aldık, dileklerimizi ilettik. Bir yerde AFAD buluşmasında tarif şöyle, 'her enkazda insanımız var, bütün işler şöyle yolunda böyle yolunda'. Kardeşim biz oradan geliyoruz, bunu yapmayın. Vatandaşla konuşmuyorsun, orada ana muhalefet partisinin genel başkanı var, belediye başkanları var. Orada 'oturup toplantı yapalım, şöyle sorunlar var' demelilerdi. Dudaklar kapalı, diller kilitli. Bu net ve somut bir vaka. Ben x afette koştuğumda, 2-2,5 saat konuşamadık, ne zaman talimat geldi, ondan sonra konuşmaya başladık. Şimdilik isimsiz konuşuyorum, günü geldiğinde saati, dakikayı her şeyi anlatırım. Şu anda meseleyi taze görüyorum.
'İMAMOĞLU AFAD'IN TOPLANTILARINA ÇAĞRILMADI'
Mesele sistemde, rejimde. En tepeden her konuda icazet alınır mı? Bu şehirde biz Rum vakfının hastanesinin yangınını söndürdük. Cumhurbaşkanı danışmanı, 'Sayın Cumhurbaşkanının talimatıyla yangını söndürdük' dediler. Bu rejim ve sistem sorunu. Bugün biz İstanbul Deprem Seferberliği'ni açıkladık. Nisan ayında Afet Eylem Planı'nın İstanbul'da nasıl uygulanması gerektiğine ayrıca hazırlık yapıyoruz. Tabii ki AFAD da yapacaktır. AFAD'da Ekrem İmamoğlu konuşsun mu, konuşmasın mı tartışıldı. Ekrem İmamoğlu, İstanbul'da AFAD'ın toplantılarına çağrılmadı. İBB tam 5 bin 402 personeli Hatay'da görevlendirdi. Şu anda yaklaşık 2 bine yakın çalışanımız orada. İhtiyaçlar değişti. Çadır, gıda, sağlıkla, hijyenle ilgili ihtiyaçlara koşuyoruz. İlaçlamasından, çöp toplamasına kadar. İSKİ ekibimiz su temini noktasında Hatay'ın su idaresiyle yoğun çalışma içerisinde. Şu anda cerrahi operasyon yapabilen sağlık birimimiz var. 15 bin ekmek üreten mobil fırınımız var. 558 TIR yardımı bölgeye ulaştırdık. Bunun büyük kısmı Hatay'da organize edildi.
'İSTANBUL'DA İLK ÇALIŞTAY DEPREM ÇALIŞTAYI'YDI'
Geçtiğimiz 20 yılın, depremle bizim görev aldığımız 2019 arasındaki zaman diliminde dönüşüme muhtaç, yıkılmak zorunda olan bağımsız birim sayısının 5 katı kadar bina yıkımı yaptık. Bu başarı mı, inanın değil. Bir önceki dönemin 5 katına çıkmak başarı değil. İstanbul Güçleniyor diye bir sayfamız var. Bu sayfayı açtığınızda aslında bütün detaylarıyla herşeyi görebilirsiniz. 3,5 yılda depremle ilgili yaptığmız yatırımın tüm detaylarına kadar kaç proje görebilirsiniz. Deprem deyince sadece bina yenilenmesi değil. Su, isale hatlarının depremde dayanıklı olmasına varıncaya kadar. Birçok konuyu içeren yatırım süreci sözkonusu. İstanbul depremiyle ilgili göreve geldiğimiz ilk an itibariyle düğmeye basıp yaptığımız çalıştay vardı; 2-3 Aralık 2019. İlk yaptığımız çalıştay dteprem çalıştayıydı. Bütün eylemimizi bu sayfadan görebilirsiniz. İçerik olarak ne yaptığımızı görebilirsiniz. İstanbul Planlama Ajansı diye yapı kurduk. Bu yapının hiçbir anı depremi konuşmadan geçmedi. 6'sı sabahı verdiğim talimat; "hemen hızlıca elimizde ne var toparlayalım, 28 Şubat'ta vatandaşlarımızla paylaşalım" dedim.
'BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM OLMAZ İSE MÜMKÜN DEĞİLDİR'
Seferberlik planı açıkladık, birçok konunun içine girdik, hangi toplantıya eşlik ettin? Fikrini bizimle paylaşma özenini gösterdin? Hiç! Sayın Bakana gittim. Ziyaret ettim, ısrar ettim. En son istişare toplantısı yaptı İstanbul'da. Orada ısrarla şunu söyledim 'sayın bakanım, sayın katılımcılar, İstanbul depremini tek başına çözemezsiniz' dedim. Çözemediler mi? Niye çözemediniz? Bütüncül yaklaşım olmaz ise mümkün değil. Tam bir seferberlik, siyaset üstü bakış. Bakanlık, büyükşehir belediyesi, ilçe belediyeleri, finans sektörü, sigortacılık sektörü.
'SAYIN KURUM'LA CENTİLMENLİK ANLAŞMAMIZ OLDU'
Kentsel dönüşüm dendiği yerde size bir şey söyleyeyim. Kirazlıtepe'de size yardımcı olmak istiyorum diye Üsküdar Belediyesi'ne söyledim. Sayın Murat Kurum'a 'Siyaseti bir kenara itin, beni sizin doğru yaptığınız doğru işlerde siyasetin s'sini anmayacağım' dedim. Onunla centilmenliği bozmadık. Ama centilmenliği bozan AK Parti'nin başka temsilcileri oldu. Bir araya gelmeye rejim müsaade etmez. Sayın Cumhurbaşkanı 'şunu engellediniz, bunu engellediniz' diyor. İstanbul meselesine samimi yaklaşıyorsanız, konseyi kurun biz ona tabi olalım. Şu kapıdan giren, öbür kapıdan çözümle çıksın. 2015'de Beylikdüzü'nde 5 bin konutluk, 80'li yıllarda yapılmış kooperatif alın, Siteler diye geçer. Göreve gelir gelmez meclis kararlarını alıp, süreci başlattık. 7 sene sonra temel atabildik. Bu sistemsizlik 7 senede o da 1300 konutta temel atmamıza imkan tanıdı. Biz bu şekilde devam edersek 100 senede bitiremeyiz İstanbul'un dönüşümünü.
'MÜHİM OLAN İSTANBUL'UN TARANMASI'
Benim umudum hiç bitmez. Ben koşa koşa gider masaya katılırım. Ne gerekiyorsa yaparım. İstanbul'da hafta sonu yaptığımız toplantıdan sonra birtakım stratejiler belirledik. Bir kere tespit çalışmalarının güçlenerek devam etmesi lazım. AFAD'ın, Şehircilik Bakanlığı temsilcilerinin şimdi sıcak baktığı yönde duyumlarımız var. Buna da seviniyoruz açıkçası. Bir kısmını ilçe belediyelerine aktarılacak. Mühim olan İstanbul'un taranması şart. Yüzde 35'de başarılı olabildik. 120 bine yaklaştık şimdi, insanlar 'gelin binamızı kontrol edin' deniyor. Sokağa çıkıyorum 10 kişiden 7'si 'gelin binamıza bakın' diyor. Şu ana kadar 2000 öncesi yapıların kapılarını çaldık. Silivri'den başladık. Fay hattına yakın bölgelere odaklandık. Zemini zayıf, yapı stoğu eski olan yapılara odaklandık. Esas hedef o zaten.
'RUHSATLI, PROJESİ OLAN YAPILARA YÖNELECEĞİZ'
İki kritik husus var. Bir tanesi 2000 öncesi olması. İkincisi ruhsatı ve projesi olmayanlar. Hiçbir kayıt yok. Bu ne yazık ki yüzbinlerce. Yaklaşık 600-700 bin civarında yapı bu şekildi. Şimdi mahalle mahalle isim de verebiliriz. Öncelikle bu meseleyle ilgili şunu söyleyelim, tapu sorunun çözümü ile ilgili cidid adımlar atıyoruz. Tapu sorununun ardından planlama ile ilgili oradaki dönüşümü hızlandırma meselesi. 70 yıla dayanan yapı stoğundan bahsediyoruz. Bugünün sorunu değil bu, birikmiş. Ne yazık ki, kalıcı çözüm yerine insanların önüne fırsatmış gibi sunulan imar affı, yapı tescil belgesi gibi tariflenen süreçlerle gelinmiş. Biz güçlendirmeyle ilgili bir altlık oluşturmaya başlayacağız. İlk çıkımış mecburen ruhsatlı, projesi olan binalara eğileceğiz.
'RUHSATLARIN ÇOĞUNu İLÇE BELEDİYELERİ VERİR'
Biz İstanbul için deprem konseyi öneriyoruz. Belediye başkanı değil iken bir bakandan randevu aldım. 'Ben müteahhit olarak yapı denetim firmasıyla pazarlık ediyorum, denetleyecek kişiye parayı ben veriyorum, böyle olmaz' dedim. Şimdi sistem değişti ama yine mış gibi değişti. 'Kamu kurumları, belediyeler üzerinden bu alana ekstra ödenek ayrılarak bu işi yaparız' dedim. Ruhsatı veren ilçe belediyesi, biz sorun gördüğümüz yeri denetleriz. Yetki alanlarımız belli. İmara aykırı ise gider soruşturmayı açar, mühürleriz. Ruhsatların büyük çoğunlu ilçe belediyeleri tarafından verir.
'2019'DAN BU YANA BÖYLE BİR EYLEMİN İÇİNDE OLMADIK'
2019 öncesi 15 yılda İstanbul'da arsanız var. Emsali 1 diyelim. Siz geldiniz bunu mekanizmalar üzerinden 2,5 yaptınız. Kamunun arazisi var, örneğin Ataköy sahili, yeşil alanı, donatı alanı vs. Kalktık burayı konut, ticaret ilan ettik. Bu sıfırdan devletin rantı. Bir emsal artışı, özel ya da kamu, iki sıfırdan üretilen konut ya da ticari alanlar. Kendi satış değerleri üzerinden İstanbul'daki rantın ederi 85 milyar dolar. Büyükşehir, ilçe belediyeleri, şehircilik bakanlığı, TOKİ var. 2019'dan sonra biz öyle bir eylemin içerisinde olmadık, olmayacağız. Böyle bir planımız yok. İstanbul'da kalkar, deprem olduktan sonra, toplantıyı yapmadan 1 gün önce, 1,5 milyon konutu İstanbul'un kuzeyinde belirlediğimiz alanlara taşıyacağız derseniz Bakanlık olarak, ve sübhanallah deriz size. 1,5 milyonluk konut 15 tane Beylikdüzü demek.
'GELİN İSTANBUL'A 20 YILLIK PROJEKSİYON YAPALIM'
Deprem Konseyi derken İBB, ilçe belediyeleri, devletin bakanlıklarının içinde olduğu kurumsal hatta oturtalım, İstanbul'a 20 yıllık projeksiyon ortaya koyalım. Peki 2 ay sonra deprem olursa! Dua edeceğiz, Allah gecinden versin diye. 'Kanalistanbul bizim namusumuz' diyen bakanlar var. Bağdat Caddesi'ndeki plan süreçleri yaklaşık 20 yıllık mesele. Oradaki imar akışları, emsalin artışı meselesi falan. Her birinin ayrı hikayesi var. Biz İBB olarak bu süreçlerin hiçbirine ne imza attık ne onay verdik. Ne zamandtan sonra? 2019'dan sonra.
'BİZ BUNU KÂRSIZ VATANDAŞIMIZA SUNMAK İSTİYORUZ'
İstanbul'da güçlendirme yapılacak binalarla ilgili bir yolculuğa çıkıyoruz. Bunun tek merkezi biziz, yeni bir şey icat etmiş değiliz. Halihazırda İstanbul'da zaten güçlendirme yapılıyor ama bunu seferberliğe dönüştürmek istiyoruz. Biz bir güvence merkezi olmaz istiyoruz. Bütün şehircilik ekibimize KİPTAŞ odağı üzerinden güçlendirme birimi kuralım dedik. Bu birim başvuruları alsın, güçlendirip, güçlendirilemeyeceğini belirtsin. Ehliyetli ekiplerle irtibata geçiyoruz. Bu işin hammaddesini üretenlerle görüşüyoruz, ben bile görüşüyorum. 250-300 bin lira arası daire başı maliyetten bahsediliyor. Güçlendirmenin detayına göre artabilir. Biz bunu kârsız vatandaşımıza sunmak istiyoruz. Çok uzun olmamak kaydıyla taksitlendirme imkanı sunmak istiyoruz.
'İKİ ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA OLAN AİLELERE VERİYORUZ'
Aynı evde iki asgari ücret gelirinin altında olan hanelere böyle bir fırsat sunmak istiyoruz. Her vatandaşa değil, ödeme açısından bir adaleti olmasını istiyoruz. 1 milyon liralık paraya ihtiyacı var diyelim. Kotayı gelir seviyesi üzerinden koymak zorundayız. İki asgari ücretin altındaki herkes. Bu önerimiz Ocak'ta İBB Meclisi'nde gönderildi. Şu anda mecliste, çıkmasını bekliyoruz. Kira desteğimizi de gönderdik. Devletimizin kentsel dönüşüm konutlara verdiği kiranın tam 3 katını veriyoruz. Sadece konut sahiplerine değil, kiracıları da destekleyecek biçimde, çünkü ir an evvel boşaltmaları gerekiyor. 1 milyon vereceğimiz vatandaşımızın faizini üstleniyoruz. Onun rahatlıkla ödeyebileceği seviyeye getiriyoruz.
'GELİRİ İKİ ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA OLAN AİLELER'
Bankadan daha düşük faizli kredi elde etme vatandaşımız var. Türkiye'de en az kredi riski, konut ödemeleridir. Yılda 15 binlik konuta varan seviyeye ulaşabilir. Burada güvence olsun istiyor, KİPTAŞ'ı halkanın içine koyuyoruz. Binanın hızla bitmesi lazım, insanımızı evin içine koymak istiyoruz. Öncelikli yüksek riskli yapı grupları olacak. 2 asgari ücretli çalışsa bile aslında biz ona bu imkanı sunuyoruz. 100 metrekarelik bir ev, 2 oda 1 salon kredi imkanını vermiş oluyoruz. 14 bin 77 konuta ulaşabiliyoruz. Ocak ayında görüşülsün diye gönderdiğimiz yazıdır bu. Deprem bizim hiç gündemimizden çıkmadı. Kamu bankalarından 1 kuruş alamıyoruz biz. Özel bankaların işine gelen metodoloji sunuyoruz.
'HIZLI TARAMA İŞLEMİNİ DEVLET DE ÖNEMSİYOR'
Ben işini iyi yapanlar, işini iyi yapmayanlar diye bakarım, şucular, bucular diye bakmam. Karşıma aldığım her yükleniciye şunu dedim, işini iyi yaptığı takdirde başımın üstünde yerin var. Çok net ifadtelerim budur. Az önce bahsettim, yapı sektörü, inşaat malzemecileri, finans sektörü, sigortacılık sektörü o işin içinde olacak. Bu işe kurumumuzun finansla ilgili birimi eğildi, genel sekreterimiz eski finansçı, bu işi pişirdi getirdi. Hızlı tarama işiyle önce dalga geçildi, şimdi devlet önemsiyor bunu. Bu ülkede daha iyi daha yeşil konutlar olsun diyen arkadaşımız şu anda hapiste.
Tespitleri yaptık, şimdi kendi yatırım planımızla süreci işletiyoruz. İlgili kurumlara, Karayolları'na başka işletmelere ait hatlar var. Bunların yazışmalarını yaparak, bunların değerlendirilmesi sonucunda yenilenmesini talep ediyoruz.
'VATANDAŞ KULLANMAYACAK AMBULANS KULLANACAK'
Deprem anında, biz mesela genel başkanımızla Adıyaman'dan 2 saatte çıkabildik. Bir minibüsteydik. Makam arabasını tercih etmedi genel başkanımız. Düşünsenize 2 saatte Adıyaman'dan çıkabildik. Ambulans, iş makinaları, arama kurtarma ekipleri. İstanbul'u düşünün TEM karayolu, D-100 karayolu başta olmak üzere hattın kesintisiz şekilde sadece görevli araçlara tahsis edilmesi konusunda tedbirler alınacak. Vatandaş kullanmayacak, ambulans, arama kurtarma ekibi, iş makinaları kullanacak şekle getirecek ana arterden bahsediyorum. Bizim anlattığımız bütüncül planın parçaları. Bu planın bir adı var. Türkiye Afet Müdahale Planı. Biz bunun İstanbul'daki parçasıyız. Bunun içinde MSB var, Ulaştırma Bakanlığı, 39 ilçe belediyesi var. Devletimizin hiçbir kurumunu reddederek bir şey anlatmıyoruz. Tam aksine onun parçası olduğunu hatırlatarak düzenin doğru kurulmasını bahsediyoruz.
'5 BİN KİŞİYİ BU SÜRECİN PARÇASI YAPACAĞIZ'
Yüzbinlerce gencimiz yeni fırsatla 1 aylık bedelli askerliğe gidiyor. 1 ay afet gönüllüsü olma adına bütün öğrenmesi gerekenler öğrensin. Bu ona hayat boyu yeter. Bu muazzam kaynak. İstiyoruz ki bu kaynak büyüsün. Meslek odalarıyla hızlıca bir protokol yaptık. İstanbul'da 5 bin meslek odalarına kayıtlı 5 bin kişiyi hızlıca bu sürecin parçası yapacağız. Eğitim kadar bu işin meraklısı olacak. Dünyada bunun örnekleri var. Geçmiş dönem İSKİ Genel Müdürümüz Raif Bey, Naci Hoca ve ben üçlü toplantı yapmıştık. Mesele şu, isale hatlarının en az hasarla, en şiddetli depremden sağlıklı çıkması. Barajların sağlamlığıyla ilgili DSİ ile protokol yapıyoruz. 3 yıl önce çalışmalar bile bugün sonuç veriyor. Bu iş kısa, orta, uzun vade diye tarifleyeceğiz süreç. Benim derdim, heba olan 24 yıl. Şimdi Maraş'ı milad, kırılma anı kabul edelim. Adana eylem planı çalışıyor, Mersin aynı şekilde çalışıyor. Sahil şeridindeki kentsel dönüşümle ilgili süreçte işbirliği yürütüyoruz.
'KUZEYE AKAN YENİ BİR ARTER OLUŞTURACAĞIZ'
Kuzey hattını önemsiyoruz. 2,5 milyona yakın insanımızı ama çadırkent ama mevsimine göre konaklayabileceği rezerv alandan bahsediyoruz. Bu çadırkent, konteyner kent olabilir. İstanbul'da temel duruşumuz, dua ediyoruz, olabilince geç deprem, hızlı bir organizasyon ve iyileşen İstanbul ve dolayısıyla en has hasar. Ama yine bu süreyi insanlarımızın dışarıda geçirmesi olabilibir. Kuzeye doğru insanlarımızı akıtacak yeni bir arter oluşturma çabasındayız.
'BU ŞEKİLDE DEVAM EDERSEK İSTANBUL BİZE DİZ ÇÖKTÜRÜR'
80'li yıllarda Beylikdüzü ve yakın çevresi uydukent olarak tariflendi. Şu anda orada 3,5 milyon insan yaşıyor. Bakırköy eski Bakırköy değil. Ayameme, Çınçın deresi tıklım tıklım yapı doldu. Bırakın yeni konut üretmeyi, 15, milyon evin eşyasını taşımaya kalksanız 10 senede taşıyamazsınız. 1,5 milyonluk konutu nereye taşıyorsun? Kuzey ormanlarını mı yok edeceğiz? Siz yeni yerleşim yeri yapıyorum derseniz, İstanbul'u 40 milyon yaparsınız. Kuraklığı ve susuzluğu konuşurken, İstanbul'a 20 milyonu, Marmara bölgesine 30 milyonu yığdık. Bu şekilde devam edersek İstanbul bize diz çöktürür biliyor musunuz?
'İSTANBUL'DA YENİ TOPLANMA ALANLARINI TESPİT EDİYORUZ'
Uzay fotoğraflarına baktığınızda toplanma alanların yetersiz olduğunu görmek çok kolay. Esenler'i, Bağcılar'ı örnek verebiliriz. Bugün itibariyle toplanma alanlarıyla ilgili yeni alanlar tespit edildi. Az önce bahsettiğimiz koridorlarla ilgili süreçlerin imar planlarına işlenmesini ve bir daha değiştirilmemek üzere Meclis kararları alınmasını öneriyoruz. Mümkün olanlarına bakıyoruz. Deprem Konseyi meselesinin gündemi olmalı bunlar. Yeni toplanma alanlarıyla ilgili çalışmalarımız var. Nerede nasıl üretebiliriz. Sayıyı oldukça yukarıya çıkardık. Çok rapor açıkladık. Biz hızlıca 3 ay içerisinde 30 toplanma alanı. Acil toplanma ve geçici barınma alanları. Burada tuvalet, sağlık hizmetleri noktalarıyla ilgili yatırımlarımızı yapacağız, 3 ayın içerisinde 30 noktamızın bitirildiği şekilde İstanbul'a anlatacağız. Semt parklarının birçoğu acil toplanma alanları.
'ALET VE EKİPMANLARIN SAĞLANACAĞI MERKEZLER'
Bu tür alanlarda su deposundan jenaratörüne, depremden 3-4 gün içerisinde hiltid en tutun da bir çok ihtiyacı içinde barındıran konteynıra. Alet ve ekipmanların sağlanacağı merkezler oluşturulması lazım. Bu çok büyük organizasyon ve afet planı istiyor. Tam da bu işi iyi organize edilmesi adına, kusursuz işleyişi tasarlamamız lazım. Mesela niçin asker görünmedi sahada dedik. Silahlı kuvvetlerin nasıl plana dahil olacağı konuşulması lazım. Mesela bu konunun gizliliği diye bir şey olmaz. Hatay'da bu yaşandı. Aynı şey diğer yerlerde de yaşandı. Kendi yakınını kaybetmiş belediye çalışanı var. Biz diyoruz ki, bu planın Ankara'dan Zonguldak'a, Edirne'den Kırklareli'ne eylem planına dönüşmesi lazım ki, çünkü arama kurtarma meselesinin en kritik saatleri ilk saatler.
'DEPREMLE İLGİLİ İSTANBUL YASASI'NA İHTİYACIMIZ VAR'
Yazılarımızda 'depreme dayanıklılık konusunda yeterli olmayan binalarda iletişim cihazlarını koyamazsınız' diyeceğiz. Sağlam kamu binalarının kullanılmasını tavsiye edeceğiz. Eğer x şebekesinin testi varsa kabul edilecek. Bütün bunların olabilmesi için yasal düzenlemelere ihtiyacımız var. Depremle ilgili İstanbul Yasası'na ihtiyacımız var. Yaptırımları güçlü, geriye dönüş imkanı olmayan yasal düzenleme.
'KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ TETİKLEYEN SÜRECİ BAŞLATTIK'
Şu ana kadar 32 farklı bölgede 16 bin 281 bağımsız birimi teslim ettik ya da şu anda inşası devam ediyor. 12 tamamlanan projemiz var. Yürütülen 20 projemiz var, 6 bin 892 konut. Toplamda 42 milyar liralık yatırım yürütüyoruz KİPTAŞ tarafından. KİPTAŞ'ın geçmiş dönem ürettiği sosyal konutun yıllık üretimin çok üstüne çıktık. Sosyal konut başka bir şey, karıştırmayalım. Sabit taksitle 120 aya varan insanları ev sahibi yapıyoruz. Mesela İstanbul Yenileniyor süreci üzerinden de kentsel dönüşümü tetikleyen süreci başlattık. Mesela yarın bir binanın yıkımına gideceğim. Mahalle aralarına gireceksiniz dedim. İstanbul'da kentsel dönüşümde en fazla tıkanan mesele güven sorunu. Mahalle arasına girecek. Şu anda 20 noktada girişimlerimizi sürdürüyoruz.
'24 YILDA YIKILAN BİNA SAYISI 1632'
Şu anda sözleşmeleri devam eden kentsel dönüşüm projelerimiz 12 noktada. Kartal, Şişli, Bakırköy var. Yıkılması gereken bina olarak yıkılan bağımsız bölüm sayısı 1632. Boş alanda konut üretmek başka. Yıkılması gereken dediğimiz binalarla ilgili 24 yılda 1632. 3 yılda bizim yıktığımız 1156. Neredeyse 24 yılın ritmini 3,5 yılda yakaladık. Bu yarışı bile doğru bulmuyoruz. O kadar ufak sayılar ki. Son 1,5 yıl içerisinde süreci tıkayan şey, artan maliyet ve yüksek faizler. Bu inanılmaz darbe vurdu. Biz şu ritmin 2-3 katına çıkardık. Küçükçekmece Belediye Başkanı orada yoğun çalışma içerisinde. Bu dönemde kamunun ihalelerle ilgili ikinci kez Türkiye sözleşmelerde fesih sürecini yaşıyor. İhaleyi alan firma krizden sonra yüzde 15 seviyesine gelmemişse sözleşmeyi fesh ediyor.
'METROLARIMIZI EN DONANIMLI HALE GETİRİYORUZ'
Metroların inşası mühendislik açısından en güçlü çalışmalardır. Betonarme kalitesi. Metrolarda kullanılan betonun, kullanılacağı taşın ocağı bile bellidir. Bu kadar mühimdir. Metroyla ilgili biz metro duraklarını, geçici barınma noktalarını, sağlık hizmetinin verilme noktaları olarak afet eylem planına koyduk. Metrolarımız İstanbul'da kesintisiz erişimi sağlama konusunda donanımlı hale getirilmesi konusunda çalışma sürdürüyoruz. Deprem anındaki sinyalizasyon sistemi ile metrolarda ve buralarda araçların anında sistemi kesmesi, sonradan devreye girmesi, kesintisiz enerji sistemlerin varlığı.
'MARMARAY'IN DA AYNI STATÜDE OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM'
Yeraltı yapıların yüksek seviyede güvenlik hizmeti aldığını biliyorum. Bu sektörün takipçisi olarak söylüyorum. O bakımdan Marmaray'ın da aynı statüde olduğunu düşünüyorum. Keşke sayın Cumhurbaşkanının verdiği rakamlar, Güneydoğu Anadolu'daki 10 şehrimizde olsa. Bazı şehirlerde yüzde 12 seviyesinde. Yıkılmış yapılardaki yeni yapıların oranı. Bizim tespitlerimiz üzerinden konuşuyorum. Yıkılan yapıların yüzde 90'ı 2000 bin öncesi. Ben 2000 sonrası yapılan kaçak yapıları bilmem. İstanbul'da 2000 sonrası yapılarda ruhsatlı, denetim süreci işletilmiş yapılarda, birisi hırsızlık yapmamışsa, müteahhit ustanın, kalfanın beceriksizliğinin kurbanı olmamışsa... İnşaat sektörü çok acilen, ehliyetli bir sektöre dönüşmeli.
'KEŞKE AFAD BAŞKANI, KIZILAY BAŞKANI YANIMDA OLSA'
Bugün açıkladığımız stratejinin temelinde afet öncesi yapılması gerekenlere eğildiğimiz toplantı oldu. Afet anında işimize yarayacak olanlar bunlar. Altyapının güçlendirilmesi, yenilenmesi. Afet zamanına kadar yapmamız gerekenler. Seferberlik ilanı bu hat üzerine kurulu. Nisan ayında AFAD'ın ortaya koyacağı çalışmalar, farklı kurumlardan aldığımız bilgiler doğrultusunda afet anında durumumuz ne? Keşke şöyle olsa, İBB, AFAD Başkanı, Kızılay Başkanı şurada olsa, beraber anlatsak. Ben şu anda İBB'nin üzerine düşeni anlatıyorum. Afetle ilgili arama kurtarma insanlarımız var ama bu da yetmez diyoruz, çevre illerin de afet gönüllüleri olarak İstanbul'a akması gerekiyor.
'ALACAĞIMIZ TEDBİRLER EKONOMİK BAĞIMSIZLIĞIMIZI SAĞLAYACAK'
19 farklı kurum İstanbul'da plan yapabilir, ruhsat yapabilir durumda. 25 yasa var, bu olmaz. Bu bir kakafoni. Özelleştirme İdaresi İstanbul'da niye plan yapsın? Sonra da iyi paraya satsın. Peki yapsın da plan yaptığı zaman çevreye etkisi ne? İlçe belediyesine, büyükşehir belediyesine sormuyor. İstersen gökdelen dik. Aynı şeyi Çevre Şehircilik Bakanlığı yapıyor. İstanbul'un afet planının yönetim biçiminin İstanbul'a özel olması lazım. Bu ülkenin ekonomisinin yüzde 60'ı, sanayisinin yüzde 55'i bu bölgede. Bu alacağımız bütüncül tedbirlerin tamamı ekonomik bağımsızlığımızı sağlayacak. Şili ülkesine giden turistlere kitapçık veriyor. Burası deprem bölgesi, her an sallanabilirsiniz, ama lütfen binalardan çıkmayın; çünkü binalar sağlamdır, diyor.
'GÜÇLENDİRMEYE TAM GAZ GİRİYORUZ'
Hedef koyarı ama bu işin tek taraflı olması mümkün değil. Binanın boşaltılmasının mevzuatı ile ilgili katkı istiyoruz merkezi hükümetten. İstesek de istemesek de paydaşları var. Bu işin tek başınası artık olamaz. Türkiye artık değişti, değişmek zorunda. En etkin depremi dert edinen, bize soran yaş grubu çocuklar ve gençler. Güçlendirmeye tam gaz gireceğiz. Dönüşüme tam gaz gidiyoruz. Arkadaşlara 'hızlanın' diyorum. Ben motivasyonu yakalamak istiyorum, sahanın aksiyonunu yakalamak istiyorum. Sizin binanın yenilendiğini gören yan komşu, ben de yapmam lazım diyecek. Eşi boykot edecek, çocuğu yakasına yapışacak. Bu işin sahibi de kahramanı da Ekrem İmamoğlu değil. 16 milyon insan olmazsa bu iş yürümez. Merkezi idare, 39 belediyemiz sahiplenip konuşalım. Ben bu söylediklerimi yapamazsam, tıpış tıpış evime giderim.
'BEN SON SANİYEME KADAR KOLLARIMI SIVADIM'
Hukuksuzluğu kafaya koymuş insanların vicdanla, zamanlamayla hiç ilişkisi olmaz. Dünkü tehdit neyse hukuksuzlukla ilgili, yarın bile karar verebilirler. O konuyu şöyle görüyorum, burada yetkim ne kadar varsa son saniyesine kadar kolları sıvadım. İstanbul'un sokaklarında ihtiyaç varsa motivasyona Adana, Mersin, Konya'ya gidip bu konuyu anlatmak zorundayız. 42 milyarlık KİPTAŞ yatırım yapıyor diyoruz. Adında deprem geçen bütçe ne kadar deniliyor. Siyasi polemiğe girmeyeceğim.
'DEPREMDE ÇOK GENİŞ BİR DENİZ STRATEJİMİZ VAR'
İstanbul Deprem Çalışma Grubu'nun yaptığı çalışmalarda çok deneyimli insanlar var. Burada hassas tespitler var. Bütün tespitler stratejimizin içine girmiş durumda. Belli noktalarda yüzer iskelelerin yapılması gibi. Tsunami ihtimaline karşı zarar görecek iskelelerin olmasından ötürü, yüzer iskelelelerin hizmet vereceği noktalara kadar. Bir deniz stratejimiz var. Bütün havalimanlarının hem İstanbul'un tahliyesine hem İstanbul'a gelecek olan yardımların daha kolay erişimine kadtar eylem planımız var. Evet bu AFAD'ın işi. Biz bir çalışma yaptık, AFAD'ın programında olmayanları eklemek için yaptık.
'BOŞTA OLAN 700 BİN KONUT 1,5 MİLYON İNSAN DEMEKTİR'
Ekrem İmamoğlu'nun bir evi var oturuyor, bir evi var, boşta. Yazın gidiyor diyelim. Bu tür adreste gözükmeyen 700 binin üzerinde bina var. Biz bunun yarısına yakın dahi olsa 400 bin konut demektir. Bu da 1,5 milyon insan demek. Buralar kiralık konut olarak kullanılabilir. Bu sadece İBB'nin atacağı adım değil. Emlak vergilerinin koyulması şarttır diyoruz. Zorlayalım, boş konut tutmasın. Bu aynı zamanda kira rakamlarını da aşağıya indirecek uygulama. Bu İstanbul konut politikalarımızın önemli maddelerinden bir tanesi. İstanbul'da Ruslar, Araplar, Türkmenler var. 1 milyon 200 bine yakın oturma izni alan insanlar var. Afet eylem planımızın eğitimini hızlı bir şekilde hayata geçirmemiz şart.
'OKULLARIN KAPATILMASI KARARI İNANILIR GİBİ DEĞİL'
Bir yeğenim diyeceğim bir kardeşimin çocuğu İstanbul Hukuk'u kazandı. Gelir gelmez pandemi oldu. 1,5 senesi gitti. Şimdi bir dönem daha. 2 sene. Pandemi ayrı. Orada gereği yapılmadı. Boşuna uzatıldı. Bugün değerli hocamız 'Proje çizenlerin seri bir biçimde ehliyetli olup olmadığı gözden geçirilmeli' dedi. Eğitim meselesi böyle ihmal edilmez. Almanya'nın yerle bir olduğu dönemde, bir daha yerinden kalkamaz denildiğinde, önemli bir isim 'üniversitelerimiz var' demişti. Biz deprem oldu, İstanbul'da öğretimi kapatıyoruz, akıl alır gibi değil. Bu çocuk evine nasıl dönsün. Yakardık, bunu geri alın dedik. Hukukun en önemli dersini hocasından dinlemediği sürece kitaptan okuyarak anlayabilir mi? Ya da mühendisi. Bazı bölümlerle ilgili bazı merkezlerimizde güvenilir, ehliyetli akademisyenlerle bazı dersler yapılabilir. Mart ayı içerisinde harekete girsin istiyoruz. Biz destek eğitim programını uygulayacağız.
'KENDİMİ TANIMLADIĞIM TEK CÜMLE: BU DEĞİŞİMİN NEFERİ OLMAK'
2023 genel seçiminin hayati seçim olduğunu, aslında işaretlerini az önce konuştuğumuz büyük meselenin aralarında pasaj pasaj sundum. Bu işin rejim meselesi olduğunu, sürecin işlememesi sağlayan sorunun yönetme anlayışı ve biçimi olduğunu dile getirdim. Muhalefetin ortaya koyduğu prensiplerin ülkemize çok büyük faydalar getireceğini görebiliyorum. Sistemin liyakatli insanlarla, doğru yerlerde olmasıyla büyük düzenleme olacağını görüyorum. Kendimi tanımladığım tek cümle bu değişimin neferi olmak. İBB Belediye Başkanıyım. Görevini en iyi yapan bir belediye başkanı olma çabası içindeyim. Kahramanmaraş depremiyle başlayan zaman dilimi benim için gerçekten bambaşka zaman dilimi. 1999 depremi benim hayatımı değiştirmişti. Meslek, aile yaşamıma, sürece, acılara bakışa, insanlara bakışa çok yönlü değişimi bana sundu. Belki siyasetle buluşmama vesile oldum.
'SAYIN AKŞENER'İN HAKKIMDA SÖYLEDİKLERİ BENİM MUTLU EDİYOR'
Şu anda sorumluluğumun farkındayım, öncelikleri açık ara hayat kurtarma, dirençli kentler vaad etme, insanların yaşama umutla tutulmasını sağlayan İBB Belediye Başkanlığı sorumluluğumu çok yukarı taşıdı. Yarın yapılacak Millet İttifakı toplantısında başta benim sayın genel başkanım Sayın Kemal Kılıçdaroğlu, Meral Akşener ve diğer liderler o masada bir karar alacak. Biz başından beri oradan çıkacak kararın neferi olacağız. Meral Hanım'ın söyledikleri, ifade ettikleri, biz birebirde bu sohbeti yapmadık. Meral Hanım'la benimle ilgili söylediği başarılı olma sözleri beni çok mutlu ediyor. Bunu genel başkanımızın da ifade ettiği anlar vardır. Yarın inşallah karar alırlar. Gazeteye yansıyanlar var. Kendileriyle konuşmadıktan sonra sadece bir haber ve yorum olarak okuyorum. Aralarında ne konuştuklarını bilmiyorum.
'6'LI MASADAN KİM ÇIKARSA SEÇİMİ KAZANDIRIRIZ'
14 Mayıs'ı beklemeyebilirler diye düşünüyorum. Her an kararı alabilirler. Siyasi bir karardır. O tehdit bugün de vardır. Ben seçimi iktidarın zaten kazanamayacağını düşünüyorum. Adayımız kim olursa olsun onu elbirliğiyle kazandıracağız. Yarın 6'lı Masa'dan kim aday çıkarsa onu mutlaka Cumhurbaşkanı yapacağız.
'İKTİDAR VE MUHALEFETİN KONUŞMA BİÇİMİ VE TAVIRLARI BELİRLEYECEK'
Keşke bu mesele seçim vaadi meselesi olmasa. Yeni Hatay'ın, yeni Malatya'nın, yeni Adıyaman'ın, İslahiye'nin, Gölbaşı'nın nasıl bir şehir kurgusu içerisinde ayağa kalkacağını hep birlikte konuşabileceğimiz zemini organize edebilecek erdeme sahip olabilsek. Bu iş üzerinden siyaset ve oy devşirme yüzünden yanlış ve saçma sapan meseleye dönmesi. Bu dönemde tavır ve konuşma biçimi iktidar ya da muhalefetin lehine ve aleyhine çok etkili olacak. Şu ana kadar büyükşehir ve diğer belediyeleriyle sahada cansiperane, bazıları muhatap bulamamasına rağmen 'ben ne yapabilirim' duygusuyla elinden geleni yapan muhalefet belediyelerini gördük. Burada tavırlar, not tutmalar, tehdit etmelerin halk nezdinde mutlaka değerlendirmeye alınacağını düşünüyorum.
'SEÇİMLER ERTELENMEMELİ, İPTAL EDİLMEMELİDİR'
Seçimler zamanında olmalıdır. Ne yazık ki milyonlarca insanımız orada değil, göç etmiş durumda. Bugünün teknolojisi ve lojistiğiyle beraber YSK elindeki imkan ve imkansızlıkları tarif ederse, insanlarımızın en güvenli biçimde en kullanma imkanına katkı sunmak isteriz. Bu ülkede gereksiz yere iptal edilmemeli, ertelenmemeli. Bunlar demokrasiye zarar veren unsurlardır. 14 Mayıs'ta depremin etkisine rağmen seçimin yetiştirilebileceğini ve buna bizlerin katkı sunması gerektiğinin altını çizmek isterim.
'BU RUHA ZERRE ZARAR DEĞİL NEFERİ OLMAYA ANT İÇTİM'
Her olgun fikrin masada tartışılması için o masa kuruldu. Adayın belirlenmesinden, seçim sürecinde ortaya koyulacak ortak strateji, seçim güvenliği, listelere, seçim sonrası hangi adımların atılmasına varıncaya kadar o masa kuruldu. Benim şu anda burada sizin ve milletimizin huzurunda fikir beyan etmek kendi partime, İstanbul'daki önemli paydaşım İYİ Parti ve diğer parti paydaşlarıma haksızlık olur. Dikkatli konuşmak zorundayım. Ben bu ruha zerre zarar veren değil tam anlamıyla neferi olmaya ant içmiş birisiyim.
'BENİ YIPRATMAK İÇİN HAMLELER OLMUŞTUR'
Ben şunu söyledim; görevimin başındayım. İBB Belediye Başkanıyım, gündemim bu, hakkını vermek istiyorum. Hatta daha ileri gittim, her CHP'nin takdiri, onayı kendi genel başkanının Cumhurbaşkanı adayı olmasıdır. Ne yaptığımı biliyorum. Beni yıpratmak için hamleler olmuştur. Neler yaşadık, hepimiz biliyoruz. Bugün CHP kendi adayını belirlemiyor, 6'lı Masa adayını belirliyor. Şu anki ortamda bahsedilen mevzulara cevap vermeyi doğru bulmuyorum. Partim adına, ülkem adına, milletim adına düşünüyorum bunları. Bugünkü psikolojide benim milletim adına, 16 milyon hemşehrim adına, 10 ilde kaybettiğimiz insanımız adına görevim gereği öncelikli düşünmem gereken hatlarım olduğundan inanın bunlara cevap vermeyi uygun bulmuyorum.
'İSTANBUL'DA YÜZDE 60'LARA YAKLAŞAN BİR ONAYI YAKALAMIŞ BULUNUYORUZ'
İstanbul'un her semtinde, her sokağında, dün Bağcılar'daydım, yarın Adalar'a gideceğim, bir sonraki gün Beykoz, daha sonra Üsküdar'a gideceğim. 4 yıla yaklaşan zaman dilimi içerisinde sokakları adımlamak konusunda benim kadar yüksek performanslı bir belediye başkanı son zamanlarda yok. Dolayısıyla teveccüh görüyorum. Bunu İstanbul'da sorguluyoruz. Yüksek oranda kabul görüyoruz. Artık biz İstanbul'da yüzde 60'lara yaklaşan desteği, onayı, kabulü yakalamış durumdayız. Bugün geldiğimiz noktayı İstanbul bazında çok başarılı, Türkiye nezdinde elde ettiği kabul, hoşgörü ve sahiplenmeyi çok başarılı buluyoruz.