Resmi olmayan ilk sonuçlara göre SPD, oyların yüzde 25,9’unu aldı. Hristiyan Birlik Partileri ise yüzde 24 oyla ikinci sırada. Koalisyon için kilit önemdeki Yeşiller partisinin yüzde 15 oy alması ise dikkati çekti.
SPD'nin başbakan adayı Olaf Scholz, birinci olduğu için hükümeti kurma görevi ilk ona verilecek. Ama sandık öyle bir sonuç verdi ki; ‘aşırılar’ törpülendi. Başbakan değişse bile ‘istikrar istiyoruz’ mesajı verildi.
Sabırlı ve ekonomiyi bilen Scholz, corona döneminde 1 trilyon Euro'yu Almanya'da halka dağıtan isimdi. Scholz, Avrupa Birliği'nin diğer üyeleriyle de Euro yardımları konusunda çekişen, sorun çıkarmadan anlaşmaları sağlayan ekipteydi.
EURO NE OLACAK?
Almanlar'ın bir kısmının korkusu, SPD'yle birlikte iktidarı kuracak diğer partilerdi. Yeşiller ve Sol Parti iktidar ortağı olursa, serbest piyasaya müdahale ve Euro'ya zarar verme olasılığı yüksekti. Bu durumun artık mümkün olmadığı belirtiliyor.
SPD'nin iktidarı, ya Laschet'in CDU'su ya da Liberaller'in katılacağı üçlü bir birliktelik ile mümkün olacak. İki parti de mevcut sistemin devamından yana olurken, bu konuda SPD/CDU ya da CDU/SPD bir şey değiştirmiyor.
TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER
Sosyal Demokrat Parti, Türkiye'ye ve Türkiye'nin AB üyeliğine olumlu bakıyor. CDU gibi, ‘özel bir konum’ savunmuyor. Yeşiller ya da Sol Parti gibi, içindeki ‘aşırıların’ etkisiyle Türkiye'yi cezalandırma hissi taşımıyor.
Bir dönemler sert söylemlerle gerilen Türkiye ilişkilerinin, SPD iktidarı kurarsa, yumuşayacağı söylenebilir. Hükümet hesaplarının içerisinde CDU'nun olup olmayacağı henüz belli değil ama ilk gözlemler, Alman toplumunun en azından bir önceki seçime göre, en azından 6 puan kaybetmiş bir CDU'nun yeniden hükümet kurmasına pek sıcak bakmayacağı yönünde.
Almanya'daki Türk kökenliler de bu seçimin kazananı oldu. SPD, hem çifte vatandaşlık hem daha yumuşak bir yabancılar yasası ve yabancıya daha ılımlı bakıştan yana. Türk kökenliler de yoğun olarak SPD'ye oy veriyor.
EMEKLİLER VE ÇALIŞANLAR
Seçim sonuçlarını inceleyince CDU'nun en büyük oy kaybının, 60 yaş ve üzerinde yaşandığı ve o alanda yüzde 34 oy kaybedildiği görülüyor. SPD'nin o alandaki kazancı ise yüzde 35 oldu. Bu, SPD'nin daha yüksek gelir ve daha iyi yaşam kalitesi sözü verdiği emeklileri kazandığını gösteriyor. Ayrıca, asgari ücretle çalışanlar da SPD'ye yönelince bu sonuç doğdu.
Almanya'da hükümetler ‘sistemi bozan ya da sistemi değiştirmek isteyen’ partiler olmuyor. Merkez partilerin yine önde olması, bu anlamda da bir istikrar talebinin olduğunu gösteriyor.
NELER OLDU?
ALMANLAR: SPD KURMALI
SPD, CDU/CSU ile hükümeti kurabiliyor. SPD, Yeşiller ve Liberaller ile de hükümeti kurarken, SPD-Yeşil-Sol Parti, hükümet kurmaya yetmiyor. SPD hükümeti kuramazsa CDU, Yeşiller ve Liberaller ile hükümeti kurabilecek. Almanlar'ın yüzde 55'i, seçimi birinci bitiren Olaf Scholz'u başbakan görmek istiyor. Laschet'i başbakan olarak isteyenlerin oranı ise yüzde 30.
LASCHET: YİNE BİZ KURABİLİRİZ
Meclis ilk hesaplamalara göre 740 sandalyeli oldu. Böylece SPD lideri Olaf Scholz'a başbakanlık yolu açıldı. İlk sonuçlara göre SPD, yüzde 25.5 ile birinci parti. CDU/CSU ise yüzde 24.4'te kaldı.
CDU lideri Armin Laschet, konuşmasında “Kafa kafaya yarış. Merkel'e teşekkür ediyorum. CDU liderliğinde yeni hükümeti kurmaya adayız“ dedi.
SPD hükümeti kuramazsa Laschet, ‘Yeşiller’ ve ‘Libarelleri’ yanına alıp iktidara gelebilecek. Sonuçlarda gece küçük değişiklikler bekleniyor.
Berlin Eyalet seçimlerinde SPD birinci, Yeşiller ikinci oldu. Macklenburg Vorpommern Eyaleti'ndeki yerel meclis seçimlerinde de SPD yüzde 37 ile birinci parti çıktı.
LASCHET AÇIK OY VERDİ, TARTIŞMA ÇIKTI
Oyunu Aachen kentinde kullanan CDU lideri Armin Laschet, oy pusulasını içeri doğru katlamadı ve verdiği oyu göstererek sandığa attı. Alman seçim yasasının 56’ncı maddesine göre, seçim kurulu bunu reddetmek zorunda. Konuyu değerlendiren Seçim Kurulu Başkanlığı, “Yanlışlıkla oy pusulasının ters katlanması ve bu şekilde sandığa atılması hukuki bir sonuç doğurmaz” açıklaması yaptı.
MERKEL'İN PARTİSİNDE KAYIP BÜYÜK
1.5 milyonu Türk kökenli 60.4 milyon seçmen kararını verirken, sandıklar saat 18.00'de kapandı. Seçimlerde 40'ı seçilebilecek yerlerde, 100'e yakın Türk aday da vardı.
Yurt dışında yaşayan 3.4 milyon Almandan sadece 127 bini oy kullanmak için başvurdu. Seçimler öncesi corona gündeme damgasını vurdu.
Yaz aylarında yapılan anketler, aradan aylar geçtikçe hızla değişti. 16 yıl iktidarda olan CDU/CSU, yüzde 30'lardan 20'lere kadar geriledi. Ancak son bir haftada CDU oylarını artırdı.
2017 seçimlerinden sonra yine ‘büyük koalisyon’ denilen CDU/CSU ile SPD ortaklığı ile hükümet kurulmuştu. Irkçı parti AfD oy kaybetti ve yüzde 10'a düştü. Aşırı sol da oy kaybetti.
CORONA YARDIMI SPD'YE YARADI
Corona krizini de yöneten bu hükümet; özellikle zordaki sektörlere, küçük işletmelere, sanatçılara, esnafa ve ailelere verdiği mali destekle ön plana çıktı. Bu nedenle hükümetin Maliye Bakanı SPD'li Olaf Scholz'un yıldızı parladı. Scholz'un başbakan seçileceğine Almanların birçoğu seçimlerden haftalar önce inanmaya başlamıştı.
“HEYECAN VERİCİ BİR GÜN”
Potsdam'da oyunu kullanan Yeşiller Eşbaşkanı Annalena Baerbock, anketlerden daha yüksek oy almayı umduklarını söyledi. Baerbock, “Bütün Avrupa ve Almanya bu sonuçları bekliyor. Umarım iyi bir çıkış yakalayabiliriz ve benim için heyecan verici bir gün” dedi.