Halk arasında yüksek tansiyon olarak bilinen Hipertansiyon, deyim yerindeyse çağımızın vebası. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Muhammed Keskin, Hayy Kitap’tan çıkan kitabı "Toprak Kalbi İyileştirir"de hipertansiyona iyi gelen DASH DİYETİ ile ilgili çarpıcı bilgilere ve bilimsel araştırmalara yer verdi.
Manşetteyiz Dergisinde yer alan haberde Doç. Dr. Muhammed Keskin şu açıklamalara yer verdi.
“Farklı iki günde en az iki kez yapılan ölçümlerde tansiyonun 140/90 mm Hg ve üzerinde olmasına hipertansiyon adı verilmektedir. Kan basıncımız normalde 120/80 mm Hg’nin altında olmalıdır ve mükerrer ölçümlerde 140/90 üzerinde olmasına hipertansiyon adı verilmektedir. Tansiyonun 120-139/80-89 mm Hg arasında olmasına yüksek-normal kan basıncı denir ve bu bireyler hipertansiyon adayıdırlar. Bu durum için kullanılan bir diğer tabir ise pre-hipertansiyondur. Bu durumda hekimin önerdiği ve bireylerin uygulaması gereken yaşam tarzı değişikliklerini mutlaka uygulamaları ve düzenli kontrollere devam etmeleri gerekir.
Son dönemde uygulanmasını önerdiğimiz bir diğer yöntem de DASH Diyeti. DASH “Dietary Approaches to Stop Hypertension” yani hipertansiyonu durdurmak içi diyet yaklaşımları anlamına gelir. DASH diyeti, yüksek tansiyonun tedavisine ve/veya önlenmesine yardımcı olmak için tasarlanmış sağlıklı beslenme planıdır. DASH diyeti potasyum, kalsiyum ve magnezyum açısından zengin gıdaları içerir. Bu besinler kan basıncını kontrol etmeye yardımcı olur. Diyet; sodyum, doymuş yağ ve ilave basit şeker oranı yüksek yiyecekleri sınırlar.
Kan basıncını iki haftada düşürüyor.
DASH diyeti kalp ve damar sağlığına yardımcı olan dengeli ve esnek bir beslenme planıdır. Çalışmalar DASH diyetinin kan basıncını iki hafta kadar kısa sürede düşürebileceğini göstermiştir. Diyet ayrıca kandaki LDL kolesterol seviyelerini düşürebilme özelliğine sahiptir. Yüksek tansiyon ve yüksek LDL kolesterol seviyeleri, kalp hastalığı ve felç için iki ana risk faktörü olduğunu biliyoruz.
Standart DASH diyeti sodyumu günlük 2,300 mg ile sınırlar. Bu kabaca bir çay kaşığı sofra tuzundaki sodyum miktarıdır. DASH diyetinin düşük sodyum versiyonu, sodyumu günde 1,500 mg ile sınırlar. DASH diyeti meyve, sebze ve kepekli tahıllar açısından zengindir. Yağsız veya az yağlı süt ürünleri, balık, kümes hayvanları, fasulye ve fındık içerir. Yağlı etler ve tam yağlı süt ürünleri gibi doymuş yağ oranı yüksek gıdaları sınırlar.
HANGİ YİYECEKLERİ SEÇMELİYİZ?
Potasyum, kalsiyum, magnezyum, lif ve proteinden zengin. doymuş yağdan fakir, düşük Sodyum; DASH diyetinin günlük ve haftalık beslenme hedefleri sağlar. Almanız gereken porsiyon sayısı günlük kalori ihtiyacına bağlıdır. DASH diyetinin merkezinde yer alan yiyecekler doğal olarak sodyumdan düşüktür. DASH diyetini uygulayarak kuvvetle muhtemel sodyum alımınızı azaltırsınız.
Sodyumu azaltmanın formülü nedir?
Tuz yerine sodyum içermeyen baharatlar veya otlar kullanmak gerekir. Pirinç, makarna veya sıcak mısır gevreği pişirirken, tuz eklememek gerekir. Sebze seçerken; sade, taze, dondurulmuş veya konserve seçmek gerekir. Taze veya dondurulmuş derisiz kümes hayvanları, balık ve yağsız et parçalarının seçilmesi gerekir. Gıda etiketlerini okumak ve düşük sodyumlu veya tuzsuz ürünleri seçmek gerekir. İşlenmiş, yüksek sodyumlu yiyecekleri azalttığınızda, yiyeceklerin tadının farklı olduğunu fark edebilirsiniz. Damak zevkinizin alışması zaman alabilir. Ancak bir kez damak tadı değiştiğinde DASH yeme şeklinin tercih edeceğinizi göreceksiniz.
DASH Diyetine yönelik bilimsel çalışmalardan örnekler...
Yaşları 45-84 arasında değişen, kalp hastalığı olmayan 75 bin İsveçlinin dahil edildiği bir çalışmada, DASH diyeti ve kalp yetmezliği ilişkisi araştırıldı.
Ortalama takip süresi 22 yıl sürdü. Takip süresince 12,164 katılımcıda kalp yetmezliği gelişti. Araştırma sonunda DASH diyetini yakından takip edenlerde kalp yetmezliği oranının düşük olduğu tespit edildi. Yapılan bir araştırmaya göre kan basıncını düşürmek için uygulanan bitki bazlı DASH Diyetinin, kalp yetmezliğine engel olduğu gösterildi.
Araştırmada DASH tarzı bir yeme düzenini ne kadar yakın takip ettiklerini ölçmek için 75 binin üzerinde İsveçli katılımcıya gıda sıklığı anketi uygulandı. Katılımcıların yaşları 45-84 arasında değişiyordu ve herhangi bir kalp ve damar hastalıkları yoktu. Ortalama takip süresi 22 yıldı. Takip süresince 12,164 katılımcıda kalp yetmezliği gelişti. Araştırma sonucunda DASH diyetini yakından takip edenlerde, yeme alışkanlıkları DASH Diyetiyle en az uyumlu olanlara göre kalp yetmezliği gelişme olasılığının daha düşük olduğu tespit edildi.”