Hürriyet'te yer alan habere göre, Kamu Denetçiliği Kurumu, elektrik tüketicilerinden tahsil edilen Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) katkı payına ilişkin iptal ve iade talebini, kurumun ticari amaç gütmeyen programlar da yaptığına vurgu yaparak reddetti.
TRT giderlerinin karşılanması
amacıyla, elektrik tüketicilerinden tahsil edilen katkı
payının alınmasına rızası olmadığını belirten bir kişi, Kamu
Denetçiliği Kurumuna başvurdu. Başvurucu, söz konusu katkı payının
iptalini ve iadesini talep etti.
Başvuruyu inceleyen Kamu Denetçiliği Kurumu, TRT’nin çok geniş
ulusal ve uluslararası insan topluluklarına hitap eden yayınlar
yaptığına dikkati çekti. Örnek gösterdiği bazı programlarda ticari
amaç güdülmediğinin de altını çizen Kamu Denetçiliği Kurumu, nihai
kullanıcıya gönderilen faturalarda aylık ne kadar TRT payı
ödeneceğinin belirtildiği, bu şekilde de aleniyetin sağlandığına
vurgu yaparak, idarenin işlemlerinde herhangi bir hukuka aykırılık
tespit edilemediğine hükmedip başvuruyu reddetti.
PROGRAMLAR ÖRNEK GÖSTERİLDİ
Uluslararası uygulamalarda kamu yayıncılığının finansman modeli
olarak genelde reklam dışında kanunla garanti altına
alınmış modellerin benimsendiği ve uygulandığının tespit edildiğine
değinen Kamu Denetçiliği Kurumu, kamu hizmeti yayıncılığının
finansmanın hiçbir ülkede tek kaynağa dayandırılmadığını,
çoğunlukla karma bir finansman modelinin uygulandığını
belirtti.
Kamu yayıncılığı yapan kuruluşların, özel sektörden farklı olarak,
ticari anlamda bir getirisi olmayan ancak toplumsal kültürün
korunması ve oluşmasını amaçlayan yayınları da yaptığını ifade eden
Kamu Denetçiliği Kurumu, TRT'de yayınlanan bazı programları örnek
gösterdi.
TİCARİ AMAÇ GÜTMEYEN PROGRAMLAR VAR
Kamu Denetçiliği Kurumu, TRT 1 ekranlarında yayınlanan "Böyle Bitmesin" isimli dizinin, boşanma noktasına gelmiş çiftlere aile olmayı ve sevgiyi mizahi bir dille hatırlattığına işaret etti. Yine kanalın, mikrofonların kuzey Irak halkına uzatıldığı, oradaki kültürü, gelenekleri, yaşamı ve sanatı ekranlara getiren, yaşamın her alanından insanların konuk edildiği “Kuzey Güney Köprüsü” isimli programını da örnek gösteren Kamu Denetçiliği Kurumu, bazı programların kamu hizmeti sunduğunu kaydetti.
Kararda, "Bazı programların her birinin kamu hizmeti gördüğü, toplumsal hafıza için kültür sanat ve haber değeri taşıdığı, hem de ticari getirisinin bulunmadığı açıktır. Ayrıca TRT Çocuk kanalında çocukların psikolojik gelişimleri gözetilerek, TRT’nin bir anlamda yasal reklam gelirinden vazgeçerek bu kanalda reklam kuşağına yer vermemesi de çarpıcı bir durumdur." ifadeleri yer aldı.
HUKUKA AYKIRILIK YOK
Kararda, TRT'nin Türkiye'nin ilk ve tek, aynı zamanda
kamusal çoğunluk için kamu hizmeti yayıncılığı yapan kuruluşu
olduğu vurgulanarak, şunlar kaydedildi:
"TRT'nin Anayasada yazılı kamusal görevini yerine getirmekle
birlikte bilgilendirmeyi, eğitmeyi ve eğlendirmeyi amaç edinen
yayınlar yaptığı, bu yönüyle nihai tüketiciye satılan enerji bedeli
üzerinden, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu
giderlerinin karşılanması amacı ile tahsil edilen TRT payının
Anayasanın 73'üncü maddesi uyarınca kanun hükmüyle kamu yararı ve
hizmet gereklerinin karşılanması amacıyla konulduğu, bu durumun
aksinin başvurucu tarafından da iddia edilmediği, nihai
kullanıcıya gönderilen faturalarda aylık ne kadar TRT payı
ödeneceğinin belirtildiği, bu şekilde de aleniyetin sağlandığı bu
itibarla idarenin işlemlerinde herhangi bir hukuka aykırılık tespit
edilememiştir."