İstiklal Caddesi’nde bulunan 19 yıllık kitabevi Robinson Crusoe geçtiğimiz aylarda yüksek giderler ve kira bedelini karşılayamadığı için zor durumda olduğunu açıklamıştı. Hemen hemen aynı tarihte, Galata’daki 93 yıllık kitapçı ve Türkiye’nin ilk müzayede mekanı olan Librairie de Péra kira bedeli nedeniyle kepenk kapatmıştı.
Bu kriz sadece Türkiye’de yaşanmıyor. Fransa Parlamentosu, bağımsız kitapçıları internet üzerinden satış yapan Amazon'un rekabetinden korumak için yasa çıkardı. Yasayla Amazon'un ücretsiz kitap postalamasına ek olarak ayrı bir indirimde bulunmasına engel koyuldu.
Kitapçıların sorunlarını ve Fransa örneğindeki koruyucu yasayı Yayıncılar Birliği Başkanı Metin Celal’le konuştuk.
Türkiye’de yayıncılığı ya da kitapçıları koruyacak herhangi bir düzenlemenin olmadığını, koruyucu önlemlerin bir an önce gündeme gelmesi gerektiğini söyleyen Celal’e göre marketlerde ya da internet üzerinden kitap satışında aşırı indirim yapılması kitapçıların olumsuz etkiliyor.
“Fransa gibi bazı Avrupa Birliği ülkelerinde hem kitapçıları hem de küçük yayıncıları koruyacak ‘sabit fiyat’ yasası yürürlükte. Aynı yasanın ülkemizde de çıkartılması için 2009'da devlet temsilcilerinin ve yayıncılık sektörünün katıldığı Ulusal Yayın Kongresi'nde karar alınmıştı ama bu yönde bir çalışmaya şahit olmadık.”
“10 bin kitapçı kapandı”
Celal, “bazı iyi niyetle atılmış adımların” da kitapçıları olumsuz yönde etkilediğini dile getirdi. Sosyal devlet anlaşığının gereği olsa da ders kitaplarının öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılmasının böyle bir uygulama olduğunu ve bu uygulamada kitapçıların zararlarının göz ardı edildiğini belirtti.
“10 bin civarında kitapçı kapandı. Bunların büyük çoğunluğu okulların çevresinde kurulu ve geçimlerini öğrencilere kitap, kırtasiye satarak temin eden kitapçılardı. Önerdiğimiz gibi ders kitapları bu kitapçılar aracılığıyla öğrencilere dağıtılsaydı kitapçılar kapanmazdı.” BİANET