Uyuz hastalığının son dönemlerde ülkemizde iyice arttığı tespit edildi.
Yüzde 25-30'a yakın uyuz hastalığı tanısı koyduklarını belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Tokmak vatandaşları hastalığa karşı uyardı.
Uyuz hastalığının mağazalarda denen kıyafetlerden de bulaşabileceğini belirten Uzman Tokmak'tan önemli uyarılar geldi.
"UYUZ HASTALIĞI İNSANDAN İNSANA BULAŞIR"
Uyuz hastalığı ile ilgili açıklama yapan Tokmak, “Uyuz hastalığı son dönemde iyice artmış olup, poliklinikteki hastalarımızın neredeyse yüzde 25-30'una uyuz hastalığı tanısı koymaktayız. Bu artışta son yıllarda ülkemizin sık göç almasının yanı sıra deprem sonrası çadır kentlerde toplu yaşama da etkili olmuştur. Uyuz hastalığı etkeni olan parazit her cinste farklılık gösterir, yani insanlarda ve hayvanlarda uyuz hastalığına neden olan etken farklıdır. Dolayısıyla, hayvanlarda uyuz hastalığına neden olan etken insanlarda uyuz hastalığı yapmaz. Uyuz hastalığı insandan insana bulaşır” dedi.
UYUZ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Uyuzun uzun süreli temas ile bulaştığını belirten Tokmak, "Uyuz paraziti uçamaz, zıplayamaz. Kısa süreli tokalaşmak, sarılmak ile uyuz bulaşma ihtimali çok düşüktür. Daha uzun süreli sarılma, aynı yatakta uyumak, aynı koltukta oturmak, ortak kullanılan havlular ve kıyafetler ile bulaşır. Mağazalarda denediğiniz kıyafetlerle de uyuzun bulaşma ihtimali var. Eğer mağazada sizden önce uyuz hastalığı olan birisi kıyafeti denemişse, hastalık size de bulaşır. Kıyafeti satın aldıktan sonra yıkayarak giymek, eve gelince vücuda kese yaparak duş almak bulaş ihtimalini düşürecektir" dedi.
UYUZ HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uyuz hastalığının hemen belirti vermediğini, kuluçka süresinin ortalama 3-6 hafta arasında olduğunu belirten Tokmak, tedavi yöntemini şöyle anlattı: Uyuz hastalığının tedavisinde özellikle bireyin sadece kendisinin değil, ev halkının ve iş yerinde yakın temas ettiği kişilerin de tedaviyi eksiksiz uygulaması çok önemlidir. Eğer sadece kişi kendisi tedaviyi uygular ve diğerleri yapmazsa, bu sefer kişinin kendisi tedavi olur ama kuluçka süresi ortalama 3-6 hafta arasında değiştiği için diğer kişilerde ilk başta kaşıntı olmasa bile 3-6 hafta sonrasında kaşıntı başlar ve tekrar kişiye bulaştırma ihtimali artar. Bu yüzden temas ettiği ve birlikte yaşadığı kişilerin eş zamanlı ve eksiksiz olarak tedaviyi uygulamaları tedavinin en önemli kısmıdır. Tedavide ağızdan alınan haplar ve deriye sürülen losyon ve şampuanlar yer almaktadır. Uyuz parazitini ve deri altındaki tünellerde yer alan yumurtalarını öldürmek için losyonlar ve kremler belirli sürelerle ciltte bırakılır ve ardından tekrar yıkanır. İlaçların gebelerde ve çocuklarda da uygulanabilen formları mevcuttur. Bu losyonlara bağlı ciltte tahriş ve kuruluk da olabileceği için bu sırada nemlendirici krem ile cilt bariyerini onarmalarını önermekteyiz. Tedavi ile parazitin oluşturduğu tüneller geriler ve kaşıntı oldukça azalır, ancak uyuz parazitinin dışkısı ve kalıntıları vücutta bağışıklık sistemi hücrelerini uyarır ve bu hücrelerin vücuttan temizlenmesi sürecinde yani 3-4 hafta daha kaşıntı az da olsa devam edebilir.
SON 3-4 AYDA GİYİLEN KIYAFETLER 60 DERECEDE YIKANMALI
Uyuzun kıyafetlerden de bulaşabileceğini söyleyen Tokmak, “Kişinin son 3-4 hafta içerisinde giydiği kıyafetler, nevresim gibi malzemeleri 60 derece sıcaklıkta yıkanır. Yıkandığında bozulabilecek kıyafetler, ceketler, kabanlar, ayakkabılar, çantalar gibi malzemeleri ise büyük kalın bir poşetin içerisine koyup ağzı sıkıca bağlanarak 7-10 gün açık havada bekletilir, ardından yıkanıp ütülenerek giyilebilir. Koltuk, sandalye ve halılar süpürülerek sirkeli sıcak su ile temizlenmelidir. Evdeki yüzeyler ve kapı kolları da sirkeli su ile temizlenmelidir. Çünkü uyuz mikrobu insan vücudu dışında cansız yüzeylerde de yaklaşık 36 saat canlı kalabilmektedir” dedi.
"2018 YILINDAN BERİ FARK EDİYORDUK"
Uyuz hastalığının 2018 sonrası yükselişe geçtiğini anlatan Dermatoloji Uzmanı Dr. Neşe Göçer Gürok ise, "Biz bunu 2018 yılından itibaren fark ediyorduk. 2018 yılından sonra vaka artışında ciddi bir artış vardı. Bu 2019, 2020 ve 2021 yıllarında da devam etti. Bu yılda etkisini sürdürüyor. Artış olarak önceki yıllara göre benzer bir artış olarak görülse de kamuoyunun da gündeme getirmesiyle daha fazla bir farkındalık oluştu. Uyuz dediğimiz hastalık, sarcoptes scabiei parazitin yaptığı bir deri hastalığıdır. Sarcoptes scabiei var hominis dediğimiz bir türü insanda yapıyor. Bulaştıktan sonra deride tüneller açarak ilerliyor. Bu tünellerde deriden ve deri atıklarından beslenerek tünelini devam ettiriyor ve kendisine bir yaşam alanı oluşturuyor. Yaşamına yumurtalarını bırakarak da devam ediyor. Tünel kazma esnasında deride, bazı kaşıntı yolaklarını uyararak kaşıntıya sebep oluyor" dedi.