Çin’in en büyük şirketlerinden biri olan Evergrande’nin çökeceği iddiaları tüm küresel piyasalarda olumsuz etkiye neden oldu. Evergrande’de yaşanan bu kriz birçok yatırımcıyı etkilerken, özellikle kripto paralar üzerinde olan etkisi de dikkat çekti. Peki, Evergrande neden bu kadar önemli? Evergrande batarsa ne olur?
EVERGRANDE BATARSA NE OLUR?
Son günlerde dünya piyasaları Çin'e odaklanmış durumda. Çin'in en büyük şirketlerinden birisi olan Evergrande'de yaşanan krizin küresel piyasaları etkilemesinden büyük endişe duyuluyor. Bilinen borcu 300 milyar doları aşan Evergrande'nin, Perşembe günü ödemesi gereken 100 milyon dolardan fazla tahvili bulunuyor.
1996 senesinde kurulan Evergrande'nin 280'den fazla şehirde bin 300'den fazla projesi bulunuyor. Şirket, Fortune 500 listesinde 2020'de 122. sırada yer aldı. Toplam varlıkları yaklaşık 350 milyar dolar (2.3 trilyon yuan), yıllık satış gelirleri de 110 milyar doları (700 milyar yuan) aşan şirkette 200 bin kişi çalışıyor.
Bilinen borcu 300 milyar doları aşmış olan Evergrande'nin Perşembe günü ödemesi gereken 100 milyon dolardan fazla tahvil kuponu ödemesine ilişkin korkular, risk algısını artırdı ve küresel bazda satış baskısını da beraberinde getirdi.
Analistler, Evergrande'nin borçlarının çoğunlukla yerel para birimi cinsinden olduğunu ifade ederek, şirketin temerrüde düşmesi halinde etkinin çoğunlukla Çin'in içinde kalmasının beklendiğini, fakat yine de bu durumun küresel piyasalarda oynaklığı artırabileceğini belirtti.
Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's Evergrande'nin büyük ihtimalle temerrüde düşeceğini söyledi. S&P Çin hükümetinin holdinge doğrudan bir destek sunmayacağını düşünüyor. Ayrıca bazı yatırımcılar için Evergrande krizinin yönetimi Çin'in ekonomik geleceği için kritik öneme sahip. Jim Chanos'a göre yatırımcılar kritik bir an ile karşı karşıya olan Xi Jinping'in kriz yönetimini dikkatli şekilde takip ediyor.
EVERGRANDE’YE NE OLDU?
Piyasaya 300 milyar doların üzerinde borcu bulunan Evergrande'nin vadesi gelen borçları ödeyip ödemeyeceği noktasındaki belirsizlikler borsaları sarstı. Asya Pasifik Bölgesi'nde hisse senetleri Salı günkü işlemlerde yatırımcıların emlak devi ‘Evergrande' krizine ilişkin haber akışını takip etmeye devam etmesiyle geriledi.
Japonya hisse senetleri Pazartesi günkü tatilden yüzde 2'ye varan kayıplarla döndü. Önceki gün yüzde 3'e varan kayıplar kaydeden Hong Kong'un Hang Seng Endeksi Salı günü daha sınırlı da olsa kayıplarını sürdürdü.
ABD'deki S&P 500 endeksi vadeli kontratları, endeksinin dün yüzde 1.7 ile iki ayın en büyük düşüşünü yaşamasının ardından yüzde 0,3 yükseldi. Yuan, offshore işlemlerde dünkü kayıplarının bir kısmını toparlamaya çalıştı.
TEMERRÜDE DÜŞERSE DİĞER ŞİRKETLERİ ETKİLEYEBİLİR
Yatırımcılar, Evergrande'nin iflası ya da tasfiyesi halinde ekonomik büyümenin kırılganlık sergilediği bir dönemde Çin gayrimenkul sektöründeki diğer şirketlerin de benzer sorunlarla karşılaşabileceğinden kaygılanıyorlar. Evergrande'nin şirket tahvillerinin kupon ödemesini Perşembe günü yapması gerekecek. Yatırımcılar bu tarihi şirket için bir sınav olarak görüyorlar. Şirket, 30 gün içinde faiz ödemesini yapamazsa temerrütte düşmüş olacak.
Piyasaların Evergrande yüzünden panik olmasının ana sebebi ise Evergrande'nin borçları. Piyasaya 300 milyar dolardan fazla borcu olan, Çin'in ikinci büyük emlak şirketi Evergrande'nin borçlarını ödeyememesi durumunda bankacılık başta olmak üzere pek çok sektörün etkileneceğinden ve bu temerrüdün domino etkisi yapabileceğinden endişeleniliyor.
Firmanın 171 yerel banka ve 121 finansal kuruma borcu bulunuyor. Aynı zamanda firmanın 1,5 milyon müşterisi de şu an konut bekliyor.
Çin bankalarını takip eden kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's'un direktörü Ming Tan, Financial Times'a yaptığı açıklamada, Evergrande'nin borçlarını temerrüde düşürmesinin dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde “tek başına” bir kredi krizine neden olma ihtimalinin düşük olduğunu söyledi.