1976-1980 yıllarında sanat, sanatçı hakları ve örgütlenmeleri, duvar resimleri, siyaset ve kitlesellik üzerine bir araştırma ve arşiv projesi olan “Duvar resminden korkuyorlar”, 31 Ocak-21 Nisan 2013 tarihlerinde SALT Beyoğlu’nda.
Fotoğraflar, basılı kaynaklar ve döneme ilişkin söyleşileri içeren sergide, Görsel Sanatçılar Derneği’nin 1977’de düzenlediği 1. Mayıs Sergisi’nin bir kısmının yeniden kurulumu da yer alıyor. Sergiye, dönemin farklı kültürel alanlarını kapsayan kamuya açık tartışma ve film gösterimleri eşlik ediyor.
“Duvar resminden korkuyorlar”, araştırması
sürdürülen, henüz erişilmemiş yazılı ve görsel belgelere açık bir
sergi. Bu bağlamda, o dönemin kültür aktörleri ve dönemi
hatırlayanlardan bu arşivi zenginleştirmeleri, varsa yanlışlarını
düzeltmeleri, boşluklarını doldurmaları ve yeni tartışmalar
açmaları bekleniyor.
“Duvar resminden korkuyorlar”, 12 Eylül öncesi
kültür üretiminin özgül bir yönüne odaklanıyor. Sergi, Haziran
1976’da dönemin yerel belediyesinin davetiyle 13. Antalya
Uluslararası Film ve Sanat Festivali’ne katılan sanatçıların
yaptığı duvar resimleri ve sokak heykellerinin macerasıyla
başlıyor. Farklı meslek gruplarının yanı sıra çeşitli edebiyatçı,
eleştirmen, tiyatrocu ve sinemacılardan oluşan bir grubun 11 Eylül
1980 akşamı, Kuşadası Kültür ve Sanat Şenliği kapsamında Açık Hava
Sineması’nda çektirdiği bir fotoğrafla sonlanıyor. Sergi,
duvar resimleri, siyaset ve kitlesellik üzerine yapılan projelerin
izini sürerken sanatçı hakları, sanatın toplum, ekonomi, emek ve
siyasetle birebir ilişkisi ve sansür uygulamalarını inceliyor.
1976-1980 yıllarında devletin kültür politikaları hakkında
zamanının oldukça gelişkin tartışmalarını da yeniden gündeme
getiriyor.
1970’li yılların ortalarına dek oyuncu, müzisyen, yazar, sinemacı ve fotoğrafçılar ile kültür alanının diğer üyelerinden oluşan entelektüel sol, siyasal kültürü biçimlendirmede önemli bir rol oynamıştı. Ancak çok büyük çaplı siyasal ve toplumsal hareketlerin hâkimiyetine sahne olan 1970’lerin ikinci yarısında entelektüeller arka planda kaldı.
“Duvar resminden korkuyorlar”, 1976-1980 aralığında sanatçıların bu ilişkideki yerini belgeliyor. Bu çerçevede sergi “an”ı, zamanın iyimser ama vesveseli ve boğucu kabuğuna hapsetmeyi değil; günümüzün pazarlaşmış hegemonyasından çıkış yolları sunma umuduyla nelerin kazılıp çıkarılabileceğine, yeniden canlandırılabileceğine ve en baştan tartışılabileceğine bakmayı amaçlıyor.