Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında 693 ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Kararnamelere göre; 928 kişi kamudaki görevinden ihraç edilirken 60 kişinin göreve dönüşünün yolu açıldı. 10 emekli TSK personelinin rütbeleri alındı ve 6 kurum kapatıldı.
694 sayılı KHK ile de MİT Müsteşarı'nın tanıklığı Cumhurbaşkanı’nın iznine bağlandı. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) kuruldu. Ayrıca milletvekillerine seçimler öncesinde ya da sonrasında işlediği suçlardan soruşturma açılabileceği, Albay ve generallerin rütbe süresi dolmadan terfi alabileceği de KHK'da yer aldı. Yeni KHK ile Aksaray'ın Sultanhanı ile Artvin'in Hopa ilçesine bağlı Kemalpaşa beldeleri ilçe yapıldı.
Milletvekillerine soruşturma
964 sayılı olağanüstü hal kapsamında bazı düzenlemeler yapılması hakkında KHK’ya göre; milletvekillerine seçimler öncesinde ya da sonrasında işlediği suçlardan soruşturma açılabilecek.
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yerin ağır ceza mahkemesine verildi.
Resmi Gazete'de yayımlanan 694 sayılı KHK'da, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun Cumhuriyet savcısının görev ve yetkilerini düzenleyen 161'inci maddesine şu fıkra eklendi:
"Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir. Soruşturmayı Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği vekili bizzat yapar. Başsavcı veya vekili, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısından soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısı zorunlu olan delilleri toplar ve gerekmesi halinde alınacak kararlar bakımından bulunduğu yer sulh ceza hakimliğinden talepte bulunur."
Askerlik yoklaması ve celp ile ilgili hususlar TV ve radyo üzerinden tebliğ edilecek
Milli Savunma Bakanlığı tarafından, o yıl askerlik çağına girenler ile bir önceli sene ertesi yıla terk edilenlerin yoklamalarının yapılacağı hususu ve celp ile ilgili hususlar TRT ile diğer ulusal yayın yapan televizyon ve radyo kanalları aracılığıyla zorunlu yayın kapsamında duyurulacak.
Bu duyuru yükümlülere tebliğ mahiyetinde sayılacak.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunda kullanılan araçlara el konulacak
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunda kullanılan araçlara, 5271 sayılı kanunun 128’inci maddesinin 4’üncü fıkrası hükmüne göre el konulacak. El konulan araçların, soruşturma ve kovuşturma devam ederken aynı suçun işlenmesinde tekrar kullanılması, Türkiye’de sicile kayıtlı olmaması, önemli miktar veya değerde uyuşturucu maddeyle ele geçirilmesi, suçun işlenmesini kolaylaştıracak özel tertibatın bulunması hallerinden birinin varlığı halinde araç sahibine iade edilmeyecek.
Kenevir ekimi yapana 10 bin güne kadar adli para cezası
Yeni KHK ile esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişiye, 500 günden 10 bin güne kadar adli para cezası verilebilecek.
Emniyet Teşkilat Kanunu’nda değişiklik
Emniyet Teşkilat Kanunu’nda değişiklik Emniyet Teşkilat Kanunu’nda yer alan “Görev Unvanları” başlıklı sütuna, “Polis Akademisi Başkanı İbaresi”nden sonra gelmek üzere “Özel Harekat Başkanı” ibaresi, “Polis Akademisi Başkan Yardımcısı” ibaresinden sonra gelmek üzere “Özel Harekat Başkan Yardımcısı” ibaresi gelmesi ve “Havacılık Müdürü” ibaresinden sonra gelmek üzere “Özel Harekat Müdürü” ibaresi eklendi.
Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu kurulacak
Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yükümlülüklerini yerine getirmesiyle ilgili koordinasyonu sağlamak ve istihbarat çalışmalarının yönetilmesinde temel görüşleri oluşturmak, uygulamayı belirlemek üzere Cumhurbaşkanı başkanlığında Mili İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) kuruldu.
MİT Müsteşarı’nın tanıklığı Cumhurbaşkanı’nın iznine bağlandı
MİT Müsteşarının sorumluluğu Başbakandan alınıp, Cumhurbaşkanına verildi. MİT Müsteşarı hakkında soruşturma yapılması Cumhurbaşkanının iznine bağlandı. Devletin çıkarlarının veya görevin gizliliğinin zorunlu kıldığı hallerde MİT mensuplarının, MİT’te görev yapmış olanların tanıklığı MİT Müsteşarına, MİT Müsteşarının tanıklığı ise Cumhurbaşkanının iznine bağlandı.
Soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi kararlarına karşı 10 gün içinde Danıştay Birinci Dairesine itiraz edilebilecek. İtirazlar en geç 3 ay içinde karara bağlanacak ve verilen kararlar kesin olacak. İzin verilmesi üzerine soruşturma Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılacak.
Kapatılan dernekler
693 sayılı KHK ile terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olan Mavi Derneği (Batman), Kuran Sevenler Derneği (Antalya), Antalya Çağlayan Lisesi Mezunları Derneği, Rojeva Medya gazetesi (Diyarbakır), Gazete Şujin (Diyarbakır) ve Dicle Medya Haber Ajansı (Diyarbakır) kapatıldı.
Kapatılan kurum ve kuruluşlara ait taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrak ilgisine göre Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılacak. Bunlara ait taşınmazlar tapuda resen ilgisine göre Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilecek.
Bunların her türlü borçlarından dolayı hiçbir şekilde Hazineden bir hak ve talepte bulunulamayacak. Devire ilişkin işlemler, ilgili tüm kurumlardan gerekli yardımı almak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından yerine getirilecek.
Daha önce yayımlanan KHK'lar ile kapatılan, Radyo 59, Özel Donegen Genetik Hastalıkları Tanı Merkezi (İstanbul) ile Mahmudiye Sosyal Yardım ve Eğitim Vakfının (Gaziantep) yeniden açılmasına izin verildi.
Albay ve generaller rütbe süresi dolmadan terfi alabilecek
Albaylar ve rütbe bekleme süresi üç yıldan az olan general ve amiraller, rütbe bekleme süresi bakılmaksızın ve sicil şartı aranmaksızın Yüksek Askeri Şura Başkanının kararıyla Yüksek Askeri Şura değerlendirmesine alınabilecek. Bunlardan terfi ettirilenler ile kadrosuzluktan emekli edilenler rütbe bekleme sürelerini tamamlamış sayılacak.
Emniyet Genel Müdürlüğü’nde 32 bin kadro açıldı
KHK'ya göre, Emniyet Genel Müdürlüğü merkez teşkilatında bir özel harekat başkanı, 3 özel harekat başkan yardımcısı, bin komiser muavini, 2 bin polis memuru olmak üzere toplam 3 bin 4 kadro oluşturuldu. Genel Müdürlüğün taşra teşkilatına ise 8 özel harekat müdürü, bin 500 komiser muavini, 20 bin polis memuru, 7 bin 500 çarşı ve mahalle bekçisi olmak üzere toplam 29 bin 8 kadro ihdas edildi. Böylece, Emniyet Genel Müdürlüğüne toplam 32 bin 12 kadro verildi.
Önlisans mezunu Polis Meslek Eğitim Merkezlerine alınacak
Toplam kontenjanın yüzde 20'sini aşmamak kaydıyla Bakanlıkça belirlenecek sayıda önlisans mezunu, Polis Meslek Eğitim Merkezlerine alınabilecek.
Jandarma Genel Komutanlığında istihdam edilmek üzere alınan uzman erbaşlardan komutanlıkta üç yıllık hizmet süresini tamamlayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak. Üç yıllık süreyi tamamlamadan ilişiği kesilenler ise askerlik hizmetlerini yerine getirecek.
Yeni hâkim ve savcı kadrosu
Adalet Bakanlığı taşra teşkilatlarında 4 bin hakim ve savcı, 2 bin de hakim adayı kadrosu oluşturuldu. Öte yandan Bakanlığın merkez teşkilatına ise bir İnsan Hakları Dairesi Başkanı, 4 daire başkanı kadrosu ihdas edildi.
Askeri hâkimler HSK tarafından sivil mahkemelere atanabilecek
Olağanüstü hal kapsamında yayımlanan KHK ile Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin askeri hakim sınıfından başkan, başsavcı, ikinci başkan, daire başkanı ve üyeleri ile yedek subaylar haricindeki diğer askeri hakimler, Hakimler ve Savcılar Kurulunca bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri ile diğer adli ve idari yargı mercilerine hakim veya savcı olarak atanabilecek.
HSK'ya 100 müfettiş kadrosu
HSK'da, 30 kurul başmüfettişi, 70 kurul müfettişi kadrosu oluşturuldu.
İhdas edilen yeni kadrolar
KHK'ya göre, İçişleri Bakanlığına 2 kaymakam, 2 yazı işleri müdürü, 2 nüfus müdürü, 6 şef, 4 programcı, 4 bilgisayar işletmeni, 206 veri hazırlama ve kontrol işletmeni, 2 şoför, 4 hizmetli, 2 kaloriferci, 2 dağıtıcı olmak üzere 236 kadro ihdas edildi.
Milli Eğitim Bakanlığında 2 ilçe milli eğitim müdürü, 2 şube müdürü, 4 şef, 24 memur, 2 şoför, 4 hizmetli olmak üzere 38 kadro oluşturuldu.
Sağlık Bakanlığına aralarında tabip, hemşire, sağlık memuru ve şoför bulunan 62 kadro ihdas edildi. Diyanet İşleri Başkanlığında 2 ilçe müftüsü, 22 memur, 2 şoför ve 2 hizmetli olmak üzere 28 kadro oluşturuldu.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne ise 28 yeni kadro verildi.
Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü taşra teşkilatına ise 72 tabip, 30 sağlık teknikeri, 30 hemşire, 30 sağlık memuru, 15 ebe olmak üzere 177 kadro ihdas edildi.
Emniyet Genel Müdürlüğünde 2 ilçe emniyet müdürü kadrosu oluşturuldu.
Savaş hallerinde memurlar çekilme istekleri kabul edilmedikçe görevlerini bırakamayacaklar
Olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki devlet memurları, çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamayacaklar.
İki yeni ilçe
OHAL kapsamında yayımlanan yeni KHK ile Aksaray'ın Sultanhanı ile Artvin'in Hopa ilçesine bağlı Kemalpaşa beldeleri ilçe yapıldı.
OHAL kapsamında yayımlanan yeni KHK ile Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı da Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü olarak değiştirildi.
İdari yargının görev alanına giren konularda ilamsız takip yoluna başvurulamayacak
Resmi Gazete'de yayımlanan KHK ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 42'nci maddesine "İdari yargının görev alanına giren konularda ilamsız takip yoluna başvurulamaz." hükmü eklendi.
Öte yandan, kanuna geçici maddeyle şu hüküm ilave edildi:
"İdari yargının görev alanına giren konularda, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başlatılmış ilamsız icra takipleri hakkında, talep üzerine icra müdürünce 42'nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca dosya üzerinden düşme kararı verilir ve karar alacaklıya resen tebliğ edilir. Alacaklı, düşme kararının tebliğinden itibaren yedi gün içinde şikayet yoluna başvurabilir. Düşme kararının kesinleşmesinden itibaren 30 gün içinde idari yargı mercisinde dava açılabilir. Düşme talebinin reddine veya düşme kararı hakkındaki şikayetin kabulüne ilişkin karar kesinleşmeden takibe devam edilemez.
Birinci fıkra kapsamındaki ilamsız icra takipleri hakkında açılmış itirazın iptali veya itirazın kaldırılması davalarında talep üzerine, karar verilmesine yer olmadığına karar verilir. Tarafların yaptığı takip ve yargılama giderleri ile vekalet ücreti üzerlerinde bırakılır. Bu kararın kesinleşmesi üzerine takip dosyası icra müdürlüğüne iade edilir ve takip hakkında birinci fıkra uyarınca işlem yapılır."
İhraçlar
693 sayılı KHK'da, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca (MGK) devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum ve gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı ya da irtibatı olan kamu görevlerinin ihraçlarına ilişkin liste yer aldı.
Buna göre, TBMM'den 5, Hakimler ve Savcılar Kurulundan 1, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumundan 1, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan 1, Adalet Bakanlığı ve bağlı kuruluşlardan 142, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından 12, Türk Standardları Enstitüsünden 9, KOSGEB'den 5, Türk Patent ve Marka Kurumundan 2, Şeker Kurumundan 1, Devlet Personel Başkanlığından 2, Türkiye İş Kurumundan 32, SGK'dan 1, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından 2, Dışişleri Bakanlığından 4, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından 1, Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan 1, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan 2, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünden 1, Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ'den 1, Elektrik Üretim AŞ'den 1, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğünden 1, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından 4, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan 1, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumundan 10, Toprak Mahsulleri Ofisinden 2, İçişleri Bakanlığından 29, Emniyet Genel Müdürlüğünden 12, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünden 4, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığından 1, mahalli idarelerden 166, Sahil Güvenlik Komutanlığından 3, Kültür ve Turizm Bakanlığından 6, Milli Eğitim Bakanlığından 7, Milli Savunma Bakanlığından 19, Genelkurmay Başkanlığından 1, Kara Kuvvetleri Komutanlığından 106, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 40, Hava Kuvvetleri Komutanlığından 59, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumundan 3, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile bağlı kuruluşlardan 43, Karayolları Genel Müdürlüğünden 3, Türkiye Vagon Sanayi AŞ'den 1, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünden 1, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan 7, yükseköğretim kurumlarından 120 akademik personel ile 52 idari personel için ihraç kararı verildi.
KHK hükümleri kapsamında, bu kişilere herhangi bir tebligat yapılmayacak, haklarında özel kanun hükümlerine göre işlem tesis edilecek.
Bir daha kamu hizmetinde çalışamayacaklar
Kamu görevinden çıkarılan bu kişilerin, mahkumiyet kararı aranmaksızın, rütbe veya memuriyetleri alınacak, bu kişiler görev yaptıkları teşkilata yeniden kabul edilemeyecekler. Ayrıca bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemeyecek, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemeyecek, bunların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılacak.
Bu kişilerin silah ruhsatları, gemi adamlığına ilişkin belgeleri ve pilot lisansları iptal edilecek, oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecekler. İhraç edilenler, özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacak, pasaportları iptal edilecek.
Göreve iadeler
Söz konusu KHK'da, göreve iade edilen kişilerin listesine de yer verildi. Buna göre, TBMM'den 2, TRT'den 1, Adalet Bakanlığı ve bağlı kuruluşlardan 28, SGK'dan 3, İçişleri Bakanlığından 1, Emniyet Genel Müdürlüğünden 1, mahalli idarelerden 1, Milli Eğitim Bakanlığından 5, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 9, Hava Kuvvetleri Komutanlığından 5, yükseköğretim kurumlarından 1 kişi memuriyetlerine iade edildi.
Ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 3 kişinin isimleri ilgili KHK'nın ekindeki listenin ilgili sıralarından çıkarıldı. Söz konusu KHK hükümleri, bu kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalktı.
Söz konusu personelden bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren 10 gün içinde göreve başlamayanlar "çekilmiş" sayılacak. Bu kapsamda, göreve başlayanlara da kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları güne kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilecek.
Bu maddeye ilişkin işlemler ilgili bakanlık ve kurumlar tarafından yürütülecek.
Rütbesi alınan emekli TSK personeli
Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) emekliye sevk edilen, kendi isteğiyle emekli olan veya istifa eden subaylardan, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen Hava Kuvvetleri Komutanlığından 10 emekli tuğgeneralin rütbeleri alınarak, emekli kimlikleri iptal edildi.
Söz konusu kişiler uhdelerinde taşımış oldukları mesleki unvanları ve sıfatlarını kullanamayacak ve bu unvan ve sıfatlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamayacak. Bu kişilerin uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılacak, silah ruhsatları, pilot lisansları ve ilgili pasaport birimlerince pasaportları iptal edilecek. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacak.