Tarımsal üretimde dünyadaki en büyük 10 ekonomisinden biri olan Türkiye gıda enflasyonunu en şiddetli yaşayan ülkelerden biri oldu. Dünya Bankası ve TÜİK endekslerine göre 2012 yılından beri dünyada gıda fiyatları yüzde 12 artarken Türkiye'de bu artış yüzde 511 düzeyinde gerçekleşti. Hem yüksek hem de gıda enflasyonu yaşayan dünyadaki ilk 5 ülke ise Zimbabve, Lübnan, Venezuela, Sri Lanka ve Türkiye oldu.
Dünya gazetesi yazarı Talip Aktaş bugün köşesine dikkat çeken bir konuyu taşıdı. Aktaş, 2020 yılı itibariyle Türkiye Çin, Hindistan ve ABD'nin ilk üçü aldığı tarımsal üretimde dünyanın en büyük 10. ekonomisi olmasına rağmen gıda enflasyonunda da dünyada ilk 5 ülke arasında olduğunu belirtti.
KUR ARTIŞLARIYLA PARALEL
"Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Bankası’nın izlediği gıda fiyatları endeksi, çarpıcı bir grafiğe işaret ediyor" diyen Aktaş, "2000 yılı başlarından 2012’ye kadar FAO ve Dünya Bankası gıda fiyatları endeksiyle yakın bir seyir izleyen TÜİK gıda fiyatları endeksinin, 2013 yılından itibaren kur artışlarının hızlanmasına paralel olarak ayrışması dikkat çekiyor" ifadelerini kullandı.
Aktaş'ın verdiği bilgilere göre 2012’den bu yana dünyada gıda fiyatları yüzde 12 civarında arttı, TÜİK’in açıkladığı gıda fiyatlarındaki artış ise yüzde 511 düzeyinde gerçekleşti. Aktaş, gıda enflasyonunun en fazla vurduğu ülkelerin ortak noktasının ise derin ekonomik bunalım ve siyasi istikrarsızlık olduğunu belirtti.
EN YÜKSEK ENFLASYONA SAHİP ÜLKELER
Aktaş dünyadaki en yüksek gıda enflasyonuna sahip ülkelerin analizini şöyle yaptı:
- Zimbabve: 30 yıllık otoriter rejim altında derin bir ekonomik krizin içindeki ülkede halkın yüzde 90’ı yoksul. Hiperenflasyon nedeniyle 10 yıl boyunca kendi parasını terk eden ülke, ulusal para birimine döndü ve piyasaya altın para da sürdü ancak enflasyon yeniden tırmanışta.
- Lübnan: İç savaştan bu yana en büyük ekonomik krizi yaşıyor. Yoksulluk oranı yüzde 80’i aştı; siyasi istikrarsızlık da artıyor. Para birimi üç yılda yüzde 95’ten fazla değer yitirdi; banka hesaplarına erişim sınırlandırıldı. Başbakan yardımcısı, nisan ayı başında "Maalesef Merkez Bankası gibi devlet de iflas etti" açıklamasında bulundu.
- Venezuela: Petrol zengini ülke özellikle 2018’den bu yana derin bir ekonomik bunalıma sürüklendi ve GSYH’sı son 8 yılda yüzde 95 oranında küçüldü. Yoksulluk ise yüzde 95’in üzerinde. 2020 yılını yüzde 2959 enflasyonla kapattı, enflasyon geriliyor.
- Sri Lanka: Tarihinin en büyük ekonomik krizi, siyasi krizle birleşince bu yıl insani krize dönüştü. “Ekonomimiz tamamen çöktü” diyen başbakan, uluslararası destek çağrısında bulundu. Mayısta temerrüde düşen ülkede borç krizi yüzünden gıda, yakıt ve ilaç kıtlığı yaşanıyor.