Siyasi yaşamında “Sakin Güç”, “Gandhi”, “Bay Kemal” ifadeleriyle yer bulan, “Adalet Yürüyüşü” ile dünya tarihine geçen Kemal Kılıçdaroğlu kimdir?
CHP'nin kurumsal Twitter hesabından, "Kaldır başını Türkiye, önümüz aydınlık... Hak ettiğin gelecek geliyor, Bay Kemal geliyor." denilerek şu video paylaşıldı:
Kaldır başını Türkiye, önümüz aydınlık... Hak ettiğin gelecek geliyor, Bay Kemal geliyor. pic.twitter.com/MhrejJXoMX
— CHP 🇹🇷 (@herkesicinCHP) March 6, 2023
Kılıçdaroğlu da Twitter hesabından o paylaşımı retweet etti.
BAHÇELİ’NİN OKUL ARKADAŞI
1948 yılında Dersim'in Nazımiye ilçesinde doğan Kemal Kılıçdaroğlu, ilk ve ortaöğrenimini Erciş, Dersim, Genç, Elazığ gibi Anadolu’nun çeşitli kentlerinde tamamladı, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden mezun oldu.
Başarılı bir öğrenci olan Kılıçdaroğlu’nun MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile okul arkadaşı olduğunu biliyoruz. Bahçeli, Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı seçildikten sonra okul arkadaşlığına vurgu yapmış, “Kendileri benim okul arkadaşımdır. Başarılı bir öğrenciydi, başarılı bir bürokrat oldu. Şimdi de başarılı bir siyasetçi olmasını bekliyoruz" demişti. Bahçeli yakın zamanda muhalefetin adayının anketle belirleneceği iddiaları ile ilgili, “Eğer birisi ankette bana gelirse, siz bu ankette kime evet dersiniz derse, tercihim sınıf arkadaşımdan yana olur" diye cevap vermişti.
HESAP UZMANI, SGK GENEL MÜDÜRÜ
Mesleki hayatına Maliye Bakanlığı'nda Hesap Uzman Yardımcısı olarak başlayan Kılıçdaroğlu, bir yıl Fransa’da kaldı. Hesap uzmanlığını 1983 yılına kadar sürdüren Kılıçdaroğlu aynı yıl Gelirler Genel Müdürlüğü'ne atandı. 1991 yılında BAĞ-KUR’da 1992 yılından sonra Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğ'ünde görev yapan Kılıçdaroğlu, kısa bir süre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda müsteşar yardımcısı oldu. 1994 yılında Ekonomik Trend Dergisi tarafından “Yılın Bürokratı” seçilen Kılıçdaroğlu, 1999 yılının ocak ayında kendi isteğiyle Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü'nden emekli oldu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı çalışmalarında Kayıtdışı Ekonomi Özel İhtisas Komisyonu'na başkanlık eden Kılıçdaroğlu, Hacettepe Üniversitesi'nde de bir süre ders verdi. Daha sonra Türkiye İş Bankasında Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı.
'DÜELLO'LARLA BAŞLAYAN SİYASİ YÜKSELİŞ
Kemal Kılıçdaroğlu, 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan 22. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nde, CHP İstanbul Milletvekili olarak Meclis’e girdi. CHP Merkez Yönetim Kurulu'nda görev alan Kılıçdaroğlu, 22 Temmuz 2007 Milletvekili Genel Seçimleri'nde de İstanbul’dan 23. Dönem Milletvekili seçildi ve genel başkanlığa adaylığını açıklayıncaya kadar CHP Grup Başkanvekilliği görevinde bulundu.
Kılıçdaroğlu grup başkanvekilliği görevi yaptığı dönemde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden Genel Başkan Yardımcısı Şaban Dişli, Dengir Mir Mehmet Fırat ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’i hedef alan iddiaları ve açıklamaları ile dikkat çekti. Silivri'de bir arsanın imar durumunu değiştirme karşılığında 1 milyon dolarlık iş takibi ücreti talep etmekle suçlanan Dişli, partisindeki görevinden istifa etti. Tırlarında uyuşturucu olduğu iddia edilen Fırat ise bir televizyon programında Kılıçdaroğlu ile tartıştıktan sonra sağlık sorunlarını gerekçe göstererek istifa etti. Kılıçdaroğlu’nun en çok konuşulan çıkışlarından biri de dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ile canlı yayınlanan televizyon programıydı. Ankara’daki doğal gaz sayaçlarını fahiş fiyatla satın almakla suçlanan Gökçek “düello” olarak nitelendirilen televizyon programından sonra istifa etmedi ama bu program Kılıçdaroğlu’nu Türkiye’nin en çok konuşulan isimlerinden biri yaptı.
İSTANBUL BELEDİYE BAŞKANLIĞINA ADAY OLDU
Kılıçdaroğlu, 29 Mart 2009 seçimlerinde CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayı oldu. Seçimde AK Parti adayı Kadir Topbaş yüzde 44,7, Kılıçdaroğlu yüzde 36,80 oy aldı.
CHP’NİN 7'NCİ GENEL BAŞKANI KILIÇDAROĞLU
Kılıçdaroğlu, partisinden bir kadın milletvekiliyle çekilmiş gizli kamera görüntülerinin internette yayılması üzerine Deniz Baykal’ın istifa etmesinin ardından yapılan kurultayda genel başkan seçildi. Kılıçdaroğlu tek aday olarak girdiği kurultayda geçerli oyların tamamını alarak CHP'nin 7. genel başkanı oldu. Kılıçdaroğlu sonraki 4 kurultayda da genel başkan seçildi.
MHP İLE ÇATI ADAY ÇIKARDI: EKMEK İÇİN EKMELEDDİN
Kılıçdaroğlu 2014 yılı Cumhurbaşkanlığı seçiminde MHP ile birlikte hareket etti. CHP ve MHP'nin 'çatı adayı' olan İslam Konferansı Örgütü eski Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu seçimi kaybetti.
7 Haziran 2015 genel seçimlerinde ise AK Parti Meclis çoğunluğunu kaybetti. Yapılan “istikşafi” görüşmelerden sonuç çıkmadı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeniden seçim kararı aldı. 1 Kasım’daki seçimlerde CHP yüzde 25 oyla bir kez daha ana muhalefet partisi oldu.
16 NİSAN REFERANDUMU
Türkiye 2017 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi için referanduma gitti. 15 Temmuz askeri darbe girişimi sonrası ilan edilen OHAL koşullarında yapılan 16 Nisan referandumunda yüzde 51 “Evet” çıktı.
DOKUNULMAZLIKLARIN KALDIRILMASI: ANAYASAYA AYKIRI AMA EVET DİYECEĞİZ
CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun aldığı birçok karar da tartışma konusu oldu. Kılıçdaroğlu’nun çok sayıda eleştiriye neden olan bir kararı da milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının önünü açan sürece verdiği destekti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2016 yılındaki çağrısının ardından başlayan süreçte Kılıçdaroğlu’nun düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmasına rağmen ‘Evet’ diyecekleri, aksi halde AK Parti’nin bu durumu istismar edeceği yaklaşımı büyük eleştiri aldı. CHP’nin de verdiği desteğin ardından dokunulmazlıklar 20 Mayıs 2016’da kaldırıldı. Yaklaşık 5 ay sonra aralarında HDP Eş Genel Başkanlarının yer aldığı çok sayıda HDP’li milletvekili gözaltına alınarak tutuklandı.
ADALET YÜRÜYÜŞÜ
CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun tutuklanmasının ardından 2017 yılı Haziran ayında Ankara’dan İstanbul’a 25 gün süren Adalet Yürüyüşü yaptı. Toplumun farklı kesimlerinden binlerce kişinin katıldığı, dünya tarihine geçen yürüyüş İstanbul’da bir mitingle sonlanırken, iki ay sonra da Çanakkale'de "Adalet Kurultayı" düzenlendi.
LİNÇ GİRİŞİMİ, SİLAHLI SALDIRI…
CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu genel başkanlığı döneminde birçok tehdit ve saldırıya maruz kaldı. 2016 yılı haziran ayında Vezneciler'de meydana gelen patlamada hayatını kaybeden polislerin cenaze törenine katılan Kılıçdaroğlu’nun önüne kurşun bırakıldı. Aynı yıl, 25 Ağustos 2016 tarihinde Şavşat'tan Artvin'e giden Kılıçdaroğlu’nun konvoyuna Ardanuç mevkiinde PKK saldırısı düzenlendi. Saldırı sonucunda Jandarma Er Fatih Çaybaşı hayatını kaybederken iki asker de yaralandı. Saldırıyı PKK üstlendi ancak hedefin Kılıçdaroğlu olmadığını savunuldu.
Kılıçdaroğlu’na 21 Nisan 2019 tarihinde, Ankara Çubuk’taki asker cenazesinde linç girişiminde bulunuldu. Taziye sırasında yuhalanan Kılıçdaroğlu’na bir grup yumruk ve tekmelerle saldırdı. Kılıçdaroğlu linç girişiminden bir eve sığınarak uzaklaşmaya çalışırken kalabalıktan “Yakın bu evi” sloganları yükseldi. Kılıçdaroğlu zırhlı araçla evden çıkarıldı. Kılıçdaroğlu'na yumruk atan Osman Sarıgün daha sonra pişman olduğunu belirterek özür diledi.
MİLLET İTTİFAKI KURULDU, İYİ PARTİ’YE 15 VEKİL VERİLDİ
2018 seçimlerinde yeni kurulan İYİ Parti’nin seçime girme riski ortaya çıkınca Meclis’te grup oluşturularak bu riskin ortadan kaldırılması gündeme geldi. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener CHP’den grup için gerekli olan 15 milletvekilinin partisine geçmesini talep etti. CHP Genel Başkanı da bu talebi kabul etti. Böylece İYİ Parti’nin 24 Haziran'da yapılacak seçimlere katılmasının önündeki risk ortadan kaldırılmış oldu. CHP, 2018 seçimlerine İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin de içinde yer aldığı Millet İttifakı ile girdi.
2018 SEÇİMLERİNDE İNCE’Yİ CUMHURBAŞKANI ADAYI YAPTI
24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimi için Millet İttifakı ortak aday çıkarmak için görüşmeler yaptı. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun da destek verdiği kaydedilen bu görüşmelerde konuşulan isim 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’dü. Ancak İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener buna sıcak bakmadı, Gül de üzerinde uzlaşma sağlanmaması üzerine aday olmadı. CHP’nin aday tercihi en son Yalova Milletvekili Muharrem İnce oldu. İnce seçimleri kaybetmesinin ardından kurultay çağrısı yaptı. Bu talep karşılık bulmayınca partisinden istifa etti.
YEREL SEÇİM BAŞARISI: İSTANBUL, ANKARA KAZANILDI
2019 yerel seçimlerinde CHP ve İYİ Parti iş birliği yaptı. Bazı illerde CHP, bazı illerde İYİ Parti aday çıkarmadı. Kılıçdaroğlu seçim öncesi bir yayında, “Göreceksiniz biz Ankara’yı da, İstanbul’u da, Antalya’yı da, Adana ve Mersin’i de alacağız inşallah” dedi. Seçimin sonunda İstanbul, Ankara başta olmak üzere sayılan belediyelerin çok büyük kısmı kazanıldı.
2023 SEÇİMLERİNE HAZIRLIK: 6’LI MASA KURULDU
2018 seçimleriyle birlikte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi de yürürlüğe girdi. “Tek adam sistemi” olarak nitelendirilen sistemin uygulama süreci muhalefeti daha da yakınlaştırdı. 12 Şubat 2022 tarihinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ev sahipliğinde İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal ve Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun yer aldığı "Altılı Masa" ilk toplantısını yaptı. Yaklaşık 1 yılı bulan çalışma kapsamında “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş” konusunda mutabık kalan 6 parti ortak cumhurbaşkanı adayı ve Meclis seçiminde ittifakı da gündemine aldı.
ADAYLIK SÜRECİ: GELİYOR GELMEKTE OLAN
CHP 2014 seçimlerinde İhsanoğlu’nu, 2018 seçimlerinde İnce’yi Cumhurbaşkanı adayı gösterirken 2023 seçimleri öncesi bu kez Kılıçdaroğlu’nun ismi konuşulmaya başlandı. Kılıçdaroğlu, yaklaşık 2 yıl önce Meclis kürsüsünde AK Partili bir milletvekilinin adaylık sorusu üzerine, “Aday olup olmayacağımı nereden biliyorsun” yanıtı verdi. Bu yanıtın ardından anketlerde de sorulmaya başlanan Kılıçdaroğlu’nun “geliyor Gelmekte olan”, Ben Kemal, Geliyorum” gibi sözleri bu adaylığın işareti olarak nitelendirildi. Kılıçdaroğlu adaylık sorularına da, “İttifak kabul ederse onur duyarım” yanıtı verdi.