Avrupa Adalet Divanı’nın mayıs ayında verdiği, “Kişiler belirli koşullar altında arama motorlarından kişisel bilgilerinin kaldırılmasını isteme hakkına sahiptir “ şeklindeki kararının ardından, Google’ın bazı İngiliz medya kuruluşlarının haberlerinin linklerini kaldırması, yasanın uygulanmasına ilişkin Avrupa çapında tartışmalara yol açtı.
Google’ın geçen haftadan itibaren gelen link kaldırma taleplerini değerlendirerek Guardian, Daily Mail ve BBC’de yayınlanan bazı haberlerin linklerini arama sonuçlarından silmesinin ardından, Avrupa Birliği Komisyonu yetkilisi, AA’ya açıklama yaparak uygulamada “dengenin bulunması” çağrısında bulundu.
Bu hak, bir süper güç değil
AB Komisyonu Bölgesel Politikalar Sözcüsü Shirin Wheeler, ”Avrupa Komisyonu, mahkemenin “unutulma hakkı” kararını, düşüncelerin, ifade özgürlüğü ve medyanın özgürlüğü gibi temel hakların üzerinde ‘süper bir güce’ yükseltmediğine inanmaktadır” açıklamasını yaptı.
Avrupa Adalet Divanı’nın “unutulma hakkı” kararının uygulanmasında bazı net sınırların olduğunu vurgulayan Wheeler, ”İnternet kullanıcıları ve kişilerin temel hakları arasında özellikle mahremiyet, kişisel verilerin korunması gibi alanlarda doğru bir denge bulunması gerekiyor” ifadelerini kaydetti.
Konuya ilişkin olarak AA muhabirinin sorularına cevaben Guardian gazetesi de “Biz her zaman içeriğimize ulaşmanın engellenmesi konusundaki girişimlere ilişkin endişeliyiz. Avrupa Adalet Divanı’nın kararı, Google’ın bu başvurulara vaka bazında ilgilenmesi gerektiğini söylüyor. Mevcut yaklaşımın oldukça geniş bir yorum olduğu görülüyor. Eğer kararın amacı yayıncıların arka kapıdan sansürlenmesi değilse, Google’ı, bu tip kararlar alırken kriterler ve yayıncıların nasıl karşı tutum alabileceği konusunda şeffaf olmaya davet ediyoruz” diye konuştu.
Otoriteleri dinlemeye devam edeceğiz
Öte yandan Google’ın İngiltere’deki merkezinden konuya ilişkin olarak AA'ya yapılan yazılı açıklamada ise “Biz Avrupa Adalet Divanı’nın kararının ardından, yakın zamanda arama sonuçlarından kaldırma talepleri konusunda harekete geçtik. Bu bizim için yeni ve dönüşen bir süreç. Bize yapılan dönüşleri değerlendirecek, veri koruma ve diğer otoriteleri dinlemeye devam edeceğiz” ifadelerini kullanıldı.
Bilişim hukuku üzerine çalışan uzmanlar ise “unutulma hakkı” uygulamasının henüz yeterli netlikte anlaşılmadığını, ne tür içeriklerin hangi şartlarda kaldırılabileceğinin daha net açıklanması gerektiğini düşünüyor.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Cambridge Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. David Erdos, “Kararın neyin sonucunda, hangi aramalara ilişkin olarak verilerek BBC’nin arama sonuçlarından çıkarıldığı net değil. Bu vaka bize açık ve uyumlu standartların ve prosedürlerin geliştirilmesi gerektiğini gösteriyor. Şeffaflığın sağlanabilmesi için Google'un kişisel verilere yönelik haksız zarar vermediğinden emin olması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa hukuku bireysel başvuru hakkı tanıyor
Bilişim hukuku alanında İngiltere’deki çalışmaları ile tanınan Cambridge Üniversitesi araştırma görevlisi Julia Powles ise Google’ın AB yasaları çerçevesinde hareket ettiğini belirterek, “Avrupa hukuku bireylere,Google gibi veri sağlayıcılara doğru olmayan, gerçekle ilişkisi olmayan, ölçüsüz içerikleri kaldırması için başvurma hakkı tanıyor. Bu taleplerde meşru bir fayda söz konusu. Sonuçta, internet bilgiyi doğru olup olmadığına bakılmaksızın her yerden ulaşılabilir hale getirdi” ifadelerini kullandı.
Geçen hafta Google, içerisinde eski Merrill Lynch Üst Yöneticisi Stan O’Neal’e ilişkin 2007 yılına ait BBC linkinin, bazı aramalardan kaldırılması kararı verdi.
Söz konusu haberin yazarı, BBC ekonomi editörü Robert Peston ise “Uygulamanın başlangıcında çıkan problemlerin kurbanı oldum belki. Mahkeme kararının uygulanmasına başlanalı sadece birkaç gün oldu. Google bana Avrupa’daki arama sonuçlarından çıkarılması için 50 bin gibi inanılmaz sayıda talep aldıklarını söyledi” ifadelerini kullandı.
'Unutulma hakkı' nedir?
Google, mayıs ayında yazılı bir açıklama yaparak, Avrupa Adalet Divanı'nın "unutulma hakkı" kararının, Google'ı bir bireyin unutulma hakkı ile kamuoyunun öğrenme hakkı konusunda verilmesi zor kararlarla karşı karşıya bıraktığını, mevcut süreçte, bu konuların ayrıntılı şekilde ele alınması için uzmanlardan oluşan bir danışma kurulu oluşturulduğunu duyurmuştu.
Uygulamanın, Avrupa Adalet Divanı'nın kararı doğrultusunda yalnızca 32 Avrupa ülkesini kapsadığı, herhangi bir ülkenin dışlanması gibi bir yaklaşımın kesinlikle söz konusu olmadığı belirtilen açıklamada, şu bilgilere yer verilmişti:
Avrupa Adalet Divanı'nın yakın zaman önce aldığı karar çerçevesinde, Avrupalı kullanıcıların arama motorumuzda yer alan sonuçların kaldırılmasını talep edebilmelerine yönelik bir web formu hazırladık. Mahkemenin söz konusu kararı, Google'ı bir bireyin unutulma hakkı ile kamuoyunun öğrenme hakkı konusunda verilmesi zor kararlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Mevcut süreçte, bu konuların ayrıntılı şekilde ele alınması için uzmanlardan oluşan bir danışma kurulu oluşturuyoruz. Bunun yanı sıra söz konusu kararın doğru şekilde değerlendirilip hayata geçirilmesi için, veri koruması konusunda faaliyet gösteren yetkililerle de birlikte çalışacağız.