Bloomberg’in kıdemli gelişen piyasalar editörü Srinivasan Sivabalan, Türkiye’de deprem sonrasında borsada yaşanan gelişmeleri kaleme aldı.
Borsa İstanbul Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından sert gerilemiş, sonrasında ise bir hafta kapalı kalmıştı. Bir haftalık aranın ardından Borsa İstanbul bir dizi müdahale ile birlikte tekrar açıldı ve ralli yaptı.
Bireysel emeklilik fonlarının hisse senedi yatırımı yapmasının önünün açılması ve hisse geri alımının teşvik edilmesi bu önlemlerden bazıları oldu.
‘NORMALDEN UZAKLAŞMA’
Konu ile ilgili bir yazı kaleme alan Bloomberg ise hükümetin borsaya yönelik müdahalesi nedeniyle Türkiye’nin finans dünyasının normallerinden bir adım daha uzaklaştığını belirtti. Yazıda son yıllarda yabancı yatırımcıların borsadan uzaklaştığını hatırlatan Sivabalan analizinde şu ifadelere yer verdi:
“Geçen haftadan önce borsa, Türkiye’de devletin siyasi heveslerinden büyük ölçüde bağımsız olan son ekonomik dayanaklardan biriydi. Artık durum böyle değil. Hükümet, bir dizi hızlı değişiklikle borsaya nakit pompaladı ve BIST 100 Endeksi’nde 20 milyar dolarlık bir ralli tasarladı. Kağıt üzerinde BIST 100 endeksi hâlâ tüm zamanların en yüksek seviyesine yakın ama gerçekte Türkiye normal finans dünyasından bir adım daha uzaklaştı.
Dünyadaki yatırımcılar, kimin iktidarda olduğuna bağlı olarak kuralların değiştiği bir borsaya para yatırmak istemediklerini söylüyor. Ancak manevraların kriz sırasında alınan geçici önlemler mi yoksa siyasi bir durum mu olduğunu bilmek zor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan mayısta yapılacak seçimlerden önce varlık fiyatlarını yüksek tutmaya çalışıyor.”
UZMANLAR ENDİŞELİ
Analizde konu ile ilgili uzman görüşleri de yer aldı. Karamsar yatırımcılara göre borsada yapılan değişiklikler, halihazırda Türkiye’nin döviz ve tahvil piyasalarının derinliklerine ulaşan hükümet kontrolünün genişlemesi olarak yorumlanıyor. Uluslararası yatırımcılara göre, Türkiye’nin borsada yaptığı değişiklikler ülkeyi kapalı bir piyasaya dönüştürme riskini artırdı.
Teneo Intelligence eş başkanı Wolfango Piccoli, “Artık piyasa yok. Her şey kısa vadeli siyasi hedeflerle ve normallik görüntüsü sağlamak için her türlü hileyi kullanan yerel makamların bitmeyen müdahalesiyle ilgili” dedi.
New York merkezli Medley Global Advisors yöneticisi Nick Stadtmiller’a göre, hükümetin sürekli müdahale ile borsayı yüksek tutması zor görünüyor. “Sorun, borsanın yüksek seviyelerde kalması için neredeyse kesinlikle yeni alımlara ihtiyaç duyması” diyen Stadtmiller, “Yetkililer, tüketici duyarlılığına ve harcamalarına zarar verecek bir borsa çöküşünü önlemek için müdahale etmeye devam etmek zorunda” değerlendirmesinde bulundu.
‘GEÇİCİ BİR DURUM’
Bazı yatırımcılar ise durumun geçici olduğu görüşünde. Bank Julius Baer hisse senedi stratejisti Nenad Diniç, “Trajik depremin ardından piyasa düzensizliğini yeniden dengelemek ve oynaklığı azaltmak için alınan kısa vadeli önlemler çoğunlukla haklı görünüyor. İstenmeyen bir müdahale politikası riskini çok az görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Mobius Capital Partners portföy yöneticisi Carlos Hardenberg ise elindeki Türk hisselerini tuttuğunu ve seçimleri beklediğini söyledi. Hardenberg, “Bunu diğer ülkelerde de gördük ve alınan tedbirler geçici. Yetkililer genel olarak piyasadan uzak durmalı, çünkü bu bir güven kaybına neden olabilir” dedi.
KILIÇDAROĞLU SPK ÖNÜNE GİTMİŞTİ
Deprem bölgesinden döndükten sonra Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) gideceğini açıklayan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kurmaylarıyla kurul önüne gitmişti. SPK başkanını istifaya çağıran Kılıçdaroğlu, “Bu ülkede hiç kimse sahipsiz değildir. Soyguna izin vermeyeceğiz. Deprem bölgesinde soyulan 380 bin tasarruf sahibinin tamamının parası iade edilmeli" açıklamasında bulunmuştu.