Sözcü gazetesinden Sezgin Öcal'ın yazısı
Emekli olduğumda tazminat hakkım olur mu?
Ocak 2011 yılından bu yana aynı kurumda sigortalı olarak çalışmaktayım. 2022 yılında emekli olacağım. Emekli olacağım zaman çalıştığım kurumdan yasal haklarımı (tazminat) alma hakkım var mı? Emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam ederken yine hangi koşulda olursa olsun kıdem tazminatımı hak ediyor muyum?
İsmi saklı İş Kanunu'na tabi çalışanların iş sözleşmelerinin yaşlılık, emeklilik veya malullük
aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla sona ermesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılır.
Bu bağlamda çalıştığınız kurumdan emeklilik nedeniyle ayrıldığınızda, Ocak 2011 yılından emekli olacağınız tarihe kadar geçen süre için kıdem tazminatına hak kazanırsınız. İşten emeklilik nedeniyle kendiniz ayrılacağından ihbar tazminatına hak kazanamazsınız. Ancak hak kazanıp da kullanmadığınız yıllık ücretli izin süreleriniz olursa, kullanmadığınız izin sürelerine ilişkin izin ücretlerinizin işten ayrıldığınızda ödenmesi gerekir.
Emekli olduktan sonra emeklilik öncesi çalışma sürenize ilişkin kıdem tazminatınızı alarak ya da almaksızın çalışmaya devam ederken, emeklilik sonrası çalışma süresine ilişkin kıdem tazminatına hak kazanabilmeniz için emeklilik sonrası çalışmanızın kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması gerekiyor.
Bu bağlamda işveren tarafından İş Kanunu'nun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler dışında bir nedenle işten çıkarılmanız ya da yine İş Kanunu'nun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden birine bağlı olarak işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız.
Emeklilik nedeniyle işten ayrılmanıza bağlı olarak hak kazanacağınız emeklilik öncesi çalışma sürenize ilişkin kıdem tazminatı hakkınız ise her hâlükârda saklı kalır. Diğer bir deyişle, emeklilik nedeniyle hak kazanacağınız kıdem tazminatınızı her koşulda alırsınız.
Sağlık nedeniyle işten ayrılırsam tazminat alabilir miyim?
Çalıştığım işyerinden ayrılmak istiyorum ama tazminatımı da almak istiyorum, vermiyorlar. Kıdem tazminatımı alabilmem için nasıl bir dilekçe yazmam gerekiyor? Eklem ağrılarım var, bir de romatizmam var. Yeri geliyor bazen ayağımı bile hareket ettiremiyorum. Bu geçerli bir sebep olur mu? E.G.
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş yerinde en az bir yıl çalışmış olmak ve iş sözleşmesinin 1475 sayılı (eski) İş Kanunu'nun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesinde sayılan nedenlerden birine bağlı olarak sona ermiş olması gerekiyor. Bu bağamda, sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce ise 3600 prim gününüz varsa, sigorta başlangıcınız bu tarihten sonra ise 7000 prim gününüz varsa SGK'dan alacağınız “Kıdem Tazminatına Esas Yazı”yı işverene ibraz ederek işten ayrılmanız durumunda kıdem tazminatına hak kazanırsınız.
Bunun dışında, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinin (I-a) bendine göre, iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanır. Yaptığınız işin sağlığınız veya yaşayışınız için tehlike arz ettiğini sağlık kurulu ya da en azından uzman doktor raporu ile belgelendirebilirseniz sizin de bu hakkı kullanmanız ve kıdem tazminatına hak kazanarak işten ayrılmanız mümkün olabilir.