Anayasa Mahkemesi (AYM), Ergün Poyraz'ın "Musa'nın Gül'ü" adlı kitabı nedeniyle 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e tazminat ödemeye mahkum edilmesinin, ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna oy çokluğuyla karar verdi.
Ergün Poyraz'ın 2007 yılında yazdığı "Musa'nın Gül'ü" adlı kitap nedeniyle 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e tazminat ödemesine mahkum edilmesinin, ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiği iddiasına ilişkin AYM'nin kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı. AYM gerekçeli kararında, Ergün Poyraz'ın, ifade özgürlüğünün ihlal edildiği yönündeki iddiasının kabul edilebilir olduğuna oy birliğiyle, ifade özgürlüğün ihlal edildiğine ise oy çokluğuyla karar verdi.
Başvuruya konu kitabın içeriğinde, davacı Abdullah Gül'ün yaşam
öyküsü, eğitimi, evliliği ve siyasi yaşamına ilişkin bazı detaylara
yer verildiği ve bazı iddiaların ortaya atıldığı kaydedildi.
2007'DE YAYINLANDI
Anayasa Mahkemesinin incelemesine göre, başvuruya konu
"Musa'nın Gül'ü" isimli kitap, Mayıs 2007'de yayımlandı. Kitabın
yayımlandığı tarihte Cumhurbaşkanlığınaaday olan Abdullah Gül
hakkında, kitapta bazı değerlendirmelere yer verildiği
hatırlatılarak, "Davacı Abdullah Gül tarafından kitapta yer alan
bazı ifadelerin doğru olmadığı, şeref ve itibarına zarar verildiği
iddiasıyla başvurucu hakkında 11 Temmuz 2007 tarihinde Ankara 6.
Asliye Hukuk Mahkemesinde manevi tazminat davası açılmıştır"
ifadeleri kullanıldı.
Ergün Poyraz'ın mahkemedeki savunmasında, kitapta kaynaklara dayalı
olarak alıntılar yapıldığını, objektif bilgiler ve belgelere dayalı
kitapta gerçek dışı bilgiler olmadığını, öz ve biçim dengesinin
korunduğunu ileri sürdüğü bildirildi.
Davanın görüldüğü Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21 Temmuz
2009 tarihli kararında, "siyasete giren kişilerin bazen sert
eleştirilere maruz kalabileceği, yapılan sert eleştirilere
katlanmak durumunda oldukları, bazen bu eleştirilerin kişilik
haklarına saldırı da olabileceği" gerekçesiyle davanın
reddedildiği hatırlatıldı. Temyize giden bu karar, Yargıtay 4.
Hukuk Dairesi tarafından 15 Şubat 2011 tarihli ilamı ile
onandı.
Daha sonra davacı 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından yapılan
karar düzeltme talebi üzerine, Yargıtay Hukuk Dairesi, 8 Aralık
2011 tarihli ilamı ile karar düzeltme talebini kabul ederek, ilk
derece mahkemesinin kararının bozulmasına hükmetti.
Bozma üzerine yargılamaya yeniden başlayan Ankara 6. Asliye Hukuk
Mahkemesi, 5 Temmuz 2012 tarihli kararıyla, "Cumhurbaşkanlığı
seçimleri nedeniyle aday olan davacının eleştirilmesinden ziyade
kullanılan üslupla küçük düşürülerek kişilik haklarına saldırıda
bulunulduğu anlaşılmaktadır, şu durumda uygun bir miktar manevi bir
tazminat hüküm altına alınmalıdır" şeklinde gerekçelerle davanın
kabulüne ve Ergün Poyraz'ın, davacı Gül'e 15 bin lira tazminat
ödemesine hükmetti.
KARAR DÜZELTME TALEBİNE RET
Poyraz'ın, çıkan bu karara temyiz başvurusu üzerine; Yargıtay 4.
Hukuk Dairesi 23 Ocak 2013 tarihli ilamı ile yerel mahkemenin
kararını onadı. Poyraz'ın karar düzeltme talebi de reddedildi.
Bunun üzerine Ergün Poyraz, 22 Kasım 2013 tarihinde Anayasa
Mahkemesine konuyla ilgili bireysel başvuruda bulundu. AYM
gerekçeli kararında Ergün Poyraz'ın, ifade özgürlüğünün ihlal
edildiği yönünde iddiasının kabul edilebilir olduğuna oy
birliğiyle, ifade özgürlüğün ihlal edildiğine ise oy çokluğuyla
karar verdi. Bu karara, üyeler Burhan Üstün, Serdar Özgüldür ve
Muammer Topal karşı oy kullandı. Vekalet ücreti ve yargılama
giderlerinin başvurucuya ödenmesine hükmeden AYM, ihlalin ve
sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapmak
üzere kararın Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine
karar verdi.
KARŞI OY GEREKÇESİ
Karşı oy kullanan üyeler, gerekçelerini "kitapta ifade özgürlüğü
sınırlarının aşıldığı, iddiaların demokratik bir toplumda
başvurucunun ifade özgürlüğü ile başkalarının şöhret veya
haklarının korunması arasında makul bir denge teşkil etmediği ve
Anayasa tarafından güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal
edilmediği kanaatine varıldığı" şeklinde ifade etti. (AA)