BİA Haber Merkezi 2014 yılının ilk üç ayına ait olan medya gözlem raporunu yayınladı. Rapora göre; RTÜK Ocak-Mart 2014 döneminde haber ve program yayınlarından dolayı TV kuruluşlarına 25 uyarı, 53 para cezası; radyo kuruluşlarına da 6 uyarı, 1 de para cezası verdi.
Ocak-Mart 2013’te RTÜK, TV kuruluşlarına 97 uyarı, iki yayın durdurma, 337 para cezası; radyo kuruluşlarına 15 uyarı, 13 para cezası vermişti.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 11 Ocak- 15 Şubat döneminde aldığı ve sitesinde yayımladığı 34 karar çerçevesinde, 30 Mart yerel Seçimler sürecinde yayın ilkelerini ihlal ettikleri gerekçesiyle TV’lere 31 program cezası ve 17 uyarı cezası verdi.
Ayrıca, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hakkında slogan atan 17 kişi Erdoğan' hakaretten toplam 31 yıla mahkum oldu.
Bianet'in yayınladığı rapor şu şekilde:
Siyasette uzlaşma kültürünün iyice kaybolduğu, devlet krizinin yaşandığı, hukuk devletinin işlerlik kazanmadığı bir ortamda, basın ve ifade özgürlüğünün her kategoride nasıl darbe aldığını gözler önüne seriyor.
Olumlu bir gelişme olarak, 1 Ocak’tan beri, özellikle de 6526 sayılı Kanunla TMK'nın 10. maddesi uyarınca görevlendirilen Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemelerin kaldırılmasının etkisiyle 24 gazeteci tahliye edildi. Ancak düzenleme radyocu Füsun Erdoğan’ın 7,5 yıllık tutukluluğunu sonlandırmadı.
Gezi eylemlerinden sonra, hükümet ile yaşanan politik yarılmanın derinleşmesiyle son olarak da Gülen Cemaati’ne yakın medya organlarını baskıların odağına oturttu. Çatışma karşıt medya gruplarına sıçradı; yargıya yansıdı; Today’s Zaman muhabiri Mahir Zeynalov sınırdışı edildi.
Gezi’de 10 aylık cezasızlık
Gezi eylemlerini izlerken polis şiddetiyle yaralanan gazeteciler Ahmet Şık, Onur Erem ve Ender Ergün’ün şikayetleri altı ay sonra takipsizlikle sonuçlandı. 27 Mayıs-30 Eylül 2013 döneminde 153 gazeteciyi yaralayan ve 39’unu gözaltına alan güvenlik güçleri için cezasızlık sürüyor.
Gezi haberciliği nedeniyle SoL gazetesi sorumlu müdürü Hafize Kazcı’ya dava, Cem TV yayın müdürü Pınar Işık Ardor’a; Gezi eylemlerinde yaşamını yitiren Mehmet Ayvalıtaş’ın davasında yaşanan arbededen ETHA Ajansı muhabiri İsminaz Ergün’e, Gezi direnişini konu alan “Başlangıç” belgeseline soruşturma açıldı; Mehmet Ali Alabora “Gezi” tweetlerinden; Çanakkale’deki Gezi eyleminde “Hükümet istifa”, “Faşizme ölüm” yazan çocuk yargılandı; beraat etti. Başbakan, İzmir'deki Gezi eylemlerinde Twitter üzerinden haberleştikleri gerekçesiyle 29 kişinin yargılandığı davanın tek mağduru olarak yer alıyor.
Cezalar
TMK davaları sürerken Zaman gazetesi yazarı Mümtazer Türköne, bir kanalda Atatürkçü ideolojiyi eleştirdiği için Atatürk’ü Koruma Kanunu’ndan ertelemeli bir yıl hapse mahkum oldu. Adıyaman’da gazeteci Hacı Boğatekin, haber yoluyla bir imamın “özel yaşamını teşhir”den hapisten 7 bin 300 TL adli para cezasına mahkum oldu.
40 “Ekşi Sözlük” yazarı, “dini değerleri aşağılamak”tan 1,5 yıla kadar hapis istemiyle yargılanıyor. Cumhuriyet gazetesinden İbrahim Yıldız ve Aykut Küçükkaya, “Gezi”de polisin gaz kapsülüyle ağır yaralandığında Berkin Elvan’ın açık kimliğine haberde yer verdikleri gerekçesiyle yargılanıyor.
Medya Gözlem’den başlıklar
BİA Medya Gözlem raporunda 'öldürülen gazeteciler', 'hapisteki gazeteciler', 'saldırı, tehdit ve engellemeler', 'soruşturmalar, açılan-süren davalar, kararlar', 'TCK 285-288', 'hakaret, kişilik hakları ve tazminat davaları', ‘muzır kurulu kararları’, ''yasaklamalar, kapatmalar, toplatmalar', 'AİHM' ve 'RTÜK' bölümleri yer alıyor.
Hapis Gazeteciler: Çoğu Kürt medyasından
Üç ay boyunca gazeteciler hakkında Türk Ceza Kanunu (TCK) ile Terörle Mücadele Kanunu (TMK) birlikte uygulanmak suretiyle yargılamalar devam etti. Yargılamalarda gazeteci ve dağıtımcı / medya çalışanlarına yönelik gazetecilik yoluyla "silahlı örgüt üyesi olmak", "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" ve / veya "örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek, "örgüt kurmak, sevk ve idare etmek" suçlamaları sürdü.
35 gazeteci ve 15 dağıtımcı Nisan 2014’e cezaevinde girdi. Gazetecilerin 22’si ve 15 dağıtımcının tamamı Kürt medyasından; TMK ile TCK kapsamında “örgüt” bağlantılı olarak hapiste bulunuyor.
Geçen yıl aynı dönemde, 69 gazeteci ve 30 dağıtımcı hapisteydi. Gazeteci ve dağıtımcıların tümü TMK ve TCK kapsamında 'örgüt' bağlantılı olarak cezaevindeydi. Tutuklu gazetecilerden 44'ü, dağıtımcı / medya çalışanlarından da 29'u Kürt medyasındandı.
Kapatmalar, toplatmalar
Telekominikasyon İletişim Başkanlığı'nın (TİB) yetkilerini ve İnternet sansürünün öngören yasanın konuşulduğu günlerde 21 Mart’ta Twitter, 27 Mart’ta da YouTube, Türkiye’de yasaklandı. Sansür, sadece Türkiye’de değil, ABD ve AB’de de tepki çekti. Türkiye Barolar Birliği ve çeşitli akademisyenler İnternet sansürüne karşı idari yargıya ve AYM’ye başvurdu.
Vimeo, Soundcloud, Vagus.tv, yenidönem.com, Samsunanaliz.com siteleri, BDP ve HDP Facebook sayfaları, Lars von Trier’in “Nymphomaniac” filmi yasaklandı. TIR ve 25 Aralık yolsuzluk haberlerine yayın yasağı geldi.
T24, sendika.org, haber.sol.org.tr, gercekgündem.com, Cumhuriyet.com.tr siteleri içerik çıkarmazlarsa kapatılmakla tehdit edildi. Dört gazeteye bayide satış engeli çıkarıldı. Ayrımcı uygulama olarak akreditasyona devam edildi. “Che” ve Abdullah Öcalan afişleri yasaklandı.
Geçen yılın aynı döneminde, 32 kitaba el konmuş, cezaevindeki mahkumlara kitap sınırlaması getirilmiş, TV’de bir program iptal edilmiş, bir heykel ve bir film sansürlenmişti. Demokratik Özgür Kadın Hareketi’nin ve Emek Gençliği’nin afişleri yasaklanmış. Gazeteciler, kitaplar, şiirler sansürlenmişti. Öğretmenler hakkında bazı kitapları okuttukları gerekçesiyle soruşturmalar açılmıştı.
Raporun tamamını okumak için TIKLAYINIZ