Bir çok şeyin azı zararlı olduğu kadar fazlası da zararlı olabilir. Uyumak hayat standartlarımızın kaliteli olması için en gerekli olan şeylerden biridir. Fakat yetişkin bir insan için 7-8 saat uyku yeterlidir, daha fazlası keyfe girer. 12-13 saat uyku ise çok fazla uyumak anlamına gelir. Peki, çok uyumak zararlı mıdır? Yoksa vücuda faydaları da var mıdır?
Uyku süresi 90 Dakikayı Geçmemeli
Gün içinde kestirme veya şekerleme diye tabir edilen uyku da çok fazla uyumaya sebep olabilir. 90 dakikayı geçenlerde felç riskinin %25 arttığı gözlemlenmiştir. Hem gece hem de gündüz uzun saatler boyunca uyuyanlarda ise felç riski %85 artmaktadır, oldukça ciddi bir oran.
Uçun uykularda felç riski var
Çin’de yapılan bir araştırmaya göre günde 9 saat uyuyanlarda felç geçirme olasılığı 8 saatten daha az uyuyanlara göre %23 daha fazladır. Yani fazla uyku felç riskini yükseltmektedir. Hemde ciddiye alınması gereken bir oranda.
Bu araştırma Çin’de 62 yaşında olan 31.750 kişide yapılmıştır ve Nuerology dergisinde yayınlanmıştır. Fakat daha fazla araştırma yapılması da şarttır. Bazı uzmanlar felç dışında kolesterol seviyelerinde istenmeyen etkilere yol açtığını ve bel bölgesini genişlettiğini de söylemiştir.
Çok fazla uyuyanlarda bu riskler var
Tüm gün uykulu dolaşırlar
Kafalarını bir şeye veremezler, odaklanma problemi yaşarlar
İşlerine yetişmekte zorluk yaşarlar, hep geç kalırlar
Depresyonun habercisidir
Bunlar kişinin hayat kalitesini ciddi anlamda düşüren şeylerdir.
Şeker hastalığını tetikleyebilir
Şeker hastalığı ve obezite gibi olumsuzluklara da davetiye çıkarabilir. Fazla uyku hem pek çok hastalığı çeker hem de pek çok hastalığın habercisidir. Fazla uyku sonucunda vücutta glikoz toleransı artar, buda tip2 diyabete neden olur. Fazla uyku vücudun şeker işleme işlevini doğrudan etkiler. Kişi gün içinde daha az hareket ettiği için ve kalori yakmadığı için kilo alır ve obeziteye neden olur.
İYİ BİR UYKU İÇİN 8 UYARIYA DİKKAT
Kafein (kahve), nikotin (sigara) ve tenin (çay) uyanık tutacağı için, bu maddeleri içenler daha uzun sürede uykuya dalıyor. Dolayısıyla rahat bir gece geçirmek için uyumadan 3 saat öncesinde bu maddeleri tüketmemek gerekiyor.
Pek çok kişi alkolün uyumaya yardımcı olacağını düşünse de alkolün uykunun kalitesini bozarak olumsuz bir sonuç yaratacağını söyleyen uzmanımız “Alkol alındığında çabuk uykuya dalınsa bile gece boyunca uyku içinde kısa uyanıklıklara ve sabah erken ve yorgun uyanmaya neden olacaktır” dedi.
Özellikle içinde bulunduğumuz karantina sürecinde, her ne kadar gündelik rutin değişmiş olsa da, uyuma ve uyanma saatlerinin mümkün olduğunca düzenli olması önem taşıyor. Bu sayede biyolojik ritmin bozulması da önlenebiliyor. Her sabah aynı saatlerde uyanmak uykuyu düzenlemek için kullanılacak iyi bir diğer yöntem.
Gündüz uykusunun hiçbir şekilde gece uykusuyla aynı olmadığını söyleyen uzmanımız “Uyku gece uyunmalıdır, gün aydınlandıktan sonra da uyanmak, kesinlikle çok geç kalkmamak gerekir. Gündüz uyuduğunuz iki saat uyku ile gece uyuduğunuz iki saat uyku aynı değildir, gündüz uykusu kişiyi net olarak dinlendiremez” dedi. Gündüz uzun süreli uyunmamalıdır. Eğer karşı konulamaz şekilde uyku gelirse günde bir kez ve 20 dakikadan az süreyle uyunmalıdır, bu tazelenme yapar. Daha uzun süren uykular sersemlik oluşturabilir. Gündüz saat üçten sonra şekerleme yapılmamalıdır.” diye konuştu.
Yorulmayan veya egzersiz yapmayan kimseler geceleri uykuya dalmada güçlük yaşayabiliyor. Düzenli egzersiz ise insanların daha iyi uyumasını sağlıyor. Ancak egzersiz yapmak için en iyi zamanı tespit etmek gerekiyor. Yatma vakti ile egzersiz arasında en az iki saat bırakılması ve egzersizin öğleden sonra ya da akşam erken saatlerde yapılması gerekiyor. Sabah çok erken saatlerde yapılan spor da uygun değil.
Yatak odasının ısısından, kullanılan ışığa kadar birçok ayrıntının uyku hijyenini bozacağı için uyumayı zorlaştıracağını anlatan uzmanımız şu bilgileri verdi: “Yatak odası mümkün olduğunca sessiz olmalı, ışık gözler kapalı olsa da fark edilir ve uykuyu bozabilir, bu nedenle yatak odasının perdeleri kalın ve ışık geçirmez olmalı, televizyon ya da bilgisayar bulundurulmamalıdır. Cep telefonları yatakta kullanılmamalıdır.
Uykuyu beklerken yatakta uzun süre kalınması uyumayı zorlaştırıyor. Bu nedenle sadece uyku geldiğinde yatağa girilmeli. Eğer 20 dakika içinde uykuya dalınamazsa yataktan çıkılmalı ve heyecanlı olmayan bir kitap okumak, sakin bir müzik dinlemek gibi pasif bir aktivite yapılarak uykunun gelmesi yatak dışında beklenmeli.
Yatağa hem çok aç gidilmemesi hem de yatma vaktine yakın saatlerde ağır yemeklerin yenmemesi gerektiğini söyleyen uzmanımız şunları ekledi: “Uyumak istediğiniz saatten en az 3 saat önce yeme bırakılmalıdır ve akşamları hafif şeyler yenmelidir. Uyuyamadığınızda oyalanmak için bir şeyler yenmemelidir. Ek olarak akşam saatlerinde uyku kalitesini bozacak yiyecek ve içeceklerden (mide ekşimesi veya gaz yapan yiyecekler, çay, kahve, enerji içecekleri gibi uyku kaçıran maddeler barındıran içeceklerden) uzak durulmalıdır.