IPS İletişim Vakfı/Bianet’in hazırladığı “İfade Özgürlüğünün 10
Yılı” adlı kitap, 2001-2011 arası Türkiye’deki ifade özgürlüğünün
karnesini çıkarttı. Buna göre, internet yasakları kapsamında
2007’de 43, 2008’de bin 46, 2009’da 6 bin 131, 2010’da 7 bin 762,
2011’de 14 bin 737, 2012’de ise 19 bin 507 site engellendi.
Emek Çaylı ve Gülsüm Depeli tarafından,
avukat Fikret İlkiz ile Sınır Tanımayan Gazeteciler
Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu’nun katkılarıyla hazırlanan
kitabın bazı satırbaşları:
64 medya kuruluşu saldırıya uğradı
- Son 10 yılda en az 489 medya çalışanı ve en az 64 medya
kuruluşu saldırıya uğradı. Saldırıların tamamına yakını fizikseldi.
Medya çalışanları ve kuruluşlarına yönelik kayda geçen en az 553
saldırı yapıldı.
- 2006’da Devrimci Demokrasi gazetesi muhabiri İlyas
Aktaş, 2007’de Agos Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, 2009’da
Marmara TV yetkilisi Cihan Hayırsevener olmak üzere 3 gazeteci
öldürüldü.
- Sadece 2002’de 2 bin 921 gün yayın durdurma cezası veren
RTÜK, 2003, 2004, 2005 yıllarında 29 radyo ve televizyonu toplam
870 gün susturdu. 2005’te 20 ulusal televizyon savunma verdi, 33’ü
uyarı aldı, 9’unun programları durduruldu. 2007’de Kanaltürk
televizyonuna seçime yönelik yayınlarından dolayı 6 kez program
durdurma cezası verildi. RTÜK Mayıs 2002’den 2008 sonuna kadar
toplam 2 bin 22 uyarı, 262 program durdurma, 1 yayın lisans iptal
cezası verdi. Ocak-Aralık 2011 boyunca 20’si radyo, 480’i TV
kanalları olmak üzere 89 para cezası, 383 uyarı, 27 program
durdurma ve bir tebliğ cezası verdi.
'Yasadışı örgüt!'
- İnternet yasakları kapsamında 2007’de 43, 2008’de bin 46,
2009’da 6 bin 131, 2010’da 7 bin 762, 2011’de 14 bin 737, 2012’de
ise 19 bin 507 site engellendi.
- En az 167 gazeteci gözaltına alındı. Gözaltına alınma
nedenleri arasında “yasadışı örgüt” üyeleri ile röportaj, “yasadışı
örgüt” liderinin görüşlerini yayınlayarak “terör propagandası”
yapmak, “yasadışı örgüt bağlantısı” ön plana çıktı.
- Başbakan medyaya karşı 2004’te 4 dava açtı. 2007’de
Cumhuriyet ve Sabah gazeteleriyle Leman dergisi, Kanaltürk TV’ye
açtığı 6 davanın 3’ünü kaybetti. 2008’de medya çalışanlarına açılan
toplam 49 “hakaret ve kişilik haklarına saldırı” davalarının içinde
Başbakan’ın payı 7 idi.
- 2005’ten bu yana Ekşi Sözlük aleyhine ortalama 40 farklı
dosyadan soruşturma başlatıldı, yüzde 5’i hakkında dava
açıldı.
Dünyanın en sert 'internet yasağı' uygulayan bazı
ülkeler ise şu şekilde:
Suriye: İnternet yasaklarının çoğu “politik” nedenlere dayanıyor.
Yasaklanan sitelere girmenin hapis cezası var.
Çin: Filtreleme uygulaması, pornografi, polis baskısı, Tayvan ve
Tibet’in egemenlik konuları gibi konuları kapsıyor. Yalnızca yerel
değil uluslararası haber kaynaklarını da kısıtlıyor.
İran: İnternet tamamen devletin kontrolünde. Sansürü delenler hapis
cezasına çarptırılıyor.
Rusya: Başkent Moskova’da yaygın olarak gözetleme sistemi
kullanılıyor.
Fransa: Paris yönetimi internet kullanıcılarını kontrol altında
tutuyor.
(Milliyet-Burcu Karakaş)