Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül'ün 1995 yılında İngiliz Guardian gazetesiyle yaptığı
bir mülakat sırasında laiklik konusunda kullandığı iddia edilen
ifadelerin 2007 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi Cumhuriyet
gazetesince yayımlanması üzerine getirilen ihtiyati tedbir kararını
"ifade özgürlüğü" ihlali olduğuna hükmetti.
Strazburg'da görev yapan AİHM, Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi
Abdullah Gül'ün 1995 yılında İngiliz The Guardian gazetesiyle
yaptığı bir mülakatta laiklik konusunda sarfettiği iddia edilen
"Biz, laik sistemi tümüyle değiştirmek istiyoruz" yönündeki
ifadelerin Cumhuriyet gazetesince yansıtılmasına mahkemece
getirilen ihtiyati tedbir kararına ilişkin şikayet üzerine açılan
davayı Türkiye aleyhinde sonuçlandırdı.
Abdullah Gül'ün "iftira" gerekçesiyle başlattığı ancak
seçimlerden sonra vazgeçtiği belirtilen hukuki işlemler üzerine
getirilen ihtiyati tedbir kararını değerlendiren AİHM, kararında
"10. Madde, üye Devletlere, yasalarda öngörülmesi, meşru bir amacı
taşıması ve demokratik bir toplumda gerekli olması kaydıyla bir
kişinin itibarını korumak amacıyla ifade özgürlüğüne müdahale
etmeye müsaade ediyor" dedi.
-İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE "HAKSIZ","ORANTISIZ" MÜDAHALE-
Ancak Cumhuriyet gazetesine getirilen ihtiyati tedbir kararı
kapsamının net olmamakla birlikte potansiyel olarak son derece
geniş olduğunu ve Gül'ün Türkiye'deki laikliğe ilişkin yapmış
olduğu her açıklamanın yayınlanmasını önlediği biçiminde
algılanabileceğini düşünen AİHM, bir zaman sınırı olmayan yasağın
10 ayı aşkın gibi uzun bir sürede yürürlükte kaldığına da dikkat
çektikten sonra "Yasağın, başvuru yapanların ifade özgürlüğüne
yönelik ne haklı ne de orantılı bir müdahale olduğu kanısına vardı"
dedi.
Bunun üzerine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ifade özgürlüğüne ilişkin 10. Maddesinin ihlal edildiğine oy birliğiyle hükmeden AİHM, aralarında 2010 yılında vefat eden Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi ve yazarı İlhan Selçuk, gazeteci Tekin Öz, gazeteyi yayınlanan Yeni Gün Haber Ajansı ve Yayıncılık A.Ş. ve gazetenin sahibi Cumhuriyet Vakfı'nın bulunduğu dört başvuru sahibinden hayatta olanlarına manevi tazminat olarak 2 bin 500'şer euro, mahkeme masrafları olarak da toplam 5 bin 100 euronun ödenmesine karar verdi. ANKA