Dışişleri Bakanlığı, "ABD’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırma yönündeki Eylül 2020'de aldığı kararın kapsamını genişletmesini şiddetle kınıyoruz." ifadesini kullandı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) makamlarının söz konusu karara ilişkin tepkisinin tümüyle desteklendiği vurgulandı.
ABD’nin GKRY’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma yönündeki Eylül 2020'de aldığı kararın kapsamının genişletmesini şiddetle kınandığı ifade edilen açıklamada, söz konusu kararın Kıbrıs meselesinin çözümünü olumsuz etkileyeceği belirtildi.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
"Ada’daki iki tarafın eşitliği ilkesiyle çelişen ve Rum tarafını daha uzlaşmaz kılacak bu karar, Kıbrıs meselesinin çözülmesi yönündeki çabaları olumsuz etkileyecek; Ada’da bir silahlanma yarışına yol açacak ve Doğu Akdeniz’de barış ve istikrara zarar verecektir. ABD’yi bu kararı gözden geçirmeye ve Ada’daki iki tarafa karşı dengeli bir politika izlemeye davet ediyoruz. ABD dahil uluslararası toplum Kıbrıs Türk halkının 1959-1960 Antlaşmalarıyla da teyit edilen egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsünü tescil etmeli ve buna göre hareket etmelidir."
Açıklamada, her halükarda Türkiye'nin garantör ülke sıfatıyla Kıbrıs Türkü'nün varlığını, güvenliğini ve huzurunu sağlamak amacıyla, tarihi ve hukuki sorumlulukları çerçevesinde, gerekli adımları atmaya devam edeceği vurgulandı.
KKTC'den tepki
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu tamamen kaldırma kararını kınayarak, "ABD yönetiminin Ada ve bölgedeki gerginliği artırma pahasına aldığı bu karar kabul edilemezdir." ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin GKRY'ye uyguladığı silah ambargosunu tamamen kaldırma kararı hakkında yazılı açıklama yaptı.
ABD'nin, GKRY'ye on yıllardır uyguladığı silah satış kısıtlamasını 2020'de kısmen kaldırdığı hatırlatılan açıklamada, ABD'nin 2021'de aynı kararı yinelediği ve son olarak 16 Eylül 2022'de alınan yeni bir kararla GKRY'ye uygulanan silah ambargosunu tamamen kaldırdığını açıkladığı kaydedildi.
Açıklamada, "ABD yönetiminin Ada ve bölgedeki gerginliği artırma pahasına aldığı bu karar kabul edilemezdir. Rum tarafına her tür silah satışını serbest bırakma kararı, Rum tarafının son dönemde endişe verici boyutlara ulaşan silahlanma ve askeri faaliyetlerinin ABD yönetimi tarafından desteklendiğini açıkça göstermektedir. Rum tarafının Fransa ile saldırı helikopterleri satış anlaşması imzaladığı, füze sistemi, radar sistemleri ile askeri malzeme temin etmeye yönelik çabalarını arttırdığı bu dönemde, ABD'nin Rum tarafına silah satışını serbest bıraktığını açıklaması endişe vericidir." ifadeleri yer aldı.
- "Türkiye'nin etkin ve fiili garantisinin devamının hiçbir koşulda tartışılması bile söz konusu olamaz"
ABD'nin, bir taraftan Rum tarafını silahlandırmaya karar verirken, diğer yandan Ada'daki iki taraf arasında bir anlaşmaya varılmasını ve bölgede istikrarın sağlanmasını desteklediğini iddia eden samimiyetine inanmanın güç olduğu kaydedilen açıklamada, ABD'nin Rum tarafına satacağı silahların ve askeri teçhizatın hedefinin kim olduğunun açık olduğu belirtildi.
Açıklamada, "Bu nedenle, bölgedeki ve Ada'daki meşru hak ve çıkarlarımızı korumak için Garanti Anlaşması ile temin edilen ana vatan Türkiye'nin etkin ve fiili garantisinin devamının hiçbir koşulda tartışılması bile söz konusu olamaz ve bu şartlarda her zamankinden daha hayati olduğu ortadadır. ABD dahil üçüncü tüm taraflardan GKRY’nin kışkırtıcı politikalarına destek vermekten vazgeçmeleri ve Ada'daki iki devletin egemen eşitlik ve eşit uluslararası statüleri zemininde sürdürülebilir bir anlaşmaya varmalarına yardımcı olmalarını beklediğimizi bu vesileyle bir kez daha vurgulamakta fayda vardır." denildi.
Ersin Tatar: Şiddetle kınıyoruz
Öte yandan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da, ABD'nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırma kararına tepki göstererek, "GKRY, 'düşman' olarak gördüğü KKTC ile Türkiye'ye yönelik yoğun bir şekilde silahlanma faaliyetlerine devam ederken, ABD'nin Güney Kıbrıs'a uyguladığı silah ambargosunu kaldırma kararı alması kabul edilemez olup bu kararı şiddetle kınıyoruz." ifadelerini kullandı.
ABD'DEN SKANDAL KARAR
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD'nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) uyguladığı silah ambargosunu bir yıllığına kaldırdıklarına ilişkin yazılı açıklama yapmıştı.
Sözcü Ned Price, açıklamada, şu ifadeleri kullanmıştı:
"Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2023 mali yılında yeniden ihracat ve savunma malzemelerinin transferlerinin onaylanmasına izin vermek için Kıbrıs Cumhuriyeti'nin (GKRY) ilgili mevzuat kapsamında gerekli koşulları yerine getirdiğini tespit etmiş ve Kongre'ye tebliğ etmiştir. Koşullara uygunluk yıllık olarak değerlendiriliyor. Bu tespit ve belgelendirmenin bir sonucu olarak, Bakan, 2023 mali yılında Kıbrıs Cumhuriyeti (GKRY) için savunma ticareti kısıtlamalarını kaldırdı."
Sözcü, Washington'un uluslararası silah ticareti düzenlemelerinin, 1 Ekim 2022'den itibaren geçerli olmak üzere yeni politikayı yansıtacak şekilde değiştirileceğini kaydetti.
YILLIK OLARAK KARAR VERİLİYOR
2019 Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji Ortaklığı Yasası ve 2020 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası kapsamında ABD'nin savunma ürünlerinin Rum yönetimine ihracat kısıtlaması iki koşula bağlanmıştı.
Bu iki yasaya göre, ABD Başkanı, GKRY'nin kara para aklama ile mücadelede düzenlemeler yapması ve bunu denetleme konusundaki reformları uygulama çabalarında ABD ile iş birliği yaptığını Kongreye raporladığı ve Rum Kesimi'nin, Rus savaş gemilerinin yakıt ikmali ve hizmet için limanlarına girişini engellemek için gerekli adımları attığını ve atmaya devam ettiğini yılda bir kez bildirdiği takdirde ilgili ambargolar yıllık olarak kaldırılıyor.
Dışişleri Bakanlığı GKRY'nin durumunun söz konusu yasalara uygunluğunu yıllık olarak gözden geçirip Kongre'ye bildiriyor.
Eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da benzer bir karar almıştı.