İş dünyasının son dönemdeki en büyük şikâyetlerinden biri, finansmana erişememek. Ticari kredi faizlerinin ulaştığı seviye İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) temmuz ayı meclisinde gündem olmuş; meclis toplantısına katılan Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile sanayiciler arasında tartışma yaşanmıştı.
Birkaç gün sonra yapılan TOBB Meclisi’ne katılan Kavcıoğlu’na yine ticari kredi faizlerinin yüksekliğinden şikâyet edilmiş; Kavcıoğlu ise gerekli adımların atılacağı mesajını vermişti.
İki hafta önce ise Merkez Bankası, kredi büyümesine ve ticari kredi faizlerine yönelik düzenlemeye gitti.
Geçen ayki PPK toplantısında 100 puanlık sürpriz faiz indirimine giderek politika faizini yüzde 13’e indiren TCMB, yaptığı düzenleme sonrası yüzde 50’lere ulaştığı için şikâyet konusu olan ticari kredi faizlerinin yüzde 30’u aşmasını zorlaştırdı.
Peki bu hamle sonrası iş dünyasının finansmana erişim sorununda neler değişti?
‘İKİ KAT DAHA ZORLAŞTI’
Sözcü'de yer alan habere göre; sanayiciler, Merkez’in ticari kredi faizlerine yaptığı müdahaleden sonra faizlerin bir miktar düştüğünü, ancak bu sefer de bankaların kredi kullandırmaz olduklarını söylüyor.
OSTİM Sanayici ve İş İnsanları Derneği (OSİAD) Başkanı Süleyman Ekinci, “Merkez Bankası’nın iki hafta önceki hamlesinden sonra ticari kredi faizlerinde üst limit yüzde 30’a düştü ama bu sefer de bankalar kredi vermekten imtina ediyorlar” dedi.
Ekinci, “Özellikle ihracat ağırlıklı çalışan firmaların krediye erişimlerindeki sıkıntı, Merkez’in söz konusu adımından önceki döneme göre iki kat daha zorlaşmış durumda” diye konuştu.
‘KOBİ DIŞINDAKİLERE KREDİ VERİLMİYOR’
Ekinci, uygulama sonrası yaşananları şöyle özetledi:
“İki hafta öncesinde faizler daha yüksekti ama krediyi bir miktar da olsa daha rahat alabiliyorduk. Kamu bankaları kısmen de olsa işi çözüyor ama özel bankalar ‘fiyatlayamıyoruz’ ya da ‘genel müdürlükten onay bekliyoruz’ diyerek KOBİ dışındakilere kredi vermiyor. Son iki haftadır durum böyle.”
‘KAMU BANKALARI FAİZİ ARTIRDI’
Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu yaptığı değerlendirmede, finansmana erişim sorununun sürdüğünü, hatta TCMB’nin son uygulamasından sonra kamu bankalarında ticari kredi faizlerinin 2,5-3 puan daha arttığını belirtti.
Zeytinoğlu, “Kamunun kullandırdığı kredilerde yüzde 6+1,5 komisyon + referans faizi ile toplamda yüzde 21 gibi bir faiz var. Bu oran, iki hafta önce yüzde 18-19’lar seviyesindeydi” dedi.
“Bir banka yetkilisiyle yaptığım konuşma sonrası da herhangi bir gevşemenin olmadığını gördüm” diyen Zeytinoğlu, “Bir de, mortgage faizleri düşük mesela ama alabileceğiniz maksimum para 250 bin TL. Hem devam eden finansman sorunu hem de sanayiye yapılan son elektrik ve doğalgaz zamları oldukça zorluyor” diye konuştu.
‘EXİMBANK KREDİLERİ BİTTİ, BANKALARIN ELİNE DÜŞTÜK’
Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Başkan Vekili Ahmet Hamdi Gürdoğan ise, “Eximbank reeskontları, uzun vadeli kredileri bitince elimiz kolumuz bağlandı. Bu sefer bankaların eline düştük. Bankalar da her türlü zorluğu çıkarıyorlar” dedi.
Piyasada en düşük ticari kredi faizinin yüzde 30’lar seviyesinde olduğunu ancak kullanamadıklarını aktaran Gürdoğan, şöyle devam etti:
“Bankalar yeni kredi vermeyi bırak, var olan, ödediğimiz kredide bile zorluk çıkarabiliyor. Hiçbir kolaylık sağlanmıyor. Eximbank’a borcumuz olduğu zaman erteleyebiliyoruz. Zaten en büyük güvencemiz olan Eximbank’ın kaynakları artsa, bu sıkıntılar ortadan kalkar.”
EV KREDİSİ ALMAK DA ÇİLEYE DÖNÜŞTÜ
Ziraat Bankası, Halk Bank ve Vakıf Bank ev kredisinde frene bastı. Cumhurbaşkanı Recep tayyip Erdoğan'ın inşaat sektörünü canlandırmak için 'müjde' olarak açıkladığı ilk evim kredisini almak çileye dönüştü. Halk Bank başvuru yapanlara sadece 300 bin lira çıkarırken Vakıf Bank 150 bin lira veriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkamalarını gösteren vatandaşlara 'Talimat Banka Genel Müdürlüğü'nden deniliyor. Peşinatı biriktiren binlerce vatandaş ise mağdur ediliyor. Vatandaşlar kredi için Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan çözüm bekliyor.